Malsano: Malsamoj inter versioj

** [[homaj malsanoj]] ([[kancero]], [[aidoso]], [[celiakio]])

* [[plantaj malsanoj]] ([[rusto]], [[ustilago]], [[melduo]], [[Claviceps purpurea|ergoto]])

 

Kompreneble kelkaj [[bestoj|nurbestaj]] malsanoj povas transsalti al [[homo]], kies korpo, imunsistemo ne taŭgas defendi sin kontraŭ la nova ataka organismo. Tiam multaj mortas (ekz. la [[birda gripo]] en [[2003]]-[[2004]] kaŭzis morton de centoj).

 

=== Infekto ===

Ĉi tiu termino larĝe rilatas al ajna eksternorma kondiĉo kiu difektas normalan funkcion. Ofte, ĉi tiu termino estas uzita por aludi specife al [[infekta malsano|infektaj malsanoj]], kiuj estas klinike evidentaj malsanoj kiuj rezultas el la ĉeesto de [[malsaniga|patogenaj]] [[Mikroorganismo|mikroorganismaj]] agentoj, inkluzivante virusojn, [[bakterioj]]n, [[fungoj]]n, [[protozooj]]n, aŭ nenormalajn proteinojn konatajn kiel [[priono]]j. [[Infekto]] kiu ne produktas klinike evidentan kripliĝon de normala funkciado ne estas konsiderata malsano. [[Ne-infekta malsano|Ne-infektaj malsanoj]] estas ĉiuj aliaj malsanoj, inkluzivanta plejpartojn de formoj de [[kancero]], [[kormalsano|kora malsano]] kaj [[genetika malsano]].

 

== Socia signifo de malsano ==

Iu korpa aŭ psiĥa kondiĉo povas esti konsiderata malsano en kelkaj kulturoj aŭ epokoj sed ne en aliaj. Kondiĉoj kiel [[atento-deficita hiperactiveco]] kaj [[trodikiĝo|obezeco]] estas konsiderataj malsanoj en kelkaj evoluintaj landoj, sed estis rigardataj malsame en aliaj kulturoj. Ekzemple, obezeco ankaŭ povas reprezenti riĉecon kaj abundon kaj estas statusa simbolo en malsategafektitaj areoj kaj kelkaj lokoj frapitaj de [[Aidoso|HIV/Aidoso]].

 

Socia kondiĉo kaj ekonomia statuso efikas sur sanon. [[Malsanoj de malriĉeco]] estas malsanoj kiuj estas asociita kun [[malriĉeco]] kaj malalta socia statuso; [[malsanoj de bonfarto]] estas malsanoj kiuj estas asociitaj kun alta socia kaj ekonomia statuso. Kiuj malsanoj estas asociitaj kun kiuj statoj varias laŭ tempo, loko kaj teknologio. Kelkaj malsanoj, kiel [[diabeto]], povas esti asociitaj kun ambaŭ malriĉeco (malriĉa manĝaĵelektoj) kaj bonfarto (longa vivo kaj hejmsidaj vivstiloj), tra malsamaj mekanismoj. La termino [[malsanoj de civilizacio]] priskribas malsanojn kiuj estas pli oftaj inter pli malnova loĝantaro. Ekzemple, [[kancero]] estas ege pli ofta en socioj en kiu plejpartoj de membroj vivas ĝis ili atingas la aĝon de 80 ol en socioj en kiu plejpartoj de membroj mortas antaŭ ol ili atingas la aĝon de 50.

== Religia Vidpunkto ==

Laŭ iuj religiaj tradicioj, la malsanoj estas parto de la provoj kaj sortoŝanĝoj de la surtera vivado, kaj ili estas esence propraj al la maldelikateco de nia materia naturo kaj al la malsupereco de la mondo, en kiu la homaro vivas. Laŭ tiu aparta vidpunkto, pasioj kaj la ĉiuspecaj ekscesoj semas en la homoj la ĝermojn malsanigajn, ofte heredajn. Se Dio ne volus, ke la korpaj suferoj estu forigataj aŭ mildigataj en iuj okazoj, ĝi ne metus kuracigajn rimedojn je homa dispono kaj ĝia antaŭvidema zorgado pri tio, en akordo kun la [[instinkto]] de memkonservado, montrus, ke estas homa devo serĉi kaj apliki la kuracajn rimedojn.

 

 

Kontraste al la ordinara medikamentado, ellaborata de la scienco, religio proponas al siaj adeptoj aliajn fortojn kaj la influon de la preĝo.

 

== Proverbo ==

== Bildaro ==

 

 

<br clear=all>

 

 

{{havenda artikolo|Malsano}}