|
[[Dosiero:Denta trakforko.jpg|thumb|right|[[Trakforko]] sur dentrada fervojo ([[Štrbské Pleso]], [[Slovakio]])]]
[[Dosiero:Rhune electric system.jpg|right|thumb|[[Trajneto de La Rhune]] ([[Nord-Eŭskio]])]]
'''DentradaDentorela fervojo''' aŭ- ankaŭ '''dentrela''' aŭ '''dentrada fervojo''' - estas rel-ligita transportilo kun [[dentrada trakciilo]] - antaŭenpuŝita per unu aŭ pluraj [[dentrado]]j por supreniri krutajn deklivojn. Dentradoj moviĝas en [[dentrelodentorelo]] fiksita meze de la fervojaj reloj kaj tiel ebligas la transmision de la motora energio al la [[relo]]j sen glito.
La [[adhero]] inter rado kaj reloj limigas la uzon de normalaj [[fervojo]]j al kliniteco de 16 % ĉe sekaj reloj, 14 % ĉe malsekaj. Por garantii sekuran servon fervojoj kutime evitas klinitecon pli grandan ol 4 % (ekzistaj kelkaj esceptoj kiel ekzemple la tramo de [[Lisbono]] kun kliniteco ĝis maksimumo de 13,5 %).
DentrelajDentorelaj fervojoj superas klinitecon ĝis 48 % ([[Pilato (monto)]]) '''[[Pilato-fervojo]]''' en [[Svislando]]) kaj izolitaj lokomotivoj ĝis 50 % ([[Panama kanalo]]).
== Sistemoj ==
La kvar plej konataj sistemoj de dentradajdentorelaj fervojoj estas inventitaj de svisaj inĝenieroj kaj nomitaj laŭ ili:
* [[sistemo Riggenbach]]
* ([[Dentrada sistemo Strub]])
* [[sistemo StrubAbt]] ([[Dentrada sistemo]])
* [[sistemo AbtLocher]] ([[Dentrada sistemo]])
* [[sistemo Locher]] ([[Dentrada sistemo]])
Krom laŭ la dentreladentorela sistemo oni povas klasifi dentradajndentorelajn fervojojn kiel ĉiujn fervojojn laŭ [[larĝo de trakoŝpuro]] ([[normala ŝpuro]], [[mallarĝa ŝpuroetŝpuro]]) kaj trakcio (vapora, dizela, elektra).
== Ekzemploj ==
La unua montara fervojo de la mondo kun dentrada propulso estis konstruita en 1866 de [[Sylvester Marsh]]. Ĝi grimpas sur la Vaŝinton-Monton (Mount Washington), [[New Hampshire]], [[Usono]] kaj estis inaŭgurita en 1869.
La unua dentradadentorela fervojo en Eŭropo estas la Vitznau-Rigi-fervojo, konstruita de [[Niklaus Riggenbach]] laŭ sia franca patento n-ro 59625 de 1863 kaj inaŭgurita en 1871. Ĝi grimpas de la urbo [[Vitznau]] sur la monton [[Rigi]] proksime de [[Lucerno]] en [[Svislando]].
La dentradadentorela fervojo en [[Budapeŝto]] (vd. apudan foton) estas la tria plej aĝa de la mondo, ektrafikinte en 1874. Ĝi havas [[larĝo de trako|trako-larĝonŝpuro]]n de 1.435 {{unuo|1435|mm}} ([[normala ŝpuro]]), estas elektrizita de 1929 kaj veturas 2,9 km de la urbo-centro al la Ŝvaba Monto (''Svábhegy'', 420 m).
De 1984 ekzistas ankaŭ dentreladentorela [[metroo]] en [[Liono]] - ĝi kaj la [[metroo de Ĥajfo]] ĝis nun estas la solaj dentradoteknikajdentorele teknikaj metrooj en la mondo.
== Vidu ankaŭ ==
[[kategorioKategorio:DentradajDentorelaj fervojoj| ]]
<!--[[pt:Cremalheira#Sistema de cremalheira em ferrovias]]-->
| 