Tutmondiĝo: Malsamoj inter versioj

'''Tutmondiĝo''' estas la procezo de internacia integrado okazinta pro la interŝanĝo de [[mondkoncepto]]j, produktoj, ideoj kaj aliaj aspektoj de la [[kulturo]].<ref name=GCSP>Al-Rodhan, R.F. Nayef kaj Gérard Stoudmann. (2006). [http://www.sustainablehistory.com/articles/definitions-of-globalization.pdf Definitions of Globalization: A Comprehensive Overview and a Proposed Definition.]</ref><ref name=Albrow>Albrow, Martin kaj Elizabeth King (eld.) (1990). ''Globalization, Knowledge and Society ''London: Sage. ISBN 978-08039832430-8039-8324-3 p. 8. "...all those processes by which the peoples of the world are incorporated into a single world society."</ref>

La terminon en sia [[angla lingvo|anglalingva]] formo ''globalization'' en [[1983]] konatigis la germandevena usona ekonomikisto [[Theodore Levitt]]. La terminon en sia [[angla lingvo|anglalingva]] formo ''globalization'' estis pli kaj pli uzata ekde mezo de la 1980aj jaroj kaj ĉefe ekde la mezo de la 1990aj jaroj.<ref>[http://books.google.com/ngrams/graph?content=globalization&year_start=1900&year_end=2008&corpus=15&smoothing=3&share= Google Books Ngram Viewer: Globalization]</ref> En 2000, la [[Internacia Monunua Fonduso]] (IMF) identigis kvar bazajn aspektojn de tutmondiĝo: [[komerco]] kaj [[Financoj|financa trasendado]], [[kapitalo|kapitalaj]] kaj [[investo|investaj]] movadoj, [[Homa migrado|migradoj]] kaj aliaj movoj de personoj, kaj la disemado de [[scio]].<ref name="12th April 2000: IMF Publications">International Monetary Fund . (2000). "Globalization: Threats or Opportunity." [http://www.imf.org/external/np/exr/ib/2000/041200to.htm 12a de Aprilo 2000: IMF Publications.]</ref> Krome, mediaj defioj kiaj la [[klimata ŝanĝo]], problemoj pri [[akvopoluado|akvo]] kaj [[aera poluado]], kaj [[trofiŝkaptado]] de oceanoj estas ligitaj kun tutmondiĝo.<ref name="Bridges2002">{{cite journal|last=Bridges|first=G.|title=Grounding Globalization: The Prospects and Perils of Linking Economic Processes of Globalization to Environmental Outcomes|journal=Economic Geography|year=2002|volume=78|pages=361–386|doi=10.2307/4140814|issue=3|ref=harv}}</ref> Tutmondiĝaj procezoj tuŝas kaj estas tuŝitaj de [[negoco]]j kaj [[laborekonomiko|labor-organizado]]organizado, [[ekonomiko]], [[Socio|sociaj]] kaj [[Kulturo|kulturaj]] resursoj, kaj la [[Medio|natura medio]].

== Superrigardo ==

[[FileDosiero:Silk route copy.jpg|thumb|upright=1.2|Etendo de la vojoj de la [[Silka Vojo]] kaj de la [[Spicokomerco]] posedataj de la [[Otomana Imperio]] en 1453 kiu permesis esploradon]]

Homoj interrilatis super longdistancoj dum miloj da jaroj. La transtera [[Silka Vojo]] kiuj ligis Azion, Afrikon, kaj Eŭropo estas ideala ekzemplo de la transforma potenco de transloka interŝanĝado kiu ekzistis en la "[[Malnova Mondo]]". [[Filozofio]], [[religio]]j, [[lingvo]]j, [[arto]]j, kaj aliaj aspektoj de [[kulturo]] disvastiĝis kaj miksiĝis kiam nacioj interŝanĝadis produktojn kaj ideojn. En la 15-a kaj [[16-a jarcento]]j, eŭropanoj faris gravajn eltrovaĵojn en sia esplorado de la oceanoj, inkluzive de la komenco de transatlantika vojaĝado al la "[[Nova Mondo]]" de [[Ameriko]]. Tutmonda movado de homoj, varoj, kaj ideoj kreskis signife en la sekvaj jarcentoj. Komence de la [[19-a jarcento]], la evoluo de novaj formoj de transportado (kiel ekzemple la [[vaporŝipo]] kaj [[fervojo]]j) kaj telekomunikado kiuj "kunpremis" kaj tempon kaj spacon enkalkulis ĉiam pli rapidajn indicojn de tutmonda interŝanĝado.<ref name="When Did Globalization Begin">O'Rourke, Kevin H. and Jeffrey G. Williamson. (2000). "When Did Globalization Begin?" [http://www.nber.org/papers/w7632 NBER Working Paper No. 7632.]</ref> En la [[20-a jarcento]], [[Vehiklo|stratveturiloj]], sistemara transporto, kaj [[flugkompanio]]j igis transportadon eĉ pli rapida. La apero de elektronikaj komunikadoj, plej precipe [[poŝtelefono]]j kaj la [[Interreto]], ligis miliardojn da homoj laŭ novaj manieroj ĝis la jaro 2010.

== Eksteraj ligiloj ==