Wolfgang Amadeus Mozart: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 9:
|alie nomata =
|kromnomo =
|naskiĝo = {{naskiĝtago|1756|1|27}}<br />[[Salzburg]], tiam en samnoma suverena [[
|morto = {{mortotago kaj aĝo|1791|12|5|1756|1|27}} <br />{{AUT}}, [[Vieno]]
|deveno =
Linio 32:
[[Dosiero:Mozart.birth.500pix.jpg|eta|maldekstra|200px|La [[Naskiĝdomo de Mozart|naskiĝdomo de W. A. Mozart]] en [[Salcburgo]]]]
Mozart naskiĝis la [[27-an de januaro]] [[1756]] je la oka vespere kiel sepa kaj dua supervivanta infano de la familio en [[Salcburgo]] en la ''Getreidegasse'' 9 en triĉambra apartamento de la plurfamilia loĝdomo (Hagenauer Haus).
Lia suvereno estis la salzburga ĉefepiskopo Sigismund, grafo de Schrattenbach, princo de la [[Sankta Romia Imperio]] en
Lia patro, [[Leopold Mozart]], devenis el [[Augsburg]] kaj estis [[violono|violonisto]] kaj ekde [[1763]] vickapelestro. Lia patrino devenis de [[Sankt Gilgen]] kaj nomiĝis [[Anna Maria Pertl]]. Jam la antaŭtagmezon post sia naskiĝo, li estis baptita en la katedralo de Salcburgo kaj ricevis la nomojn ''Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus''. Oni vokis lin ''[[Wolfgang]]'', ''Wolferl'' aŭ ''Woferl''.
Jam kvarjara li kaj lia kvin jarojn pli aĝa fratino [[Maria Anna Mozart|Maria Anna Walburga Ignatia]], nomata „Nannerl“, estis instruita de la patro pri muziko, piano, violono kaj komponado. Jam en [[1761]] lia patro indikis sur ''Andante'' kaj ''Allegro'' ''„Wolfgangerl Compositiones“'' (tio estas komponaĵo de Wolfgang), sekvis alia ''Allegro'' kaj ''Menuetto'' datitaj de la 11-a kaj 16-a de decembro 1761.<ref>{{harvnb|Deutsch|1965|p=455}}</ref> (La erare ree nomita unua komponaĵo, menueto ''G-Dur'' estiĝis verŝajne nur en [[1764]]). Rapide videblis ankaŭ la talento pri piano kaj violono de Mozart. En [[1762]] li unue ludis publike. Inter sia kvara kaj la sesa vivojaroj li komponis 22 muzikaĵojn.
Unuaj koncertvojaĝoj kun Wolfgang, lia fratino Nannerl kaj la gepatroj okazis komence de la jaro [[1762]] al [[Munkeno]] kaj aŭtune al [[Passau]] kaj [[Vieno]] por prezenti la talentriĉajn infanojn. Post la sukceso de la [[mirinfano]] en Munkeno kaj Vieno la familio ekvojaĝis la [[9-an de junio]] [[1763]] al [[granda turneo]] tra
Grava efiko de tiu vojaĝo estis, ke Mozart renkontiĝis en Londono la italan simfonion kaj operon. Li konatiĝis tie ankaŭ kun [[Johann Christian Bach]], kiu iĝis ofte modelo al li. En [[1778]] Mozart skribis hejmen el Parizo post renkontiĝo: ''„…mi amas lin (kiel vi ja certe scias) tutkore – kaj multe respektas lin.“.''
=== Unuaj komponaĵoj en Vieno kaj vojaĝo al
[[Dosiero:Wolfgang-amadeus-mozart 1.jpg|eta|maldekstra|Johannes Chrysostomus Wolfgang Theophilus Mozart]]
Post hejmenveno sekvis unuaj originalaj prezentaĵoj en Salcburgo, interalie ankaŭ tiu de la opero ''Die Schuldigkeit des ersten Gebotes (La ŝuldeco de la unua ordono)'', kiun la dekunujara Mozart komponis kune kun la multe pli maljunaj salzburgaj kortegmuzikistoj [[Anton Cajetan Adlgasser]] kaj [[Michael Haydn]].
Linio 51:
Ĉi tie oni fine prezentis la [[1-an de majo]] ''La finta semplice''. La [[27-an de oktobro]] de la sama jaro li ricevis sian unuan postenon kiel tria koncertestro de la salzburga kortega kapelo, kvankam li ne ricevis pagon.
[[Dosiero:Mozart and Linley 1770.jpg|eta|Mozart (ĉepiane) muzikas kun la samaĝa [[Thomas Linley junior]] (violono). [[Florenco]], [[1770]]]]
Apenaŭ tri semajnojn poste, la [[13-an de decembro]] [[1769]] ekvojaĝis kun sia patro al la unua de siaj tri sukcesplenaj vojaĝoj al [[
Dum la unua vojaĝo ili iris al [[Verona]], [[Milano]], [[Bolonjo]], [[Florenco]], [[Romo]], [[Napolo]], [[Turino]], [[Venecio]], [[Padua]], [[Vicenza]], [[Verona]], [[Innsbruck]] kaj reen al Salcburgo.
Linio 59:
En Bolonjo ĉe la pastro [[Giovanni Battista Martini]] Mozart studis la [[kontrapunkto]]n. Post sukcesa ekzameno, li estis akceptita 14-jara en la fama ''Accademia Filarmonica di Bologna''.
Tie li renkontis famajn muzikistojn kiel [[Giovanni Battista Sammartini]], [[Niccolò Piccinni]], [[Pietro Nardini]] kaj [[Giovanni Paisiello]].
La [[26-an de decembro]] [[1770]] li spertis la unuan prezentadon de sia opero ''Mitridate, Rè di Ponto'' (KV 87) en [[Milano]]. La sukceso estis tia, kia ĝi kaŭzis du aliajn mendojn, tiujn de la ''Serenata teatrale'' ''Ascanio in Alba'' (KV 111, unua prezentado en [[Milano]] la [[17-an de oktobro]] [[1771]]) kaj tiun de ''Dramma per musica'' ''Lucio Silla'' (KV 135), unua prezentado en Milano en la sezono 1772/73. La [[15-an de decembro]] [[1771]] patro kaj filo revenis al Salcburgo, post kiam esperoj al salajrita posteno en
=== Koncertestro en Salcburgo ([[1772]]–[[1777]]) ===
Linio 65:
En la jaro [[1772]] [[Hieronymus von Colloredo|Josef Franz de Paula Hieronymus von Colloredo-Waldsee-Mels]] elektiĝis ĉefepiskopo de Salcburgo post la mortinta [[Sigismund Christoph grafo de Schrattenbach]].
La nova princo nomumis Wolfgang-on salajrita koncertestro de la salzburga kortega kapelo en aŭgusto.
Sed tio ne haltigis la vojaĝojn kun lia patro. Wolfgang provis fuĝi la severan regularon de la salzburga servo: de la [[24-a de oktobro]] [[1772]] ĝis la [[13-a de marto]] sekvis tria vojaĝo al
Ekde oktobro [[1773]] la familio Mozart loĝis en la unua etaĝo de la ''Tanzmeisterhauses'', la dancestrodomo, kiu antaŭe apartenis al la salzburga kortega dancestro [[Franz Gottlieb Spöckner]] (ĉirkaŭ [[1705]]–[[1767]]).
| |||