Genetiko: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA |
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), |left| → |maldekstra| per AWB |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Mapa genético o cariograma.jpeg|
'''Genetiko''' (aŭ '''genscienco''') estas branĉo de [[biologio]], kiu okupiĝas pri la [[heredado]] de ecoj de vivaĵoj, ĝia kemia fundamento kaj ĝia efiko sur la disvolviĝon de la individuo kaj la evoluon de la [[specio]].
La scio pri la heredado de karakterizaĵoj estis implicite uzata ekde prahistoriaj tempoj por plibonigi [[terkultivado]]n kaj [[bestobredado]]n. Tamen, la moderna genscienco, kiu provas interpreti la mekanismojn de heredado, sole komencis kun la laboro de [[Mendel|Gregor Mendel]] meze de la deknaŭa jarcento. Kvankam li ne konis la fizikan bazon por [[heredado]], [[Mendel]] observis, ke heredado estas fundamente diskreta procedo, kie specifaj trajtoj estas sendepende hereditaj — tiujn bazajn unuojn de heredado oni nun nomas [[geno]]j.
Linio 6:
[[Geno]]j estas regionoj de [[DNA]], molekulo konsistanta el ĉeno de kvar diversspecaj [[nukleotido]]j - la sinsekvo de ĉi tiuj [[nukleotido]]j estas la [[genetika kodo|genetikaj informoj]], kiujn la organismoj heredas. [[DNA]] ĉefe aperas en duobla grundita formo, kun [[nukleotido]]j sur ĉiu fadeno kompletiga reciproke. Ĉiu fadeno povas agi kiel ŝablono por [[sintezo]] de nova partnera fadeno - ĉi tio estas la fizika mekanismo por la kopio kaj heredo de [[genetika kodo|genetikaj informoj]].
[[Dosiero:Chromosome.jpg|
La sinsekvo de [[nukleotido]]j en [[DNA]] estas uzita de [[ĉelo]]j por produkti specifajn sinsekvojn de [[aminoacido]]j, estigantaj [[proteino]]j - korespondado nomata la [[genetika kodo]]. Ĉi tiu sinsekvo de [[aminoacido]]j en [[proteino]] determinas kiel ĝi aliiĝas en plastika strukturo; ĉi tiu strukturo siavice responsas pri la [[proteino|proteina]] funkcio. [[Proteino]]j plenumas preskaŭ ĉiujn bezonatajn funkciojn por [[ĉelo]]j vivo kaj reproduktado. Ŝanĝo en [[DNA]]-sinsekvo povas ŝanĝi la [[proteino|proteinan]] strukturon kaj konduton, kaj ĉi tiu povas kauzi dramecajn sekvojn en la [[ĉelo]] kaj ĝenerale en la organismo.
| |||