Okulo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 93:
*la vidonervo
 
La homa okulo havas ses [[okulmuskolo]]jn. Kun kelkaj esceptoj la struktoro de homa okulo estas tipika ĉe vertebruloj. La okuloj de iuj birdoj, reptiloj kaj akvovivantaj vertebruloj povas havi grandajn malsimilecon en la povumo. Ekzemple la [[ranoj]] ne povas vidi senmovaj objektojn, kiam ili estas senmovaj; la palpebroj de [[serpentoj]] estas travideblaj kaj kunigitaj; kaj iuj [[birdoj]] povas rigardi en la Suno neblindigite.
 
La okulo de vertebruloj estas tre sensibila kaj parte tre evoluta sensa organo, kiu konsistas el la [[okulglobo]]. Ĝi sidas en defendita kavo de kranio kusenita per muskoloj, graso kaj kuniga histo. Krome estas akcesoraj aparatoj servantaj por movi la okulglobon (4 rektaj kaj 2 oblikvaj muskoloj por ĉiu okulo), kaj por ĝin protekti kontraŭ la eksteraj agantoj: la [[palpebro]] kun korneala reflekso (nur ĉe surtere vivantaj vertebruloj) kaj [[okulharoj]], kiukiuj defendas kontraŭ fremdaj partikloj kaj aliaj malutilaj efikoj. Kontraŭ la elsikado la larmo[[glando]]j produktas larmon kaj [[larmotubeto]]j produktasgvidas larmonĝin, la [[skleroto]], fibreca, netravidebla, blanka [[membrano]], kiu konsistigas la ŝelon de la okulglobo, kaj estas, en sia antaŭa parto, en kontinueco kun la [[korneo]], travidebla, refrakta membrano.
 
La tipika vertebrula okulo havas sep, la homa okulo ses [[okulmuskolo]]jn. Ili estas ekstere de la okulo, kaj ili movigas la okulglobon. El ili estas kvar rektaj kaj du oblikvaj, kaj ili povas movigi la okulon en ĉiuj direktoj. Laŭ la direkto de okulo ĉiuj muskoloj havas ĉefajn kaj parcialajn funkcionojn, kiu povas esti levi, mallevi, direkti flanken kaj turni. Per tiuj movoj pligrandigas la vidkampo kaj la okulo povas laŭiri la objektoj.
En la okulglobo estas la [[retino]], la plej interna el la tri okulaj membranoj, sur kiu formiĝas la bildoj, la [[dioptra aparato]] (organo de la [[refrakto]]), kiu kondukas kaj kondensas la [[lumradio]]jn sur la retinan surfacon, konsistanta el refraktaj medioj de la okulo ([[korneo]], [[antaŭkamero]], [[pupilo]], [[kristalino]] aŭ [[okullenso]] kaj [[vitreo]]), kaj muskolo nomita [[ciliaro]], situanta ĉirkaŭ la [[kristalino]], kaj servanta al la akomodiĝo, kaj la [[iriso]], ronda, malvastiĝebla membrano, kun centra truo, la [[pupilo]], por enlasi la lumradiojn, kiu limigas la kvanton da lumo atinganta la fundon de la okulo.
 
La okulglobo estas preskaŭ kugloforma organo.
En la okulglobo estas la [[retino]], la plej interna el la tri okulaj membranoj, sur kiu formiĝas la bildoj, la [[dioptra aparato]] (organo de la [[refrakto]]), kiu kondukas kaj kondensas la [[lumradio]]jn sur la retinan surfacon, konsistanta el refraktaj medioj de la okulo ([[korneo]], [[antaŭkamero]], [[pupilo]], [[kristalino]] aŭ [[okullenso]] kaj [[vitreo]]), kaj muskolo nomita [[ciliaro]], situanta ĉirkaŭ la [[kristalino]], kaj servanta al la akomodiĝo, kaj la [[iriso]], ronda, malvastiĝebla membrano, kun centra truo, la [[pupilo]], por enlasi la lumradiojn, kiu limigas la kvanton da lumo atinganta la fundon de la okulo.