Kiel registrite je 07:47, 28 nov. 2015 redakti Rdelre (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 2 335 redaktoj e →‎Geografio ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:01, 28 nov. 2015 redakti malfari Rdelre (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 2 335 redaktoj e →‎Historio Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 13: == Historio == [[Dosiero:Tempio_di_Apollo_2.jpg\|left\|thumb\|La templo de [[Apolono]]]] La areo kie naskiĝis tiu helena [[kolonio]] estis ~~enloĝita~~enloĝata ekde la prahistorio. El la kolonioj de [[Granda Grekio]], Kumo, sur la [[Kampanio\|kampana]] marbordo fronte de la insulo [[Insulo Ischia\|Ischia]], estis inter la plej antikvaj kaj plej malproksimaj de la hejmlando. Plej verŝajne ĝi estis fondita ĉirkaŭ [[740 a.K.]], kvankam la plej antikvaj dokumentoj datiĝas je 725-720 a.K. Laŭ legendo, la fondintoj de Kumo estis [[Eŭbeo\|Eubeanoj]] dide Ĥalkida, kiuj sub la gvidado de Hippokles kaj ~~Magestenes~~Megastenes elektis tiun punkton por la albordiĝo pro la flugo de kolombo aŭ, laŭ aliuloj, pro bruo de [[Cimbalo\|cimbaloj]]. La fondintoj trovis tre fruktodonan grundon ĉe la rando de la kampana ebenaĵo. Kvankam la kolonistoj de Kumo daŭrigis siajn tradiciojn maristajn kaj komercajn, ili fortigis sian povon politikan kaj ekonomikan danke al la terkulturo, plivastigante sian regejon kontraŭ la celoj de la proksimaj popoloj. Kvankam ili daŭrigis siajn tradiciojn maristajn kaj komercajn, la kolonistoj de Kumo fortigis sian povon politikan kaj ekonomikan danke al la terkulturo kaj plivastigis sian regejon kontraŭ la celoj de la proksimaj popoloj. Strikte ligata al Kumo estas la mito de la Kumana [[Sibilo]]. Jam en la tria libro de la Eneado estis skribita ke, se [[Eneo]] volas fine trovi la landon destinita de la dioj al sia popolo, li devos pridemandi la orakolon de Kumo ([[Eneado]], III, 440-452). Nuntempe la antro de la Sibilo estas grava turisma vidindaĵo.▼ ~~Strikte ligata al Kumo estas la mito de la Kumana [[Sibilo]].~~ ▲Jam en la tria libro de la Eneado estis skribita ke, se [[Eneo]] volas fine trovi la landon destinita de la dioj al sia popolo, li devos pridemandi la orakolon de Kumo ([[Eneado]], III, 440-452). ~~Nuntempe la antro de la Sibilo estas grava turisma vidindaĵo.~~ Tre ofte la Kumanoj batalis por la defendo de sia lando, kontraŭ la [[Etruskoj]] di [[Capua]], la Aurunkoj kaj la popoloj de Kampanio. ▼ [[Dosiero:Antro_della_Sibilla_4.jpg\|thumb\|La antro de la Kumana Sibilo]] ~~Kuma superregis dum la pinto de sia potenco preskaŭ la tutan kampanan marbordon ĝis [[Kabo Campanella]].~~ La releviĝo de la naibaraj popoloj, tamen, ne longe malfruis: en 524 a.K. la Etruskoj de Capua kreis ligon kun aliaj popoloj por la konkero de Kumo. ▼ ~~La Kumanoj venkis, danke ankaŭ al la lerteco de sia [[Tirano (reganto)\|tirano]] Aristodemo la Malaka.~~ ▲Tre ofte la Kumanoj batalis por la defendo de sia lando, kontraŭ la [[Etruskoj]] dide [[Capua]], la Aurunkoj kaj la popoloj de Kampanio. Post tiu batalo, du pluaj okazis, ambaŭ venkitaj de la Kumanoj: la unua apud [[Ariccia\|Aricia]] kun la Latinoj kaj kontraŭ la Etruskoj kaj la dua en 474 a.K. flanke de la [[Sirakuzo\|Sirakuzanoj]] kiuj sendis ŝiparon denove kontraŭ la Etruskoj kaj sukcesis forpeli ilin el la Kampanio (batalo nomata "de Kumo").<span class="cx-segment" data-segmentid="220"></span>▼ ▲Kuma superregis dum la pinto de sia potenco preskaŭ la tutan kampanan marbordon ĝis [[Kabo Campanella]]. La releviĝo de la naibaraj popoloj, tamen, ne longe malfruis: en 524 a.K. la Etruskoj de Capua kreis ligon kun aliaj popoloj por la konkero de Kumo. La Kumanoj venkis, danke ankaŭ al la lerteco de sia [[Tirano (reganto)\|tirano]] Aristodemo la Malaka. ▲Post tiu batalo, du pluaj okazis, ambaŭ venkitaj de la Kumanoj: la unua apud [[Ariccia\|Aricia]] ~~kun~~flanke lade Latinoj kaj kontraŭ la Etruskoj kaj la dua en 474 a.K. flanke de la [[Sirakuzo\|Sirakuzanoj]] kiuj sendis ŝiparon denove kontraŭ la Etruskoj kaj sukcesis forpeli ilin el la Kampanio (batalo nomata "de Kumo").<span class="cx-segment" data-segmentid="220"></span> La bonŝanco de Kumo tamen ĉesis kiam, ĉirkaŭ en [[-421\|421 a.C.]], ĝi malvenkis kontraŭ la Kampanoj, kiuj konkeris ĝin. Linio 38 ⟶ 34: [[Tarquinius Superbus]], la lasta reĝo de [[Romo]], pasis la lastajn jarojn de sia vivo ekzile en Kumo post la deklaro de la [[Romia Respubliko]]. Kiam la Romianoj konkeris Kampanion, ili donis al Kumo ([[-334\|334 a.K.]]) la ''civitas sine suffragio''. Kiam, post pli ol cent jaroj, [[Hanibal Barka\|~~Hannibal~~Hanibal]] klopodis konkeri ĝin kune kun [[Pozzuoli\|Puteoli]], ĝi kontraŭstaris firme kaj venkis peze apud ''Hamae'' la armeon de Capua, amika de la [[Kartago\|Kartaganoj]] (215 a.C.). [[Dosiero:Cuma_2.jpg\|left\|thumb\|Via Sacra (Sankta Vojo).]] Ekde tiam Kumo uzis la latinan en siaj oficialaj aktoj kaj estis lojala al Romo, kiu igis ĝin ''municipium''. Ankoraŭ en 215 a.K., 300 kampanaj rajdsoldatoj akiris la romian civitanecon, enskribitaj en la ''municipium'' de Kumo.<ref>[[:it:Cuma#CITEREFLivio\|Livio]]<span>,</span> <span>XXIII, 31.10</span>.</ref>

Kumo: Malsamoj inter versioj