Benjamin Franklin: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e esperanta nomo kun fonto
Linio 67:
 
== Franklin, la verkisto, presisto, kaj socia helpanto ==
Je 12-jaraĝo, Franklin absorbis ĉiun aspekton de la profesio de sia frato. Lia frato fondis la unuan ĵurnalon de Bostono. Je juna aĝo, Benjamin povis operacii multe priper la presilo. Li ankaŭ verkis poezion, baladojn, kaj artikolojn, sed lia frato neniel permesis publikigi lian verkadon.
 
Poste, Franklin verkis artikolojn anonime kaj pseŭdonime, kaj lia frato publikigis ilin. Ĉi-tiuj artikoloj iĝis tre popularaj kaj amataj de la legantaro. Tamen, lia frato eksciis pri la afero, kaj Benjamin iĝis senlabora. Je 1729, li ekloĝis ĉe [[Filadelfio (Pensilvanio)|Filadelfio]], [[Pensilvanio]], kie li aĉetis kaj transprenis ĵurnal-firmaofirmaon. Lia gazeto ''Pennsylvania Gazette'' aperis ĝis 1777 kaj iĝis la plej sukcesa ĵurnalo de la 13 kolonioj. Flua parolanto de la [[angla]], [[franca]] kaj [[germana]], kaj libere leganta ankaŭ la [[hispana]]n, [[itala]]n kaj [[latina]]n, li klopodis ankaŭ instali germanlingvan gazeton por Usono, sed tiuj projektoj malpli sukcesis: la unua, ''Philadelphische Zeitung'', ekpublikigita la 6-an de majo 1732, vivis nur malmultajn monatojn. Kun partnero ''Johann Böhm'', li publikigis la gazeton ''Philadelphier Teutsche Fama'' de 1749 ĝis la morto de Johann Böhm en julio 1751. Ekde aŭgusto 1751 sekvis la unua dulingva gazeto de Usono, ''Hoch Teutsche und Englische Zeitung'', de kiu aperis nur 13 eldonoj.<ref>[https://answers.yahoo.com/question/index?qid=20070925212120AA4rj2g noto "Kiujn lingvojn parolis Benjamin Franklin", angle en retejo ''answers.yahoo.com'']</ref>
 
En 1733, Franklin publikigis "Poor Richard's Almanac" (Almanako de Malriĉa Rikardo). Ĉi- tiu almanako estis malsama ol multaj. Franklin skribis leterojn al la legantoj sub la pseŭdonimo "Richard Saunders," kaj priskribis la familian vivon de ĉi- tiu fikcia persono. Ankaŭ, Franklin skribis multajn komikajn aforismojn, kelkajn ankoraŭ bone konatajn.
 
Ĉi- tiam, pensoj de Franklin turniĝis al helpado de socio. Li aliĝis [[framasonismo]]n kaj fondis grupon celantan urban plibonigon. Li helpis fondi projektojn por la plibonigo de Filadelfio. Kun la helpo de Franklin, la stratoj ricevis noktan lumigon kaj malmolan surfacon. Li fondis publikan bibliotekon, hospitalon, fajrobrigadon, kaj la [[Amerika Filozofia Societo|Amerikan Filozofian Societon]] ''(American Philosophical Society).''
 
[[Dosiero:Franklin-Benjamin-LOC.jpg|maldekstra|180px]]