Fin de siècle: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
 
== Arto ==
Fine de la 19-a jarcento oni ne nur riĉis kaj optimismis, sed ankaŭ oni timis, ke la estonto povus esti dekadentadekadenca kaj disfalema. Tiaj diversaj sentoj sin esprimis plej diverse: Unuflanke, la erao estis nomata ''bela epoko'' ([[Belle Époque]]) kaj la burĝaj klasoj en la industriaj nacioj vivis en eŭforio, aliflanke la industria revolucio pligravigis la [[socia demando|socian demandon]] kaj oni konsideris la pacon maleterna. La dekadentecodekadenceco estis asociata kun la fino de io granda, kun la fino de la pasinta jarcento, kiu estis la tempo de la ideoj kaj ideologioj kontrastaj, kiuj sekve devus batali unuj kontraŭ la aliaj. La kulturaj regionoj de arto, muziko kaj skribado estis ŝanĝitaj de tiu pensado. [[Arnold Schönberg]], kiun impresis la fin de siècle, kreis la [[dekdutonismo]]n, [[Oscar Wilde]] kiel plej bone konata [[dando]] verkis kontraŭ la burĝa rigideco kaj [[Erik Satie]] komponis muzikpecon pri embrioj sekiĝintaj (Embryons desséchés).
 
== Filozofio ==
Ankaŭ kelkaj filozofoj povas esti konsiderataj kiel reprezentantoj de tiu epoko. Unu el la plej vaste konataj pensantoj de fin de siècle estis [[Friedrich Nietzsche]],<ref>Freie Universität Berlin: ''Philosophie und Literatur des Fin de siècle''. Publikigata la 17-an de Februaro 2013. Ligilo: http://www.geisteswissenschaften.fu-berlin.de/we03/lehrveranstaltungen/16714/index.html. Vidita la 28-an de Marto 2014.</ref> kiu imagis superhomon, kiu estas kvazaŭ reago kontraŭ la dekadenco de la homaj amasoj, kiuj laŭ Nietzsche devus esti regataj kaj pli intense kontrolataj de elito. Alia samtempano, kiu kritikis la amasan psiĥologion, estis Gustve Le Bon. La kontraŭdekadentismokontraŭdekadencismo iom kontribuis al la estiĝo de [[socia darvinismo]] kaj la nazia ideologio.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[degeneroDegenero]]
* [[Belle Époque]]