Paleobotaniko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), [[image: → [[Dosiero:, [[kategorio: → [[Kategorio: (2), <references/> → {{referencoj}} per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Neuropteris.JPG|250px|thumbeta|Fosilia restaĵo de ''Neuropteris'' en [[Karbo]].]]
La '''Paleobotaniko''' (aŭ paleofitologio) estas faka branĉo de la [[botaniko]] fondita fare de [[Ernst Friedrich von Schlotheim]], kiu pristudas la vegetalajn restaĵojn de plantaj individuoj kiuj vivis en geologiaj medioj. La nomo venas de la [[greka]]j vortoj ''paleo'' (antikva) kaj ''botanikos'' (de la herboj). Ĝi estas unu el la fakaj branĉoj de la [[paleontologio]]. Ĝi pristudas restaĵojn ankaŭ por rekonstruo de la antikvaj medioj kaj de la historio de la vivo. Ĝi inkludas la pristudon de la [[fosilio]]j de la teraj [[vegetalo]]j aŭ [[fungo]]j kaj de la maraj aŭ akvaj [[aŭtotrofo]]j, kiel la [[algo]]j. Temas pri ekstingitaj vivuloj kaj de ties [[taksonomio]]. Ĝi estas fako ne tiom disvastigata kiel la [[Paleozoologio]]. Ĉi tie oni povas konsideri fakojn kiel la [[Palinologio]] aŭ scienca pristudo de la [[poleno]].
 
Linio 11:
 
== Tipoj de Vegetalaj Fosilioj ==
[[imageDosiero:Lepidostrobus_variabilis.jpg|thumbeta|250 px|Fosilio de ''Lepidostrobus Variabilis'', tre malofta skvama pinarbo.]]
 
===Laŭ la tipo de sedimento===
Depende de la maniero konserviĝi la [[sedimento]] la vegetalaj fosiliojn oni povas klasadi en tri grandaj grupoj.
 
'''Premoj kaj Kunpremoj''': Tiu tipo de fosiliiĝo ekzistas kiam la vegetaloj presiĝas per premoj en la [[sedimento]] lasante spuron.
 
'''Muldoj kaj Kontraŭmuldoj''': Okazas kiam la partoj de la plantoj pli volumenaj enteriĝas en la sedimento. Si la organikaĵo detruiĝas, restos la vakuo lasita de la trunko aŭ alia dura parto. Se tiu vakuo pleniĝos de alia sedimentaĵo formiĝas la kontraŭmuldo.
Linio 22:
'''Mineraliiĝo''': Kiam la histoj impregniĝas de [[mineralo]]j kiel siliko aŭ karbonato de Kalcio. Kutime impregniĝas la [[ĉelo]]j post la detruo de ties enhavo.
 
'''Karboniĝo''': Je la morto de planto en marĉa medio, kun malmulte da [[oksigeno]], la [[karbonhidratoj]] kiuj konsistigas la [[celulozo]]n disiĝas malrapidege, forigante [[metano]]n kaj [[Karbona dioksido|karbonan dioksidon]]. Tiu tipo de fosiliiĝo trapasas diversajn etapojn tra tre longaj tempoperiodoj, formante diversajn materialojn: [[Torfo]], kiu estas la [[vegetala karbo]] mapli transformita, [[lignito]], [[blanka karbo]] kaj [[antracito]], kiu estas la minerala karbo plej konata.
 
'''[[Sukceno]]''' kaj '''[[kopalo]]''': fosiliaj rezinoj kiuj povas enhavi en sia interno tre diversajn elementojn de la vegetalaro de la epoko antaŭa al la fosiliiĝo.
Linio 36:
== Ekzemplo de fosilia pluvarbaro==
 
Dum ofte fosilioj troviĝas dise, en 2007 en Usono estis trovita grandega subtera [[pluvarbaro]], kiel raportis ''Geotimes''<ref>[http://www.geotimes.org/july07/article.html?id=nn_forest.html Artikolo en Geotimes] <!-- Krome ekzistas artikolo en Geology, majo 2007; fontindiko? --> </ref>. En la fosilia pluvarbaro oni povas admiri impresan variecon de [[formortinta]]j [[ planto]]j, el kiuj kelkaj kreskis pli ol 40 metrojn. La unika arbaro troviĝas en [[karbo]][[minejo]] en [[Ilinojso]], [[Usono]].
 
Oni supozas, ke la arbaro per [[tertremo]] sinkis en la teron kaj entombiĝis per [[inundo]] antaŭ proksimume 307 milionoj da jaroj. La inundo venis tiel rapide, ke la folioj konserviĝis ĉe la branĉoj de la arboj.
Linio 43:
 
== Fontoj ==
{{referencoj}}
<references/>
 
==Literaturo==
Linio 54:
<!-- Ne funkcias: [http://www.uco.es/jardin-botanico/paleobot.htm] -->
 
[[kategorioKategorio:Botaniko]]
[[kategorioKategorio:Geologio]]