Karbigejo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e aldono de informo
Linio 8:
[[Dosiero:Charcoal retorts cm01.jpg|thumb|maldekstra|La nuntempaj retortoj por produkti [[lignokarbo]]n (braĝon)]]
 
'''Karbigejo''' estas la loko, kie estas produktada la [[lignokarbo]] el ligno. Dum la historio ekzistis diversaj sistemoj. La plej konata estas [[kupolo|kupolforma]] tipo, kiu estas uzata ĝis hodiaŭ. La unua priskribojdatala kajpriskribo desegnojkun desegno aperis en [[Eŭropo]] en la 16-a jarcento en la libro [[Pirotechnia]] de [[Vannocio Biringucio]] ĉirkaŭ 1535. En multaj eŭroaj lingvoj estas uzata simila termino por ĉi tiu tipo (germane: Meiler; finne: Miilu; ĉeĥe:Milíř; pole:Mielerz, sveda:kolmila) kaj la preoceso estas tute simile. En nordaj landoj ([[Svedio]], [[Rusio]]) oni uzis rektangulan kaj multe pli grandan tipon, kiu aperis en la 19-a jarcentro en la alpoj. Ĝi ebligis la utiligon de kompletaj arboj post demeto de la branĉoj kaj bezonis malpli da manlaboro. Laŭ germana terminaro el la 18-a jarcento la vorto "Meiler" ne signifas pli ol la "loko, kie oni produktas lignokarbon" sendepende de la metodo. Poste pro la populareco de la kupolforma karbigejo, la signifo reduktiĝis al unu speciala, tre konata aspekto.
Antaŭe ĝis la antikva tempo la karbigejo estis truo en la tero kun [[diametro]] de eble 1 metro, en kiu ekbrulis la ligno kaj poste estis kovrita por kontroli la aliron de aero. Lignokarbo estis bezonata por prudukti feron (reduktado de la [[erco]] kaj por atingi la altan temperaturon por [[forĝi]]) kaj por fandi metalojn.