Germanio: Malsamoj inter versioj

Germanio estas agnoskita por sia granda parto da fakaj malgrandaj kaj mezaj entreprenoj. Ĉirkaŭ 1 000 el tiuj entreprenoj estas, en la tutmonda [[merkato]], estroj en sia fako<ref>{{Citaĵo el la reto|aŭtoro=Mike Gavin |dato=23-a de septembror 2010 |url=http://www.businessweek.com/news/2010-09-23/germany-has-1-000-market-leading-companies-manager-magazin-says.html |titolo=''Germany Has 1,000 Market-Leading Companies, Manager-Magazin Says'' (Germanujo havas la 1 000 ĉefajn kompaniojn de la merkato laŭ Manager-Magazin) |gazeto=Businessweek |alirdato=27-a de marto 2011 |arkivoURL=https://web.archive.org/web/20110430195209/http://www.businessweek.com/news/2010-09-23/germany-has-1-000-market-leading-companies-manager-magazin-says.html |arkivodato=30-a de aprilo 2011|lingvo=angle}}</ref>. [[Berlino]] evoluigis floran, kosmopolitan centron por [[ekfirmao]]j kaj iĝis gvida loko por riskkapitalo-financita firmaoj en la [[Eŭropa Unio]].<ref>{{Citaĵo el la reto|aŭtoro=Simon Frost|titolo=''Berlin outranks London in start-up investment'' (Berlino superregas Londonon pri investo por ekfirmaoj)|url=http://www.euractiv.com/sections/innovation-industry/berlin-outranks-london-start-investment-317140|redakto=euractiv.com|alirdato=28-a de oktobro 2015|lingvo=angle}}</ref>.

Germanio estis la hejmo de multaj famaj [[inventisto]]j kaj [[inĝeniero]]j, kiaj [[Johannes Gutenberg]], kiu estas konsiderita kiel inventisto de la [[Presmaŝino|presmaŝino de moveblaj tipoj]] en Eŭropo; [[Hans Geiger]], la kreinto de la [[kalkulilo Geiger]]; kaj [[Konrad Zuse]], kiu konstruis la unuan plene aŭtomatan ciferecan [[komputilo]]n<ref>{{Citaĵo el la reto|laŭtoro=Luigi Bianchi|titolo=La grandaj elektromeĥanikaj komputiloj|url=http://www.yorku.ca/lbianchi/sts3700b/lecture17a.html|eldonejor=[[York University]]|alirdato=17-a de aprilo 2011|lingvo=angle}}</ref><ref>Horst, Zuse. [http://web.archive.org/web/20070320135355/http://www.epemag.com/zuse/ Vivo kaj laboro de Konrad Zuse] ''Everyday Practical Electronics (EPE)'', [[Retejo]].</ref>. Tiaj germanaj inventistoj, inĝenieroj kaj industriuloj kiel la grafo [[Ferdinand von Zeppelin]]<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm|titolo=La Zeppelin|eldonejo=''U.S. Centennial of Flight Commission''|alirdato=7-a de majo 2015|arkivoURL=https://web.archive.org/web/20110501132157/http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm|arkivodato=1-a de majo 2011|lingvo=angle}}</ref>, [[Otto Lilienthal]], [[Gottlieb Daimler]], [[Rudolf Diesel]], [[Hugo Junkers]] kaj [[Karl Benz]] helpis elvolvi modernan [[aŭtomobilo|aŭtomobilan]] kaj [[aviadilo|aviadilan]] [[transporto|transport]]-teĥnologion<ref>[http://web.archive.org/web/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html Aŭtomobilo.] ''Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2006''. Alirdato 2007, 01-02.</ref>. Germanaj institucioj kiel la germana kosma centro (germane ''Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt'') estas la plej granda kontribuanto al [[Eŭropa Kosma Agentejo]] (EKA). La [[aerospaca scienco|aerospaca]] inĝeniero [[Wernher von Braun]] evoluigis la unuan kosman [[raketo]]n ĉe [[Peenemünde]] kaj poste estis elstara membro de la usona agentejo [[NASA]] kaj evoluinta la [[Saturn (raketo)|Saturn-5]] kiel luna raketo.

{{Ĉefartikolo|Listo de riveroj en Germanio}}

Rimarkindaj germanaj [[fizikisto]]j antaŭ la 20-a jarcento inkludas la [[sciencisto]]jn [[Hermann von Helmholtz]], [[Joseph von Fraunhofer]] kaj [[Gabriel Daniel Fahrenheit]], inter aliaj. Poste [[Albert Einstein]] enkondukis la [[relativeca teorio|relativecan teorion]] pri lumo kaj gravito en 1905 kaj 1915 respektive. Kune kun [[Max Planck]], li estis instrumenta en la enkonduko de [[kvantuma mekaniko]], en kiu [[Werner Heisenberg]] kaj [[Max Born]] poste plenumis gravajn kontribuojn<ref>{{Citaĵo el libro|laŭtoro=J.M. Roberts |titolo =The New Penguin History of the World |eldonejo =Allen Lane |jaro=2002 |paĝo =1014 |isbn= 978-0-7139-9611-1|lingvo=angle}}</ref>. [[Otto Hahn]] estis pioniro en la kampoj de [[radioĥemio]] kaj malkovris [[nuklea fisio|nuklean fision]]. La atingoj de [[Albert Einstein]], [[Max Planck]] kaj [[Otto Hahn]] ludis gravan rolon por la fondo de la moderna [[fiziko]] kaj la [[Nuklea energio|atomkemio]], kiujn [[Werner Heisenberg]] kaj [[Max Born]] plie disvolvigis.<ref>Roberts, J. M. ''The New Penguin History of the World'', Penguin History, 2002. Pg. 1014. ISBN 0-14-100723-0.</ref>. [[Wilhelm Conrad Röntgen]] malkovris la [[ikso-radio]]jn, nome atingo kiu havigis al li la unua Nobel-Premion pri Fiziko en 1901.<ref>[http://web.archive.org/web/20070322191352/http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226611 The Alfred B. Nobel Prize Winners, 1901–2003] History Channel from ''The World Almanac and Book of Facts'' 2006. Alirita 2007, 01-02.({{en}})</ref><ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5984670,00.html|titolo=La unua [[Nobel-premio pri fiziko]] en [[1901]].|gazeto=Deutsche Welle|dato=8-a de septembro|alirdato=27-a de marto 2011|lingvo=germane}}</ref>. En Germanio kaj aliaj landoj, la ikso-radio nomiĝas ''"Röntgenstrahlen"'' (radioj de Röntgen). La laboro de [[Heinrich Rudolf Hertz]] en la kampo de la [[elektromagnetismo|elektromagneta]] [[radiado]] ludis ŝlosilan rolon por la disvolvigo de la moderna [[telekomunikado]].<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.itu.int/aboutitu/HistoricalFigures.html|titolo=''Historical figures in telecommunications'' (Historiaj figuroj pri telekomunikado).|eldonejo=Internacia Telekomunika Unio|dato=14-a de januaro 2004|alirdato=27-a de marto 2011|lingvo=angle}}</ref>. [[Wilhelm Wundt]] estas fama ĉar disvolvigis la unuan laboratorion de [[psikologio]], al kiu oni donis poste la kategorion de [[scienco]].<ref>Kim, Alan. [http://plato.stanford.edu/entries/wilhelm-wundt/ Wilhelm Maximilian Wundt] Stanford Encyclopedia of Philosophy. Jun. 16, 2006. Alirita 2007, 01-02.</ref> [[Alexander von Humboldt]] kaj lia verko kiel natursciencisto kaj esploristo estis fundamenta por la [[biogeografio]].<ref>[http://web.archive.org/web/20070209165339/http://www.eaglehill.us/ahumb.html The Natural History Legacy of Alexander von Humboldt (1769 to 1859)], Humboldt Field Research Institute and Eagle Hill Foundation</ref>. [[Robert Koch]] estis fondinto de [[mikrobiologio]].

Nombraj gravaj [[Matematiko|matematikistoj]] naskiĝis en Germanio, kiaj [[Carl Friedrich Gauss]], [[David Hilbert]], [[Bernhard Riemann]], [[Gottfried Leibniz]], [[Karl Weierstrass]] kaj [[Hermann Weyl]].

La [[Germanoj|germana]] [[kuirarto]] varias multe el regiono al alia de la teritorio kaj estas tre influita de la kultura kaj socia medioj, ekzemple, la regionoj de la sudo de [[Bavario]] kaj [[Ŝvabio]] kunhavas multe stilojn kaj tipajn pladojn kun la najbaroj kaj [[Svisio|svisaj]] kaj [[Aŭstrio|aŭstriaj]]. En la [[okcidento]] la influoj el la [[Kuirarto de Francio|franca kuirarto]] estas sufiĉe pli markitaj kaj montras reciprokajn influojn pri vinproduktado kun tiu lando, dum la regionoj de la [[oriento]] montras influojn el la landoj de [[Orienta Eŭropo]] kaj tiuj de la nordo kun la [[nederlanda kuirarto]], ĉefe ĉe la [[Marbordo|marbordaj zonoj]] en kiuj troveblas abundo de pladoj el [[fiŝaĵo]], kaj krome estas multaj elementoj komune kun la [[Skandinavio|skandinavia kuirarto]].

[[Futbalo]] estas la plej populara sporto en Germanio. La [[Germana nacia teamo de futbalo|nacia teamo]] gajnis la [[Futbala Mondpokalo|Futbalan Mondpokalon]] 4-foje (1954, 1974, 1990 kaj 2014), kaj aperas en la finalo multfoje. La teamo ankaŭ gajnis la [[Eŭropa Futbal-Ĉampionado|Eŭropan Futbal-Ĉampionadon]] 3-foje (1972, 1980 kaj 1996) kaj aperas en la finalo multfoje. La supra futballigo en Germanio estas la ''Bundesliga''. Ankaŭ, la [[Germana Futbal-Asocio]] (''Deutscher Fußball-Bund'') estas la plej granda en la mondo. Kelkaj el la mondaj plej bonaj [[Futbalo#Famaj ludistoj|futbalistoj]] venis de Germanio. Inter ili inkludiĝas [[Miroslav Klose]], [[Oliver Kahn]], [[Gerd Müller]], [[Michael Ballack]], [[Bastian Schweinsteiger]], [[Franz Beckenbauer]], kaj tiel plu. Plie, multaj [[turniro]]j okazis en Germanio. La plej freŝdataj estis la [[Futbala Mondpokalo 2006]] kaj la [[Virina Futbala Mondpokalo 2011]]. La ''Audi Cup'' okazas en Germanio ĉiujare en [[Munkeno]].

Germanio ankaŭ estas konata pro siaj [[Aŭtosporto|aŭtosportojaŭtosporto]]j, kie kompanioj kiel la BMW, Mercedes-Benz, Aud brilis. Inter sukcesaj germanaj vetkuro-ŝoforoj estas [[Michael Schumacher]] kaj [[Sebastian Vettel]].

[[dosieroDosiero:Posttower Bonn 001.jpg|eta|dekstra|<center>"poŝta turo", la konzerna centralo de [[Deutsche Post AG]] en Bonno.]]

{{EL}}* {{ueavikio|Germanujo|{{paĝonomo}}}} {{eo}}

{{EL}}* [http://www.statistikportal.de Statistika portalo pri Germanio]

{{EL}}* [http://www.deutschland.de Retejo ''deutschland.de'', en la germana, angla, franca, hispana, rusa kaj araba]

{{EL}}* [http://www.bundesregierung.de/Webs/Breg/DE/Startseite/startseite_node.html Retejo de la federacia] [[registaro de Germanio]]

{{EL}}* [http://www.bundestag.de/ Retejo de la germana parlamento]