André Chénier: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[File:André Chénier (by Joseph-Benoît Suvée).jpg|thumb|André Chénier]] '''André CHÉNIER''' (naskiĝinta la {{daton|30|10|1762}} en [[Konstantinoplo]], murdita la {{daton|25|7|1794}} en [[Parizo]]) estis [[francio|franca]] verkisto. Li estis la filo de Louis Chénier, generalkonsulo franca che la sultano.
==Vivo==
Chénier venis en Franclandon en 1765 kaj iĝis juna soldato en la armeo por baldaŭ rezigni pri tia kariero pro amo je poezio. Dum vojaĝo al Italujo kun amikoj en 1783 li pasigis tre feliĉan tempon plenan de poezifarado. En 1788 li denove volis ŝanĝi karieron akompanante La Luzerne kiel sekretario delegacia al [[Londono]]. Sed tie li tute ne sentis sin bone kaj revenis en 1790 patrujen. Tie ĉi li aliĝis al la Klubo de la modestuloj kaj skribis la faman verkon ''Avis aux Français sur leurs véritables ennemis'', kie li deklaris sin en en favoro de [[Franca Revolucio de 1789|revoluciaj]] principoj sed kontraŭ ĝiaj kruelaĵoj. Ĉe siaj atakoj kontraŭ la [[Jakobeno]]j en la gazeto "Joŭrnal de Paris" (1792) li havis makonsenton iritantan kun sia frato. Ekde 1793 lia vivo estis endanĝerigita; li kaŝis sin en [[Versailles]] kaj ripozumis dum ĉiutagaj vizitoj ĉe s-ino Pourrat, por ties filino s-ino de Lecoulteux (la ''Fanny'' de liaj odoj), li ame entuziasmiĝis. En 1794 li aŭdacis reiri Parizon; nur malbonŝanco kondukis al la aresto en la 7-a de marto. Tri tagojn antaŭ la politika fino de [[Robespierre]], li senkapigitis.
Linio 7:
Li ankaŭ multe okupiĝis pri geografiaj, historiaj kaj astonomiaj esploroj por uzi ilin por klerigaj poemoj titolotaj ''Hermès'', ''L'Amérique'' kaj aliaj. Bedaŭrinde tiuj epopeoj nur fragmente konservitis. Liaj bukolikaj poemoj estas delikataj, graciplenaj pentradoj ĝenraj, ofte en spegulo de antikva vivo; la elegioj rakontas la ĝojojn kaj la malĝojojn de poeto, lian deziron je amikeco kaj amo kaj naturo - kaj lian kontentigon danke al studado. En la epistoloj Chénier parolis pri alta volo planita de sia genio.
 
La plej belaj partoj de lia verkaro troviĝas en la odoj (''A Fanny'', ''A Charlotte Corday'', ''La jeune captive'', ''Versailles'') respektive en la jamboj (''Comme un dernier rayon''); en ili harmonio kaj precizeco forma estas feliĉege ligita kun intimeco kaj vereco. Tial Chénier estis en granda kontraŭo al la seka, strikte intelektuala poezio de la 18-a jarcento. Tamen li maljuste nombriĝas ofte inter la romantikuloj. Pli bone estas lajuĝola juĝo de Sainte-BeŭveBeuve kiel ''notre plus grand classique en vers depuis Racine et Boileau''.
Dumvive nur du de liaj poemoj estis presitaj, nome ''Jeu de paume'' kaj ironia himno (jambe) pri ribelaj svisoj. Liaj postlasitaĵoj (ofte fragmentaĵoj) eldonitis en 1819 fare de Latouche kaj tuj akceptitis kun granda entuziasmo.
==Fonto==