Tiktaliko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Literaturo: Added links
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto per poŝtelefona aplikaĵo
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 18:
}}
[[Dosiero:Tiktaalik.png|thumb|250px|Skizo de tiktaliko]]
'''Tiktaliko''' (''Tiktaalik'' - en [[inuita lingvo]] ''granda dolĉakva fiŝo'') estis [[genro]] de [[amfibio]]-similaj [[sarkopterigo|sarkopterigaj]] [[fiŝo]]j, kies [[fosilio]]n oni trovis en [[sedimenta ŝtonaro]] de [[Devonio|supra devonio]] de [[insulo Ellesmere]] en norda [[Kanado]]. Ĝis nun oni konas unu solan specion de la genro, ''Tiktaalik roseae''. La (tri) fosilioj datiĝas je 375 milionoj da jaroj, la plej granda longis eĉ 3 m.
 
Ĝi havis [[skvamo]]jn, membranajn [[naĝilo]]jn, [[branko]]jn, sed tiujn ne kovris [[operkulo]], kiel ĉe la nunaj [[fiŝoj]]. La kapo estas plata kaj triangula (kiel ĉe [[krokodilo]]j), la okuloj sidis sur la kaposupro (el tio oni konkludas, ke ĝi vivis en malprofunda akvo). La plej grandan surprizon kaŭzis la apero de [[kolo]]rudimentaĵo, kiun oni ĝis nun ne atentis ĉe fiŝoj. Ĝi havis akrajn dentojn, tiel ĝi estis verŝajne karnovoranto, rabobesto.
 
La naĝiloj estis ostaj kaj povis servi eĉ por apogo de la besto okaze de kapolevo el la akvo. Ĝi ne estis fakte surtera besto, ĉar ne evoluis ĉe ĝi la por tio necesa pelva kaj ŝultra zonoj. La brustaj naĝiloj havis ne nur ostojn, sed [[kartilago]]jn, tiel ili jam tre similas al primitivaj antaŭaj membroj de la unuaj surteraj bestoj.
Linio 29:
 
== Literaturo ==
* P. E. Ahlberg, J. A. Clack: ''A firm step from water to land.'' in: ''[[Nature]].'' Macmillan Journals, London 440.2006, 747.
* E. B. Daeschler, N. H. Shubin, F. A. Jenkins jr.: ''A Devonian tetrapod-like fish and the evolution of the tetrapod body plan.'' in: ''Nature.'' Macmillan Journals, London 440.2006, 757-763.
* N.H.Shubin, E.B. Daeschler, F.A.Jenkins jr.: ''The pectoral fin of ''Tiktaalik roseae'' and the origin of the tetrapod limb.'' in: ''Nature.'' Macmillan Journals, London 440.2006, 764-771.
Linio 45:
[[Kategorio:Evolu-biologio]]
[[Kategorio:Devoniaj fiŝoj]]
 
{{LigoLeginda|en}}