Kronologio de budhismo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 14 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q186955)
Sri-Lanko → Srilanko
 
Linio 17:
|[[Gautama Budho|Gautama]] atingas en [[Bodhgaja]] [[bodhi|vekiĝon]], li fariĝas [[Budho]] kaj komencas instrui.
|-
|proksimume [[-490|490 a. K.]] - [[-410|410 a. K.]]
|La verŝajna periodo de la vivo de [[Siddhartha Gautama]] laŭ lastaj esploroj.
|-
Linio 26:
|La [[Dua budhisma koncilio]], kiu estis kunvokita fare de reĝo [[Kalaŝoko]] kaj okazis en [[Vésálí]]. De teravado ĉi tie apartiĝis [[Mahasanghiko|mahasanghikoj]].
|-
|proksimume [[-320|320 a. K.]] - [[-185|185 a. K.]]
|Regado de dinastio [[Maŭrjoj]] en [[Magadho]], el kiu ekestis imperiestro [[Aŝoko]], krom alia la granda subtenanto de budhismo.
|-
|proksimume [[-268|268]]/[[-264|264 a. K.]] - [[-234|234]]/[[-232|232 a. K.]]
|Regado de imperiestro [[Aŝoko]], kiu kiel la unua unuigis preskaŭ la tutan hindan subkontinenton kaj kontribuis al disvastigo de budhismo ne nur en la tuta Barato, sed eĉ malantaŭ ties limoj, nome precipe sur [[Sri-LankoSrilanko]].
|-
|proksimume [[-250|250 a. K.]]
Linio 39:
|-
|proksimume [[-220|220 a. K.]]
|[[Theravado]] estas alportita sur [[Sri-LankoSrilanko]]n fare de [[Mahinda|estiminda Mahinda]], la filo de imperiestro [[Aŝoko]], dum regado de [[Sri-LankoSrilanko|srilanka]] reganto [[Dévanampija Tissa]].
|-
|[[-185|185 a. K.]]
Linio 56:
|-
|[[1-a jarcento]]
|Dum regado de reganto [[Vatta Gamini]] sur [[Sri-LankoSrilanko]] amasiĝis [[bhikkhu|budhistaj monaĥoj]] [[Theravado|theravadaj]] tradicioj en monaĥejo [[Aloka Vihara]] kaj kunskribis [[Tipitako]]n ĝis tiu tempo transdonata perbuŝe en lingvo [[palio]]. Temas pri la plej malnova budhisma manuskripto - propre la plej malnova konservita barata manuskripto. [[Tipitako]] estis surskribita sur [[palmo|palmajn]] foliojn, kiuj estis konservitaj en argila ujo. La manuskripto estas nun en posedaĵo de [[Brita Biblioteko]].
|-
|[[65]]
Linio 78:
| colspan="2" | [[7-a jarcento]]
|-
|[[620]] - [[649]]
|Regado de reganto [[Songcän Gampo]], kiu enkondukas [[budhismo]]n en [[Tibeto]]n.
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[8-a jarcento]]
|-
| [[755]] - [[797]]
| Regado de reganto [[Thisong Decän]], kiu firmigis pzicion de [[tibeta budhismo]]. Li invitis en Tibeton [[Padmasambhava]]-n, [[Śántarakŝita]]-n, [[Vimalamitra]]-n kaj en [[Barato]]n li sendis tradukiston [[Pagor Vairoĉana]]-n. La [[budhismo]]n li destinis kiel ŝtata religio kaj lasis konstrui [[Vihara|monaĥejon]] [[Samjä]], la unuan [[Vihara|budhistan monaĥejon]] en [[Tibeto]].
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[9-a jarcento]]
|-
|[[836]] - [[842]]
|Regado de reganto [[Langdarma]], kiu subpremis la tibetan budhismon.
|-
Linio 99:
|La unua eldono de ĉina [[Tripitako]].
|-
| [[982]] - [[1054]]
| [[Atiŝa]], [[Barato|barata]] [[Bhikkhu|budhista monaĥo]], la reformisto de [[tibeta budhismo]] kaj [[guruo]] de lernejo [[Kadampa]].
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[11-a jarcento]]
|-
|[[11-a jarcento]] - [[13-a jarcento]]
|Neniigo de [[barata budhismo]] fare de [[islamo|islamaj]] konkerintoj.
|-
|[[1044]] - [[1077]]
|Regado de [[Mianmaro|birma]] reganto [[Anoratch]], kiu praktikigas budhismon en sia imperio kiel ŝtatan religion.
|-
Linio 116:
| Fondo de tibeta skolo [[Kagjüpa]] fare de [[Gampopa]], laŭ tradicio li estis tradukisto de la skolo [[Marpa]].
|-
| [[1133]] - [[1212]]
| [[Hónen|Hónen Ŝónin (Genku)]], la fondinto de japana skolo [[Ĝodo ŝu]] (Lernejo de pura lando).
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[12-a jarcento]]
|-
| [[1141]] - [[1215]]
| [[Eisai|Eisai Zenĝi]], la fondinto de japana [[zeno|zena]] lernejo [[Rinzai ŝu]].
|-
| [[1161]] - [[1211]]
| [[Tsangpa Gyare Jeshe Dorje]], la unua Gyalwang Drukpa, la fondinto de la plej granda lernejo de tibeta budhismo - Drukpa Kagjü.
|-
| [[1173]] - [[1263]]
| [[Ŝinran|Ŝinran Ŝonin]], la fondinto de japana lernejo [[Ĝodo ŝinŝu]] ("Ĝusta" lernejo de pura lando).
|-
Linio 135:
| colspan="2" | [[13-a jarcento]]
|-
| [[1200]] - [[1253]]
| [[Dogen|Dógen Zenĝi]], la fondinto de japana zeno|zena lernejo [[Sótó|Sótó ŝú]].
|-
| [[1222]] - [[1282]]
| [[Niĉiren]], la fondinto de japana lernejo [[Niĉiren ŝu]].
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[14-a jarcento]]
|-
| [[1357]] - [[1419]]
| [[Congkhapa]], la fondinto de [[tibeto|tibeta]] lernejo de [[Gelugpa]].
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
Linio 167:
| colspan="2" | [[17-a jarcento]]
|-
|[[1686]] - [[1769]]
|[[Hakuin Zenĝi]], japana [[zeno|zena]] majstro kaj reformisto de [[rinzai zeno]]
|-
Linio 175:
| colspan="2" | [[18-a jarcento]]
|-
|[[1788]] - [[1860]]
|[[Arthur Schopenhauer]], la germana filozofo influita de budhismo
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[19-a jarcento]]
|-
|[[1864]] - [[1933]]
| [[Anagárika Dharmapála]], la signifa reformisto de [[Theravado]]
|-
|[[1870]] - [[1966]]
|[[Daisetz Teitaro Suzuki]], la japana instruisto de zeno
|-
|[[1883]] - [[1961]]
| [[František Drtikol]], kiel la unua tradukis en la ĉeĥan multajn signifajn verkojn de mahajano kaj vaĝrajano. Li mem praktikis kaj instruis iliajn enhavojn. Li estas nomata Patriarko de la ĉeĥa budhismo.
|-
|[[1891]] - [[1956]]
| [[Bhimrao Ramji Ambedkar]], la renoviginto de budhismo en Barato.
|-
|[[1898]] - [[1985]]
|[[Lamao Anagárika Góvinda]] (propranome E.L. Hoffmann), la budhisma instruisto.
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[20-a jarcento]]
|-
|[[1905]] - [[1993]]
|[[Buddhadasa|Buddhadasa Bhikkhu]], la [[tajlano|tajlanda]] reformisto de [[teravado]].
|-
|[[1914]] - [[1982]]
|[[Taisen Deŝimaru]], la japana instruisto de [[Sótó|sótó zeno]] kaj signifa disvastiganto de [[zeno]] en Okcidento.
|-
|[[1920]] - [[1970]]
|[[Kulatissa Nanda Jayatilleke]], la [[Sri-LankoSrilanko|srilanka]] reformisto de budhismo.
|-
|[[1926]]
Linio 221:
|Fondo de World Fellowship of Buddhists (internacia budhisma organizo).
|-
|[[1954]] - [[1956]]
|[[Theravado|Theravada]] koncilio en [[Birmo]].
|-
Linio 241:
| [[1989]]
| Fondita [[INEB]] (International Network of Engaged Buddhists).
|- class="hintergrundfarbe5" style="background:#CCDDDD; text-align: center;"
| colspan="2" | [[21-a jarcento]]
|-