Cinomuso: Malsamoj inter versioj

''Prerihundoj'' aŭ '''cinomusoj''' kaj ankaŭ laŭ etimilogio '''hundomusoj''' (genro ''cynomys'') estas plejparte [[herbovoraj]] nestotruaj [[ronĝulo]]j praloĝantaj en la [[herbolandojherbejo]]j de [[Norda Ameriko]]. Tiuj ĉi bestoj estas malpli longaj kaj malpli pezaj ol [[marmoto]]j. La kvin specioj de cinomusoj estas: [[cinomusonigravosta nigrvostacinomuso]], [[cinomusoblankavosta blankvostacinomuso]], [[cinomuso gunisona cinomuso]], [[cinomuso meksika cinomuso]], kaj [[cinomuso allena cinomuso]]. Ili estas speco de ter-sciuro (Tribo: Marmoteno) kiu troviĝas en [[Usono]], [[Kanado]], kaj [[Meksikio]]. En Meksikio, cinomusoj plejparte troviĝas en la nordaj ŝtatoj, kiuj lokiĝas ĉe la suda fino de la [[Grandaj Ebenaĵoj]], nordorienta [[Sonora]], norda [[Nuevo Leon]], kaj norda [[Tamaulipas]]. En Usono, tiuj plejparte etendiĝas de oksidenteokcidento de la [[Misisipo (rivero)|Riverorivero Misisipo]], kvankam ili ankaŭ enkondukiĝis en kelkaj orientaj lokoj.

La nomo ''prerihundo'' venas de la habitato kaj la averta voko, kiu sonas kiel la bojo de [[hundo]]. La gernragenra nomo cinomuso devenas de [[greka lingvo|la greka]]j vortoj por "hunda muso".

MezeMezaveraĝe, tiuj ĉi korpulentaj ronĝuloj kreskas al longo inter 30 kaj 40 cm inkludante mallongamallongan vostovoston kaj alkun pezo inter 0,5 kaj 1,5 kg. [[Seksa dimorfismo]] de korpa maso de cinomusoj varias inter 105 kaj 136 procentoj inter la seksoj.<ref name="Hoogland 2002">{{cite journal|author=Hoogland, J. L. |year=2002|title=Sexual Dimorphism of Prairie Dogs|journal=Journal of Mammalogy|volume= 84|issue=4|pages= 1254–1266|doi=10.1644/BME-008}}</ref> Inter la specioj la nigravosta cinomuso tendencas esti la malplej sekse dimorfa, kaj la blankvostablankavosta cinomuso tendencas esti la plej sekse dimorfa. Seksa dimorfismo plej altiĝas dum demamigo, kiam inaj cinomusoj perdas pezon kaj viraj cinomusoj komencas manĝi pli, kaj plej malaltiĝas kiam inoj estas gravedaj, kiam viraj cinomusoj estas lacaj pro seksumado.

== Ekologio kaj Kondutokonduto ==

Cinomusoj estas ĉefe [[herbovoro|herbovoraj]], kvankam ili manĝas iom da [[insekto]]j. Ili ĉefe manĝas gresojn kaj malgrandajn semojn. Aŭtune, ili manĝas floreblajn ne-poacajn vegetalojn. Vintre laktajntajlaktonutrantaj kaj gravedaj femaloj aldonas al siaj dietoj kun [[neĝo]]n por ekstrakroma akvo.<ref name="Long 2002">Long, K. (2002) ''Prairie Dogs: A Wildlife Handbook'', Boulder, CO: Johnson Books.</ref> Ili ankaŭ mangas radikojn, semojn, fruktojn, kaj burĝonojn. PoacojAnkaŭ [[Poaco]]j de variaj specioj ankaŭ estas manĝitaj. Nigravostaj cinomusoj en [[Suda Dakoto]] manĝas okcidentan [[Poopoo]]n, ''Bouteloua gracilis'' (angle: ''blue grama''), ''Bouteloua dactyloides'' (angle: ''buffalograss''), ''Festuca octoflora'' (angle: ''six weeks fescue''), kaj “rulgreson” (angle: ''tumblegrass''),<ref name="Long 2002"/> dum gunisona cinomuso manĝas “rabbit brush", [[rultigaro]]n, [[taraksako]]n aŭ leontodon[[leontodo]]n, “saltbrush”, kaj kaktojn[[kakto]]jn aldone al ''Bouteloua dactyloides'' (angle: ''buffalograss'') kaj ''Bouteloua gracilis'' (angle: ''blue grama'').

=== Habitato kaj Nesttruadonestokonstruado ===

Cinomusoj ĉefe loĝas je altitudo de 600 ĝis 3000 m super [[marnivelo]].<ref name="Chance 1976">Chance, G.E. (1976). "Wonders of Prairie Dogs", New York, NY: Dodd, Mead, and Company.</ref> La regionoj kie ili loĝas povas varmiĝi ĝis 38&nbsp;°C somere kaj malvarmiĝi ĝis -37&nbsp;°C vintre. Pro tio, ke cinomusoj loĝas en regionoj emaj al mediaj minacoj inkludantaj hajlŝtormojn, neĝventegojn, inundojn, trosekecoj, kaj preriajn brulegojn, nesttruojnestotruoj provizas gravajn protektadojn. NesttruojNestotruoj helpas al cinomusoj reguli siajn korpajn temperaturojn ĉar ili estas 5–10&nbsp;°C vintre kaj 15–25&nbsp;°C somere.