Patario: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo kun ' Tiu artikolo devas esti lingve ligita al la itala “ Patarini “, kaj ne al tiuj bizare altrudiĝantaj. Armando Zecchin La '''Patario''', aŭ movado de '''patarinoj''', es...'
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
 
Tiu artikolo devas esti lingve ligita al la itala “ Patarini “, kaj ne al tiuj bizare altrudiĝantaj. Armando Zecchin
 
 
La '''Patario''', aŭ movado de '''patarinoj''', estis movado naskiĝinta en la sino de la mezepoka [[Milano|milana]] [[Katolika Eklezio]]. La originoj de la movado reiras al iuj [[klerikaro|klerulaj]] gravuloj de la [[Milano|milana]] mezepoka [[Katolika Eklezio]], aparte proksimaj al la sentemo de la [[Apostola Seĝo|Roma Eklezio]] en la [[11-a jarcento]], kiuj kapablis kuntreni diversajn popolajn klasojn al la lukto kontraŭ la
[[simonio]], la geedziĝo de la [[presbitero]]j kaj ĝenerale kontraŭ la riĉeco kaj morala korupto de la altaj ekleziaj ŝarĝuloj, aparte de de iuj ĉefepiskopoj de [[Milano]].<br>
De tiu momento la ampleksaj “malvirtaj” kutimoj estis identigitaj por ĉiam kun la [[herezo|hereza]] [[Nikolao de Antioĥio|Nikolaismo]].
 
Post kiam – ĉe la fino de la 11-a jarcento kaj kun la komenco de la [[KrucmiloKrucmilito]]j – la skismo aŭ la tensioj inter Romo kaj Milano repaciĝis, la patario senvigoriĝis kaj perdis unuecon, kaj la restaĵoj fariĝis hereza movado ĝenerale kontraŭa la eklezia hierarkio.
 
La sisgnifo kaj etimologio de la vorto “pataria” ankoraŭ obskuras:
*Fama la etimologio proponita de [[Ludovico Antonio Muratori]]: el la milana [[Dialekto|dialekta]] ''patée'', en la senso de "ĉifonuloj".
*[[Arnolfo de Milano (kronikisto)|Arnolfo kronikisto]] proponas originon el la greka πάθος, ''pàthos'', en la senco de "perturbo", kaj do la patarinoj estus "perturbantoj" de la konstituita ordo.
*Aliaj proponis originon el la [[preĝo ''Pater noster]]'' ([[Patronia]]) ĉar ili ripetadis preskaŭ obsede tiun preĝon.
 
== Historio de la movado ==
=== Arialdo el Kuksiago kaj la komenco de la Patario ===
La kontrastoj inter ‘ la malalta klerikaro kaj popolo kontraŭ la alta klerikaro en Milano komenciĝis kiam estis elektita [[ĉefepiskopo]] [[Gvido de Velate]] ([[1045]]–[[1071]]), kiu posteulis [[Ariberto de Intimiano|Ariberton de Intimiano]], absoluta sinjoro de la urbo kaj teritorioj al ĝi submetitaj kiu senĉese luktis por konservi sendependon el la [[Sankta Romia Imperio]], jen por teni submetitaj siajn duarangajn [[feŭdismo|feŭdistojn]] jen por konservi integraj ĉiujn siajn privilegiojn. Tiu posteuleco estis kontrastata ĉar la nenobela civitanaro komencis konsciiĝi pri si, kaj ankaŭ la duaranga nobelaro jam akiris pli da graveco. Samtempe, oni ekdeziris iniciati moraligon ene de la klerikaro kaj pli konkretan egalecon inter la sociaj klasoj.<br>
 
Kelkajn monatojn post la morto de Ariberto (julio [[1045]]) grandparo de la civitanoj, laikaj kaj klerikaj, partoprenis en la elektado de la sekvulo indikante kvar junulojn kandidatojn al la ĉefepiskopa ŝarĝo: ([[Arialdo martiro|Arialdo]], [[Landolfo Cotta|Landolfo]], [[Papa Aleksandro la 2-a|Anselmo]] kaj [[Atono (kleriko de Milano)|Atono]]), kies nomoj estis senditaj al la imperiestro, eble por allasi al tiu la impreson ke estus mem la lasta elektanto kaj samtempe limigi lian entreprenon. La imperiestro, tamen, volis eviti elekti personon de la ''ordinara [[klerikaro]] '' (aŭ ''kardinala klerikaro'', tiu servanta en la [[katedralo]]), dum ĉiuj kvar nomoj proponitaj de la ''civium collectio'' aprtenis ĝuste al tiu lasta. La ''ordinara klerikaro'' estis formita precipe de devenuloj el familioj de ''[[milites]] maiores'' (unuarangaj nobeloj). La imperiestro klare sciis pri la diversfontaj luktoj inter la ''milites maiores'', ''milites minores'' kaj la cetera civitanaro. Pro tio la imperiestro decidis doni sian elekton al neniu el la proponitaj kandidatoj; sed aŭtonome nomumis. Kronikisto [[Arnolfo de Milano (kronikisto)|Arnolfo de Milano]] notas ke la imperiestro ne elektis membron «''nobilis ac sapiens''» (nobelan kaj instruitan) de la ordinara klerikaro, sed Gvidon de Velate, «''idiotam et a rure venientem''» (nekulturita kaj devenanta el la kamparo); malgraŭ tio, la milananoj akceptis la novan ĉefepiskopon pro timo de la reĝo, pro la malamo de parto de la popolo kontraŭ la alia (''cives'' kontraŭ ''milites''), kaj pro avideco (ŝajnis ke Gvido estus simonie distribuanta ekleziajn oficojn al la dioceza klerikaro). La patarina movado kreskis ĝuste en tiu kunteksto, kiel reago al la vastiĝanta simonio. Historiaj ĉefoj de la movado estis, diverskvante, la kvar kandidatoj, kiuj incitis, sukcese, la popolon refuti la senhonestajn sacerdotojn, nome nikolajtaj, ĉar ilia administrado de sakramentoj estus senvalida; kaj okazis diverspecaj profanaĵoj…
 
Provis pacigi la ribelan medion la legatoj de la imperiestro kaj de la papo [[Aleksandro la 2-a]] kiu ekskomunikis iujn luktantojn. <br>
Linio 24 ⟶ 21:
[[Dosiero:0317 - Milano - San Calimero - Foto Giovanni Dall'Orto 5-May-2007.jpg|thumb|Sankta Erlembardo Cotta. Basreliefo en la baziliko de sankta Kalimero.]]
 
=== Ŝanĝo de strategio de la papo kaj ruiniĝo de la Patario ===
ruiniĝo de la Patario ===
En [[1089]], papo [[Urbano la 2-a]] sentencis ke la sakramentoj administrataj de la simoniaj kaj malhonestaj pastroj estis egalmaniere validaj. Tiu decido malmomtis la patarinajn tezojn.<br>
La senorientiĝo de la patario akriĝis kun la papo [[Kalisto la 2-a]], kiam oni konsciiĝis ke la “Eklezio de la malriĉuloj” neniam naskiĝus, male la papo komenciĝis reintegri malnovajn membrojn de la eklezia hierarkio kiujn la patarinoj estis forigintaj el la pastra digneco. Tiupunkte kreiĝis malsolidiĝo inter la subtenantoj de la patario: iuj akceptis la reintegriĝon en la eklezio "reformita"; aliaj fariĝis pilgrimantoj aŭ sin dediĉis al ermita vivo aŭ sin unuigis al la unua [[krucmilito]]; aliaj, plue, konvinkiĝintaj ke la akordo inter la Eklezio kaj la Imperio estus la sintomo de la fakto ke la hierarkio estas nature koruptita de la mondaj bonoj kaj ekkonfesis herezajn tezojn. Kaj alproksimiĝis al [[katarismo]] kaj pro tio ili estis konsideritaj, kaj tiaj ili vere fariĝis, malamikoj de la Eklezio ([[1185]] de papo [[Lucio la 3-a]]).
Linio 35 ⟶ 31:
=== Fontoj ===
==== Kontraŭpatarinaj ====
*[[Arnolfo di Milano (cronista)|Arnulphi Mediolanensis]] ''Liber gestorum recentium.'' Claudia Zey, ed.. Hannover : Hahnsche Buchhandlung, 1994 (Monumenta Germaniae historica. Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum separatim editi ; 67). ISBN 3775253882.
*[[Landolfo Seniore|Landulphi Senioris]] ''Historia Mediolanensis.'' Ludwig Konrad Bethmann & Wilhelm Wattenbach, edd.. In: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores. Vol. VIII. Hannover: MGH, 1848.
 
==== Filopatarinaj ====
*[[Andrea di Strumi|Andreae Strumensis]] ''Vita Sancti Arialdi''. Friedrich Baethgen, ed.. Leipzig : MGH, 1935 (Monumenta Germaniae Historica. Scriptores ; 30.2). 1047-1075. [http://www.uan.it/alim/letteratura.nsf/%28cercaVolumi%29/E48C2DB4FA3127BDC1256C050001AFD4?OpenDocument testo latino nell'"Archivio della Latinità nel Medioevo]
*[[Landolfo Iuniore|Landulphi Iunioris sive de Sancto Paulo]] ''Historia Mediolanensis ab anno MXCV usque ad annum MĈXXVII.'' C. Castiglioni, ed. Bologna, 1934 (Rerum Italicarum Scriptores ; 5/3). [http://www.uan.it/alim/letteratura.nsf/%28volumiID%29/50EE89D6BC4D8836C1256D58007E2247!opendocument&vs=Autore testo latino nell'"Archivio della Latinità nel Medioevo]
 
=== Literaturo ===