Thomas Bernhard: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta|, [[File: → [[Dosiero:, [[kategorio: → [[Kategorio: per AWB
Linio 1:
[[FileDosiero:Bernhardweg2009.JPG|thumbeta|Subskribo de Bernhard sur vojindikilo de la kulturpado ''Bernhardweg'']] '''Thomas BERNHARD''' (denaske ''Nicolaas Thomas Bernhard''; n. la [[9-an de februaro]] [[1931]] en [[Heerlen]] - m. la [[12-an de februaro]] [[1989]] en [[Gmunden]]) estis [[Aŭstrio|aŭstria]] [[verkisto]]. Krom [[Peter Handke]] kaj [[Gerhard Roth]] li estis unu el la plej gravaj aŭstraj verkistoj post la [[Dua mondmilito]]. Lia ampleksa verkaro entenas prozaĵojn kaj dramojn, en kiuj li evoluigis tute propran stilon. Ne troigante oni povas nombri ilin al la gravaj reprezentantoj de monda literaturo.
 
== Vivo ==
Lia avo, kiu edukis lin, iĝis modelo. Parton de la infanaj jaroj Bernhard pasigis en internejo en [[Salcburgo]] antaŭ ol veni en nacisocialisme influitan lernejon en 1944. La travivaĵojn en la lernejoj kaj lia restado en la Tuberkulozsanigejo Grafenhof (1949-51) en [[Sankt Veit im Pongau]] ([[Distrikto St. Johann im Pongau]]) priskribitis poste en la parte aŭtobiografiaj romancikloj ''Die Ursache'' (1975), ''Der Keller'' (1976), ''Der Atem'' (1978), ''Die Kälte'' (1981) kaj ''Ein Kind'' (1982).
 
Inter 1955-57 li studis ĉe la salcburga muzikaltlernejo ''Mozarteum'' reprenante trejnadojn aktoran kaj violonistan de la 1940-aj jaroj. Krome li skribadis por la gazeto ''Demokratisches Volksblatt'' tribunalraportojn, vojaĝrakontojn kaj recenzojn de teatraĵoj kaj filmoj. Lia unua volumo kun poeziaĵoj ''Auf der Erde und in der Hölle'' (1957) malgraŭ prezento de malesperaj situacioj ankoraŭ forte influatas de kristana-konsola tradicio. Ĝi dokumentas la okupiĝon de Bernhard kun la filozofio de [[Blaise Pascal]]. Al tiu literatura fazo aparatenas ankaŭ la lirikaĵkolektojn ''Unter dem Eisen des Mondes'' (1958) kiel ankaŭ ''die rosen der einöde'' (1959).
Linio 16:
En multaj dramoj skribitaj post 1970 Bernhard skizas, same kiel en la romanoj, bildon de monda naŭzo. La dialoga principo de sur scenejoj kun alparolo kaj kontraŭparolo konsekvence kondukatas al nesenc-haveco. Ankaŭ la dramroloj havas ofte enigmozajn monologojn kiuj daŭre ripetatas. Ĉia aŭtentika komunikado fiaskas. En la bernhardaĵoj la limoj inter tragedio ka komedio ofte intence forviŝatas: ne perkaze estas la titolo de certa rakonto de Bernhard "Ist es eine Komödie? Ist es eine Tragödie? / Ĉu temas pri komedio? Ĉu pri tragedio?"...
 
Dramoj de Bernhard estas ''Ein Fest für Boris'' (1970), ''Die Macht der Gewohnheit'' (1974), ''Immanuel Kant'' (1985), ''Der Theatermacher''(1985), ''Einfach kompliziert'' (1986) kaj ''Elisabeth II.'' (1987). Kelkaj tiuj teatraĵoj verkitis por antaŭe fiksitaj ensembloj (ekz. por la [[Drama teatro Bochum]] aŭ por la [[Burgteatrejo]] sub la reĝisorado de [[Claus Peymann]]. Aliaj centrigas konkretajn aktorojn, kiel ''Minetti'' (1977, por [[Bernhard Minetti]]) aŭ ''Ritter, Dene, Voss'' (1984, por Ilse Ritter, Kirsten Dene kaj Gert Voss). Pro la jama apero de la nomoj de aktoroj en la dramtirolo la iluziigkaraktero de teatraĵoj kaj iliaj referenckapablo al neliteratura realo perdiĝas. Tial ili kreas - kiel ankaŭ la bernhardaj romanoj - en si fermitan lingvan realon.
 
Tamen la provokemo de berhardaj tekstoj ofte ne restis malkovritaj. La publikigo de kelkaj eltiraĵoj de la dramo ''Heldenplatz'' (1988) - skribita okaze de la 100-a datreveno teatrofondiĝo (Viena Burgteatrejo) - iĝis skandalo. Temas en la dramo pri la pozicio de la oficiala Aŭstrio antaŭ la sorto de forpelitaj judaj ekscivitanoj. Pro la protestegoj (ekz. de la politiksto [[Jörg Haider]] kiu kriis "Tiun ĉi fiulon, for el Vieno!") la premiero devis esti prokrastita je unu monato.
Linio 29:
* [http://www.thomasbernhard-hennetmair.at/ Bernhard-arkivo de Hennetmair]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorb/bernh.html Sciencaj fakligiloj pri Bernhard]
* [http://www.oesterreich-am-wort.at/trefferliste/aspect/czozMzoiVGhvbWFzIEJlcm5oYXJkIĜpZXN0IEFORCBleDpvZWF3Ijs= Surbendigitaj vortoj de Bernhard]
 
 
{{vivtempo|1931|1989|Bernhard, Thomas}}
 
[[Kategorio:Aŭstraj verkistoj]]
[[kategorioKategorio:Germanlingvaj verkistoj]]
{{vivtempo|1931|1989|Bernhard, Thomas}}