Konservativismo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Cycn (diskuto | kontribuoj) |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 12:
La nocion ''konservismo'' enkondukis en la politikan vortaron [[François-René de Chateaubriand]], en [[1819]], kiu elpensis tiun vorton por difini tiujn, kiuj kontraŭis la idealojn de la [[Franca Revolucio (1789)|franca revolucio de 1789]] kaj poris restarigon de la [[Malnova Reĝimo]]. Tia politika sinteno jam ekzistis antaŭ la revolucio, sed konsiderinde fortiĝis post ĝi kaj okaze de la sekvaj [[napoleonaj militoj]].
=== Evoluo de okcidenta konservativismo ===
==== Britio ====
En [[Britio]] konservativaj ideoj (kvankam ankoraŭ ne nomitaj tiele) aperis en la konservativa movado, dum la periodo de [[Angla resurtronigo]] (1660-1688). Konservativismo subtenis hierarkian socion kun [[monarko]] kiu regis per dia rajto. Konservativuloj kontraŭbatalis la ideon ke suvereneco estis derivita de la homoj, kaj repudiis la aŭtoritaton de [[parlamento]] kaj religian liberecon. La verko de [[Robert Filmer]] nome ''Patriarcha: or the Natural Power of Kings'', kiu estis verkita antaŭ la [[Angla enlanda milito]], iĝis akceptita kiel la deklaro de sia doktrino. Tamen, la [[Glora Revolucio de 1688]] detruis tiun principon certagrade establante konstitucian registaron en [[Anglio]], kondukante al la hegemonio de la kontraŭa ŭiga ideologio. Alfrontita kun malvenko, la konservativuloj reformis sian movadon, tiam dirante ke suvereneco estis transdonita al la tri statoj nome krono, [[Lordoj]], kaj [[Komunuloj]]<ref>Eccleshall, pp. ix, 21</ref> prefere ol sole en la krono. Konservativismo iĝis marĝenigita dum la longa periodo de [[ŭigo]]-potencpreno en la [[18-a jarcento]].
Linio 23:
Kvankam konservativuloj kontraŭbatalis provojn permesi pli grandan reprezentadon de la burĝa klaso en parlamento, en 1834 ili koncedis ke elekt-reformo ne povus esti inversigita kaj promesita por apogi plu reformojn tiel longe kiel ili ne eroziu la instituciojn de eklezio kaj ŝtato. Tiuj novaj principoj estis prezentitaj en la Tamworth Manifesto kiu laŭ [[historiisto]]j estas la baza deklaro de la kredoj de la nova [[Konservisma Partio (Britio)|Konservativa Partio]].<ref>Eccleshall, pp. 79–80</ref>
[[
Kelkaj konservativuloj priploris la morton de pastoreca mondo kie la etoso de nobelaro devis antaŭenigi respekton por la malsuperaj klasoj. Ili vidis la Anglikanan Eklezion kaj la aristokrataron kiel ekvilibroj kontraŭ komercista riĉeco.<ref>Eccleshall, p. 83</ref> Ili laboris direkte al leĝaro por plibonigi laborkondiĉojn kaj urban loĝigon.<ref>Eccleshall, p. 90</ref> Tiu vidpunkto poste estus nomita Toria Demokratio. .<ref>Eccleshall, p. 121</ref> Tamen ekde Burke ĉiam ekzistos malamikeco inter tradicia aristokrata konservativismo kaj la riĉa komercista klaso.<ref>Eccleshall, pp. 6–7</ref>
Linio 29:
En 1835, konservativula ĉefministro [[Robert Peel]] publikigis la Tamworth Manifeston en kiu li promesis aprobi moder-politikan reformon. Tio markis la komencon de la transformo de brita konservativismo de ''High Tory'' reagismo direkte al pli moderna formo bazita sur "konservado." La partio iĝis konata kiel la [[Konservisma Partio (Britio)|Konservativa Partio]] kiel rezulto el tio, nomo kiun ĝi retenis ĝis nune. Peel, aliflanke, ankaŭ estus la radiko de disigo en la partio inter la tradiciaj konservativuloj (gviditaj fare de la Grafo de Derbio kaj [[Benjamin Disraeli]]) kaj la "Peelitoj" (kondukitaj unue fare de Peel mem, poste de la Grafo de Aberdeen). La disigo okazis en [[1846]] pro la temo de libera komerco, kiun Peel apogis, kontraŭ protektismo, apogita de Derbio. La plimulto de la partio helpis al Derbio, dum proksimume trionofordisiĝis, poste kunfalante kun la ŭig-liberaloj kaj la radikaluloj por formi la [[Liberala Partio (Britio)|Liberalan Partion]]. Malgraŭ la disigo, la ĉefa Konservativa Partio akceptis la doktrinon de libera komerco en [[1852]].
[[
En la dua duono de la jarcento estis la liberaluloj kiuj estis alfrontitaj kun politikaj skismoj, la plej grava pro la irlanda aŭtonomeco. Gvidanto [[William Gladstone]] (mem iama ''Peelite'') serĉis doni al Irlando gradon da [[aŭtonomio]], movo kiu estis kontraŭbatalita de elementoj en kaj la maldekstraj kaj dekstraj flankoj de lia partio. Tiuj forfendetiĝas por iĝi la Liberalaj Uniistoj (gvidite de [[Joseph Chamberlain]]), formante koalicion kun la Konservativuloj antaŭ kunfalado kun ili en 1912. La liberaluniista influo trenis la partion direkte al la maldekstro; kaj tiele konservativulaj registaroj pasis kelkajn progresemajn komence de la 20-a jarcento. Ekde la fino de la 19-a jarcento, la tradiciaj komercistaj subtenantoj de la britia Liberala Partio eniris en la Konservativulojn, igante ilin la partio de negoco kaj [[komerco]].<ref>Feuchtwanger, p. 273</ref>
Linio 36:
Malgrandaj konservativaj partioj (kiaj ekzemple la ''United Kingdom Independence Party'' (Sendependeca Partio de Unuiĝinta Reĝlando) kaj la ''Democratic Unionist Party'' (Demokrata Uniisma Partio, fondita en 1971) komencis ekaperi, kvankam ili ankoraŭ havas ajnan signifan impreson ĉe Westminster (la DUP estas nuntempe parto de reganta koalicio en la Nord-Irlanda Asembleo).
==== Germanio ====
[[Dosiero:Bismarck44.jpg|eta|maldekstra|230px|Otto von Bismarck]]
Linio 45:
Pli lastatempe, la laboro de konservativa [[CDU]] gvidanto [[Helmut Kohl]] helpis atingi [[Germana Reuniigo|Germanan Reuniigon]], kune kun la pli proksima integriĝo de Eŭropo en la formo de la [[Traktato de Maastricht]]. Hodiaŭ, germana konservativismo ofte estas asociita kun kanceliero [[Angela Merkel]], kies permanenta ofico estis markita per provoj eviti la forpason de la komuna eŭropa [[valuto]] ([[eŭro]]).
==== Usono ====
En [[Usono]], konservativismo estas fiksiĝinta en la [[Usona Revolucio]] kaj ĝia engaĝiĝo al [[respublikanismo]], suvereneco de la homoj, kaj la rajtoj kaj liberecoj disde angloj forpelante la [[reĝo]]n kaj liajn subtenantojn. La plej multaj eŭropaj konservativaj verkistoj ne akceptas usonan konservativismon kiel originalan; ili konsideras ĝin kiel diverseco de [[liberalismo]]. Modernaj usonaj liberaluloj en la koalicio ''New Deal'' ne malkonsentas kun tiu interkonsenta vido, sed konservativuloj foruzas multe pli da emfazon sur la revoluciaj originoj, kaj la [[Tea Partio (Usono)|Tea Partio]] rekomendas utiligi epizodon de la [[1770-aj jaroj]] por sia nomo kaj kelkaj eĉ survestas tiuepokajn kostumojn ĉe siaj amaskunvenoj.
[[Historiisto]] Gregory Schneider identigas plurajn konstantojn en usona konservativismo: respekto por tradicio, subteno de respublikanismo, "la jurŝateco kaj la kristana religio", kaj defendo de "okcidenta civilizo de la defioj de modernisma kulturo kaj totalismaj registaroj."<ref name="GregorySchneider">Gregory Schneider, ''The Conservative Century: From Reaction to Revolution '' (Rowman & Littlefield. 2009) p. xii</ref>
[[
==== Latinida Eŭropo ====
Alia formo de konservativismo evoluiĝis en Francio paralele al konservativismo en Britio. Ĝi estis influita per kontraŭ-klerismaj verkoj de viroj kiaj ekzemple [[Joseph de Maistre]] kaj [[Louis de Bonald]]. Latinida konservativismo estis malpli pragmata kaj pli da reakciula ol la konservativismo de Burke. Multaj kontinentaj aŭ tradiciistaj konservativuloj ne apogas apartigon de eklezio kaj ŝtato, kun plej multe de la apoga ŝtata rekono de kaj kunlaboro kun la [[Romkatolika Eklezio]], kio ekzemple ekzistis en Francio antaŭ la Revolucio.
Linio 59:
Pro la malfacilo are priskribi ĉiajn konservismojn per la samaj trajtoj, oni plurfoje klopodis enkonduki subkategoriojn. Ekzemple, oni ofte apartigas la anglan konservismon disde la (kontinent)eŭropa. Plej detale, eblas distingi inter franca konservismo, itala konservismo, nordamerika konservismo, kaj tiel plu. Fine, oni kelkfoje kontraŭstarigas moderan kaj malmoderan (ekstreman) konservismon.
=== Liberala konservativismo ===
Liberala konservativismo estas variaĵo de konservativismo kiu kombinas konservativajn valorojn kaj politikojn kun klasikaj liberalaj sintenoj.<ref>[http://books.google.com/books?id=xGNRRwkZFysC&pg=PA109 Analyzing Politics: An Introduction to Political Science]
Dum tempo, la ĝenerala konservativa ideologio en multaj landoj adoptis ekonomiajn liberalajn argumentojn, kaj la esprimon ''liberala konservismo'' estis anstataŭigita per simple ''konservismo''. Tio ankaŭ estas la kazo en landoj kie liberalaj ekonomiaj ideoj estis la tradicio, kiel ekzemple en Usono, kaj estas tiel konsideritaj konservativaj. En aliaj landoj kie liberal-konservativaj movadoj iĝis la politika ĉeftendenco, kiel ekzemple en [[Italio]] kaj [[Hispanio]], la esprimoj liberalaj kaj konservativaj povas esti sinonimaj. La liberal-konservativa tradicio en Usono kombinas la ekonomian individuismon de la klasikaj liberaluloj kun Burkeana formularo de konservativismo (kiu ankaŭ fariĝis parto de la usona konservativa tradicio, kiel ekzemple ene de la verkaro de [[Russell Kirk]]).
Linio 66:
Kromsenco por la esprimo ''liberala konservativismo'' kiu formiĝis en Eŭropo estas kombinaĵo de pli modernaj konservativaj (malpli tradiciistaj) vidoj kun tiuj de sociala liberalismo. Tio formiĝis kiel opozicio al la pli da kolektivistaj vidoj de [[socialismo]]. Ofte tio implikas emfazi kio nun estas konservativaj vidoj da libermerkata [[ekonomiko]] kaj kredo je individua respondeco, kun sociaj liberalaj videbloj en defendo de civitanrajtoj, [[ekologiismo]] kaj subteno por limigita sociala ŝtato. En kontinenta Eŭropo, tio foje estas ankaŭ tradukita en la anglan kiel ''sociala konservativismo''.
=== Konservativa liberalismo ===
Konservativa liberalismo estas variaĵo de [[liberalismo]] kiu kombinas liberalajn valorojn kaj politikojn kun konservativaj sintenoj, aŭ, pli simple, temas pri la dekstra flanko de la liberala movado.<ref>france [http://www.ipolitique.fr/liberalisme-conservateur.htm Ipolitique.fr]</ref><ref>[http://www.parties-and-elections.de/contents.html Parties-and-elections.de]</ref><ref name="Mair"> Michael Gallagher, M. Laver kaj Peter Mair, ''Representative Government in Europe'', p. 221.</ref> La radikoj de konservativa liberalismo estas trovitaj komence de la historio de liberalismo. Ĝis la du [[Mondmilito]]j, en la plej multaj eŭropaj landoj la politika klaso estis formita fare de konservativaj liberaluloj, de Germanio ĝis Italio. La okazaĵoj post la [[Unua Mondmilito]] ŝanĝis la pli radikalan version de klasika liberalismo al pli konservativan (t.e. pli moderan) specon de liberalismo.<ref>Allen R.T., ''Beyond Liberalism'', p. 13.</ref>
=== Liberecema konservativismo ===
Libervolisma aŭ Liberecema konservativismo priskribas iajn politikajn ideologiojn ene de Usono kaj [[Kanado]] kiuj kombinas liberecemajn ekonomiajn temojn kun aspektoj de konservativismo. Ĝiaj kvin ĉefbranĉoj estas [[Konstitucio|konstituciismo]], paleoliberecanismo, novliberecanismo, konservativismo por malgranda registaro
[[Agorismo|Agoristoj]] kiaj ekzemple [[Samuel Edward Konkin la 3-a]] etikedis libervolisman konservativismon kiel ''dekstra libertarianismo''.<ref name="nlm">{{cite web|title=New Libertarian Manifesto|url=http://agorism.info/NewLibertarianManifesto.pdf}}</ref><ref name="int">{{cite web|title=Interview With Samuel Edward Konkin III|url=http://www.spaz.org/~dan/individualist-anarchist/software/konkin-interview.html}}</ref>
Linio 76:
Kontraste al paleokonservativuloj, libervolismaj konservativuloj apogas striktajn malkontrolemajn politikojn kiel ekzemple [[libera komerco]], opozicio al iu nacia banko kaj opozicio al komercaj regularoj. Ili estas impete malfavoraj al pormediaj regularoj, entreprena sociala bonfarto, [[subvencio]]j, kaj aliaj areoj de ekonomia interveno.
=== Imposta konservativismo ===
<!--[[Image:TeaPartyByFreedomFan.JPG|thumb|Manifestacio de Impostopagantoj al Vaŝingtono: konservismaj protestantoj ĉe Pennsylvania Avenue, Vaŝingtono.]]-->
Imposta konservativismo estas la ekonomia filozofio de prudento en registarelspezoj kaj ŝuldo.<ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=B10JkvO82x8C&pg=PA109 |title=Correctional Organization and Management: Public Policy Challenges, Behavior, and Structure |first=Robert M. |last=Freeman |publisher=Elsevier |year=1999 |page=109 |isbn=978-0-7506-9897-9}}</ref> [[Edmund Burke]], en siaj ''[[Pensoj pri la Revolucio en Francio]]'' (''Reflections on the Revolution in France''), argumentis ke registaro ne havas la rajton prizorgi supren grandajn ŝuldojn kaj tiam ĵeti la ŝarĝon sur la impostopaganto.
Linio 84:
Multaj konservativuloj, speciale en Usono, kredas, ke la registaro ne devas ludi ĉefan rolon en la regulado de negocoj kaj administrado de la ekonomio. Ili tipe kontraŭas klopodojn por trudi altajn impostojn kaj por redistribui la enspezojn por helpi la malriĉulojn. Tiaj klopodoj, ili argumentas, ne ĝuste premias la homojn kiuj enspezis sian monon danke al pena laboro.
==== Verda konservativismo ====
[[Dosiero:Newt Gingrich by Gage Skidmore 6.jpg|eta|200px|maldekstre|Newt Gingrich parolas ĉe loka forumo en januaro 2012]]
Verda konservativismo estas esprimo uzita por rilati al konservativuloj kiuj integrigis verdajn konzernojn en sia ideologio.<ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=qiSp-MuGjZkC&pg=PA124 |title=Beyond the New Right |first=John |last=Gray |publisher=Routledge |year=1995 |isbn=978-0-415-10706-8 |page=124}}</ref> Unu el la unuaj uzoj de la termino ''verda konservativismo'' estis fare de iama [[Respublikana Partio (Usono)|respublikana]] proparolanto de la [[Usona Domo de Reprezentantoj]] nome [[Newt Gingrich]], en debato en mediaj temoj kun [[John Kerry]].<ref>[http://www.humanevents.com/article.php?id=20393&c=1&tb=1&pb=1&gd=04232007 We Can Have Green Conservatism – And We Should – HUMAN EVENTS]. Alirita la 20an de Februaro, 2010.</ref><ref>[http://www.redstate.com/blogs/newt_gingrich/2007/apr/18/the_case_for_green_conservatism The Case for Green Conservatism – Redstate]. Alirita la 20an de Februaro, 2010.</ref> Ĉirkaŭ tiu tempo, la verda konservativa movado foje estis prisignita kiel la ''crunchy con'' (krusteca trompo movado), esprimo popularigita de la [[gazeto]] ''National Review'' kaj de la verkaro de ''Rod Dreher''.<ref name="DreherCC">{{cite book
Linio 95:
|isbn = 1-4000-5065-0}}</ref> La grupo ''Republicans for Environmental Protection'' (Respublikanoj por Mediprotektado) serĉas fortigi la sintenon de la Respublikana Partio en mediaj temoj, kaj apogas laborojn por konservi naturresursojn kaj protekti homan kaj median sanon.
==== Nacia kaj tradicia konservativismo ====
{{Ĉefartikolo|Nacikonservatismo}}
[[
Nacikonservatismo estas politika esprimo uzita ĉefe en Eŭropo por priskribi variaĵon de konservativismo kiu koncentriĝas pli en naciaj interesoj ol norma konservativismo same kiel klopodas konfirmi kulturan kaj etnan identecon,<ref>{{cite book |title=Dictionary Of Public Administration |last=Mandal |first= V.C. |authorlink= |coauthors= |year=2007 |publisher=Sarup & Sons |location= |isbn=978-81-7625-784-8 |page=306 |url=http://books.google.com/?id=Hs0xJORVIHwC&pg=PA306&dq=%22National+conservatism%22+-inpublisher:icon&cd=8#v=onepage&q=%22National%20conservatism%22%20-inpublisher%3Aicon&f=false |accessdate=}}</ref> dum ne aperas sincere naciisma aŭ apogas ekstremdekstran aliron. En Eŭropo, naciaj konservativuloj estas kutime eŭroskeptikuloj..<ref>http://www.parties-and-elections.de/content.html</ref><ref name="gua">Traynor, Ian, [http://commentisfree.guardian.co.uk/ian_traynor/2006/04/post_15.html The EU's weary travellers] ''The Guardian'', 4a de Aprilo, 2006</ref>
Linio 104:
Tradiciisma konservativismo estas politika filozofio emfazanta la bezonon de la principoj de [[natura juro]] kaj transcendenta morala ordo, tradicion, hierarkion kaj organikan unuecon, agrikulturismon, klasikismon kaj altan kulturon, kaj la intersekcajn sferojn de lojaleco.<ref>Frohnen, Bruce, Jeremy Beer, kaj Jeffrey O. Nelson, ed. (2006) ''American Conservatism: An Encyclopedia'' Wilmington, DE: ISI Books, pp. 870–75.</ref> Kelkaj tradiciistoj akceptis la etikedon de "reakciulo" kaj "kontraŭrevolucia", spitante la stigmaton kiu alkroĉis al tiuj esprimoj ekde la [[klerismo]]. Havante hierarkian vidon de socio, multaj tradiciistaj konservativuloj, inkluzive de kelkaj usonanoj, defendas la monarĥan politikan strukturon kiel la plej natura kaj utila socia aranĝo.
==== Kultura kaj socia konservativismo ====
Kulturaj konservativuloj apogas la konservadon de la heredaĵo de unu nacio, aŭ de komuna kulturo kiu ne estas difinita per naciaj limoj.<ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=RbwDNb5jtzUC&printsec=frontcover |title=Cultural Conservatism, Political Liberalism: From Criticism to Cultural Studies |first=James |last=Seaton |publisher=University of Michigan Press |year=1996 |isbn=978-0-472-10645-5}}</ref> La komuna kulturo povas esti same diverĝa kiel [[okcidenta kulturo]] aŭ [[ĉina kulturo]]. En Usono, la esprimo ''kultura konservismo'' povas implici konservativan pozicion en la kulturmilito. Kulturaj konservativuloj kliniĝas rapide al tradiciaj pensadoj eĉ spite al monumentaj ŝanĝoj. Ili kredas forte je tradiciaj valoroj kaj tradicia politiko, kaj ofte havas admonan senton de [[naciismo]].
Linio 111:
Dua signifo de la esprimo ''socia konservativismo'' evoluiĝis en la nordiaj landoj kaj kontinenta Eŭropo. Tie ĝi rilatas al liberalaj konservativuloj apogantaj modernajn eŭropajn socialajn Ŝtatojn.
Sociaj konservativuloj (en la unua signifo de la vorto) en multaj landoj ĝenerale preferas la kontraŭabortisman pozicion en la priaborta konflikto kaj kontraŭbatalas homan priĉelan esploradon (precipe se publike financite); kontraŭbatalas kaj [[eŭgeniko]]n kaj homan pliigon
==== Religia konservativismo ====
[[
Religiemaj konservativuloj ĉefe serĉas apliki la instruon de specialaj religioj al politiko, foje simple proklamante la valoron de tiuj instruoj, en aliaj tempoj havante tiujn instruan influoleĝojn.<ref>Andersen, Margaret L., Taylor, Howard Francis. [http://books.google.com/books?id=LP9bIrZ9xacC&pg=PA469 ''Sociology: Understanding a Diverse Society''] Cengage Learning, 4th Ed. (2005), pp. 469–70.
En plej modernaj demokratioj, politika konservatismo serĉas elteeni la strukturojn de tradicia familio kaj de sociaj valoroj. Konservativuloj tipe kontraŭas abortadon, samseksemajn kutimarojn, droguzadon, kaj seksajn rilatojn ekster geedzeco. Foje, konservismaj valoroj estas enradikitaj sur religiaj kredoj, kaj kelkaj konservativuloj klopodas pliigi la rolon de religio en la publika vivo.
==== Progresema konservativismo ====
Progresema konservativismo asimilas progresemajn politikojn kune kun konservativaj politikoj. Substrekas la gravecon de sociala protekta reto por trakti malriĉecon, subtenon de limigita riĉecoredistribuo kune kun registara regulado por reguligi merkatojn je la avantaĝoj de kaj konsumantoj kaj produktantoj.<ref name="Patrick Dunleavy 2000. pp. 107–08">Patrick Dunleavy, Paul Joseph Kelly, Michael Moran. ''British Political Science: Fifty Years of Political Studies''. Oxford, England, UK; Malden, Massachusetts, USA: Wiley-Blackwell, 2000. pp. 107–08.</ref> Progresema konservativismo unue ekestis kiel klara ideologio en Britio dum la regado de la ĉefministro [[Benjamin Disraeli]] konita kiel "Ununacia Konservativismo".<ref name="Patrick Dunleavy 2000. pp. 107–08"/><ref>Robert Blake. Disraeli. Second Edition. London, England, UK: Eyre & Spottiswoode (Publishers) Ltd, 1967. p. 524.</ref>
Okazis gamo da progresemaj konservativaj registaroj. En [[Granda Britio]], la ĉefministroj Disraeli, [[Stanley Baldwin]], [[Neville Chamberlain]], [[Winston Churchill]], [[Harold Macmillan]],<ref>Trevor Russel. The Tory Party: its policies, divisions and future. Penguin, 1978. p. 167.</ref> kaj nuna ĉefministro [[David Cameron]] estas progresemaj konservativuloj.<ref>David Marr. "Power Trip: The Political Journey of Kevin Rudd", ''Issue 38 of Quarterly Essay Series''. Black Inc., 2010. p. 126. (British Conservative Party leader [[David Cameron]] launched the Progressive Conservatism Project at Demos.)</ref><ref>Ruth Lister. ''Understanding Theories and Concepts in Social Policy''. Bristol, England, UK; Portland, Oregon, USA: The Policy Press, 2010. p. 53.</ref> La [[encikliko]] ''[[Rerum Novarum]]'' de la [[Romkatolika Eklezio]] (1891) rekomendas progreseman konservativan doktrinon konatan kiel ''[[sociala katolikismo]]''.<ref>Emile F. Sahliyeh. ''Religious resurgence and politics in the contemporary world''. Albany, New York, USA: State University of New York Press, 1990. p. 185.</ref> En Usono, la administrado de prezidanto [[William H. Taft]] estis progreseme konservativa kaj li priskribis sin kiel "kredanton en progresema konservativismo"<ref>Jonathan Lurie. William Howard Taft: The Travails of a Progressive Conservative. New York, New York, USA: Cambridge University Press, 2012. p. ix.</ref> kaj prezidanto [[Dwight D. Eisenhower]] deklaris sin rekomendanto de "progresema konservativismo".<ref>Günter Bischof. "Eisenhower, the Judiciary, and Desegregation" de Stanley I. Kutler, ''Eisenhower: a centenary assessment''. p. 98.</ref> En Germanio, kanceliero [[Leo von Caprivi]] reklamis progreseman konservativan tagordon nomitan la "Nova Fluo"..<ref>John Alden Nichols. ''Germany after Bismarck, the Caprivi era, 1890–1894: Issue 5''. Harvard University Press, 1958. p. 260.</ref> En Kanado, gamo da konservativaj registaroj estis progreseme konservativaj, kie la konservativa movado de Kanado plej grava estas oficiale nomita la [[Progressive Conservative Party of Canada]] (Progresema Konservativa Partio de Kanado) de 1942 ĝis 2003.<ref name="Hugh Segal 2011. pp. 113–48">Hugh Segal. The Right Balance. Victoria, British Columbia, Canada: Douglas & McIntyre, 2011. pp. 113–48.</ref> En Kanado, la ĉefministroj [[Arthur Meighen]], [[R.B. Bennett]], [[John Diefenbaker]], [[Joe Clark]], [[Brian Mulroney]], kaj [[Kim Campbell]] gvidis progresemajn konservativajn federaciajn registarojn.<ref name="Hugh Segal 2011. pp. 113–48"/>
== Historia konservismo ĉe diversaj landoj ==
=== Belgio ===
===Kanado===
La '''[[Konservisma Partio de Kanado]]''' (angle ''Conservative Party of Canada'', france ''Parti conservateur du Canada'') estas [[politika partio]] en [[Kanado]] kiu naskiĝis la {{daton|7|decembro|2003}} kiel kuniĝo de du ĝistiamaj partioj, la [[Kanada Alianco]] kaj la [[Progresema Konservisma Partio de Kanado]]. Ĝi estas dekstrema partio.
=== Kolombio ===
===Danio===
=== Finlando ===
===Francio===
=== Grekio ===
===Islando===
=== Italio ===
===Luksemburgio===
=== Norvegio ===
===Svedio===
=== Svisio ===
===Britio===
== Moderna konservismo ĉe diversaj landoj ==
=== Aŭstralio ===
===Bosnio kaj Hercegovino===
=== Suda Koreio ===
===Usono===
== Komparo de konservismo ĉe kvar landoj ==
==Psikologio==
Linio 154:
* [[Konservisma Partio|Listo de konservismaj partioj]]
== Notoj ==
{{referencoj|3}}
== Bibliografio ==
* Blee, Kathleen M., kaj Sandra McGee Deutsch, eld. Women of the Right: Comparisons and Interplay Across Borders (Penn State University Press; 2012) 312 paĝoj.
* Theodore Dalrymple. Our Culture, What's Left of It: the Mandarins and the masses /, 2005
Linio 163:
* The Superfluous Men: Critics of American Culture, 1900–1945 / Robert Crunden., 1999
* Recent conservative political thought : American perspectives / Russell G. Fryer., 1979
* The Conservative Movement / Paul E. Gottfried., 1993
* The British Right : Conservative and right wing politics in Britain / Neill Nugent., 1977
* America alone: the neo-conservatives and the global order / Stefan A. Halper., 2004
* Conservatism / Ted Honderich.
* The Conservative Mind / Russell Kirk., 2001
Linio 173:
* Conservatism / Jerry Z. Muller.
* Right-wing women: from conservatives to extremists around the world / P. Bacchetta., 2002
* Unmaking law: the Conservative campaign to roll back the common law / Jay M. Feinman., 2004
* Radicals or conservatives?: the contemporary American right / James McEvoy., 1971
* Conservatism: Dream and Reality / Robert Nisbet., 2001
Linio 186:
* Liberty, Equality, Fraternity / James Fitzjames Stephen.
* The Graphic Guide to Conservatism: a visual primer on the conservative worldview / Olivier Ballou. [http://issuu.com/ggtc/docs/issuu_ggtc_1]. 2011
*
* Carey, George (2008). "Conservatism". In Hamowy, Ronald. The Encyclopedia of Libertarianism. Thousand Oaks, CA: SAGE; Cato Institute. pp. 93–5. ISBN 978-1-4129-6580-4. LCCN 2008009151. OCLC 750831024. [http://books.google.com/books?id=yxNĝs3TkJYC]
{{ideologio}}
{{havenda artikolo|Konservismo}}
| |||