Malkoloniigo de Afriko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), |right → |dekstra per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Africa independence dates.svg|thumbeta|250px|Datoj de sendependiĝo de afrikaj landoj.]]
 
La '''malkoloniigo de Afriko''' aŭ '''sendependiĝo''' estis procezo de sendependiĝo de la diversaj [[Afriko|afrikaj]] ŝtatoj kiuj okazis, ĉefe, post la [[Dua Mondmilito]], kvankam [[Liberio]], fondita libere meze de la [[19-a jarcento]], povas esti konsiderata la unuan afrikan ŝtaton [[Malkoloniigo|malkoloniigita]].
 
La plejparto de Afriko estis estinta koloniigita dum la [[Disdivido de Afriko]], meze de la periodo konata kiel [[Nova Imperiismo]], dum la dua duono de la 19-a jarcento. Post la [[Unua Mondmilito]], la afrikaj sendependaj movadoj pligraviĝis, kio kristaliĝos en la procezo de malkoloniigo. En kelkaj landoj la sendependon oni atingis per paca maniero, dum en multaj aliaj oni atingis ĝin per la uzado de armiloj kaj perforto. Inter tiuj laste aluditaj, la [[Milito de Alĝerio]] (1954-62) kaj la [[Portugala kolonia milito]] estis la plej perfortaj.
 
En [[1958]], la [[Franca Unio]] iĝis la [[Franca Komunumo]], kun elstara escepto de [[Gvineo]], kiu decidis sian sendependiĝon per referendumo; post du jaroj ĉiuj la kolonioj el la [[franca kolonia imperio]] sendependiĝis. La malkoloniigo, tamen, ne finis ĝis la sendependiĝo de [[Namibio]] en [[1990]].
Linio 11:
 
== Kaŭzoj ==
[[Dosiero:1989 CPA 6101.jpg|rightdekstra|200px|thumbeta|Sovetunia poŝtmarko de [[Kwame Nkrumah|Nkrumah]]]]
La malkoloniigo de Afriko baziĝas sur tri diversaj cirkonstancoj: la deziro de la indiĝenaj popoloj sendependiĝi, la eŭropa malatento pri la mondaj aferoj kaj la popola malemo kontraŭ la [[rasismo]] kaj la malegaleco.