Sanktulo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rdelre (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Rdelre (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 4:
Sanktulo en la greka estas ''άγιος (agios)'', la ''senterulo'', ne en la senco de senŝtatano, sed en la senco de evangelie alta spirito, homo ne de tiu ĉi mondo sed de tiu estonta: ĉi tie oni malkovras la stampo de la platona-bizanca spiritualeco. En la latina ''sanctus'' (sanktulo), male, estas homo ''sankciito, ratifito'' aŭ konfirmito de la leĝo: en tiu etimologia interpeto kuŝas la ideo de ''kanonizito'', publike kaj oficiale rekonito per la leĝo, igita normo de konduto kaj ekzemplo de virto; oni notas ĉi tie la influon de la romia juro. Fine el la hebrea ''Kadòsh'' (sanktaĵo) signifas ulo ”peza” ĉar la sanktulo estas personulo “peze konsista”, grava, granda, glora, potenca: ĉi tie vidiĝas la semita stampo kie estas substrekata la grando, grandiozeco kaj forto. Nu tiuj tri vidpunktoj reciproke integriĝas por difini la figuron de la kristana sanktulo kiu en humilaj homaj terminoj devas reprezenti la supernaturan kondiĉon de la Difilo, potenca kaj glora ''(qadòsh),'' en kiu antaŭstaris la spirito ''(a-aghios)'' kaj agnoskita de la komunumo ''(sanctus)'' sanktulo.
==
=== Sanktuloj en la [[Katolika Eklezio]] ===
Por la katolika eklezio estas sankta kiu, animita de amo, vivas kaj mortas en la dia graco; en specifa senco estas kiu dum vive distingiĝis en la praktikado de la kristanaj virtoj laŭ senmizura formo aŭ elspezo de la vivo pro sia kredo (martiro). La katolika eklezio proklamas sankta personon nur post la rezulto de ordigita proceduro nomata [[kanonizo]] per kiu la eklezio certiĝas ke la homo jam ĝuas je la dia vizio.▼
Por la katolika eklezio estas sankta kiu, animita de amo, vivas kaj mortas en la dia graco; do multegaj kristanoj estas sanktaj tiusence. La katolika eklezio (kiel ankaŭ aliaj kristanoj) kredas je la [[komuneco de la sanktuloj]] kiu kunligas ĉiujn homojn sen gravajn [[peko]]jn, vivajn kaj mortintajn, inter ili kaj kun Dio.
▲
[[Marteno Lutero]], ĉefa iniciatinto de la [[Reformacio]], ne kontraŭis la ĝustan memoron pri la sanktuloj, sed li avertis kontraŭ la risko malklarigi la centran rolon de [[Kristo]]. La luterana tiel nomita «[[Aŭgsburga Kredkonfeso]]» (de la jaro [[1530]]) deklaris: «la memoron pri la sanktuloj oni rajtas proponi, por ke ni imitu ilian kredon kaj iliajn bonfarojn laŭ la vokiĝo de ĉiu unuope». Tamen ĝi aldonas: «La [[Biblio]] ne al ni instruas alvoki sanktulojn aŭ peti ilian helpon, ĉar la sankta Skribo al ni prezentas nur Jesuon Kriston kiel peranton, favoriganton, pontifikon kaj propetanton». Ankaŭ nuntempe plej granda parto de la protestantaj eklezioj kaj komunumoj estas tute kontraŭaj al kulto de sanktuloj, sed kelke el ili ne forigas de la kristana pieco la rolon de la sanktuloj, unualoke de [[Sankta Maria]], patrino de Jesuo.▼
Kristanoj [[katolikismo|katolikaj]] kaj [[ortodoksismo|ortodoksaj]] preĝas al sanktuloj puŝite al tio de la [[komuneco de la sanktuloj]] kaj de la origina tradicio; [[protestantismo|protestantaj]], tamen, plejparte ne (vidu sube).
La [[Koncilio de Trento]] ([[1545]] - [[1563]]), per kiu la katolika Eklezio respondis al la protestanta [[reformacio]], reasertis la pravecon de la kulto al sanktuloj, sed avertis pri la risko de misuzoj, troigoj kaj [[superstiĉo]]j, kaj klarigis ke Por esti kanonigita kiel sanktulo de Katolika Eklezio, nuntempe, oni devas:
Linio 31 ⟶ 33:
<!-- thumb|maldekstra|180px|fr:''Congrégation de'' '''Saints''' ''et d'[[archange]]s aŭ [[ciel|Cieŭ]]'', par [[Albrecht Dürer]] fr->eo:''_Congrégation_ _de_'' '''_Saints_''' ''_et_ d'[[_archange_]]s _aŭ_ [[ĉielo|_Cieŭ_]]'', _par_ [[Albrecht Dürer]] -->
</gallery>
=== Sanktuloj en [[Ortodoksismo]] kaj aliaj [[Orientaj ortodoksaj eklezioj]] ===
{{...}}
=== Sanktuloj en [[Protestantismo]] ===
▲[[Marteno Lutero]], ĉefa iniciatinto de la [[Reformacio]], ne kontraŭis la ĝustan memoron pri la sanktuloj, sed li avertis kontraŭ la risko malklarigi la centran rolon de [[Kristo]]. La luterana tiel nomita «[[Aŭgsburga Kredkonfeso]]» (de la jaro [[1530]]) deklaris: «la memoron pri la sanktuloj oni rajtas proponi, por ke ni imitu ilian kredon kaj iliajn bonfarojn laŭ la vokiĝo de ĉiu unuope». Tamen ĝi aldonas: «La [[Biblio]] ne al ni instruas alvoki sanktulojn aŭ peti ilian helpon, ĉar la sankta Skribo al ni prezentas nur Jesuon Kriston kiel peranton, favoriganton, pontifikon kaj propetanton». Ankaŭ nuntempe plej granda parto de la protestantaj eklezioj kaj komunumoj estas tute kontraŭaj al kulto de sanktuloj, sed kelke el ili ne forigas de la kristana pieco la rolon de la sanktuloj, unualoke de [[Sankta Maria]], patrino de Jesuo.
== Sanktuloj ekster la kristanismo ==
=== Sanktuloj en [[judismo]] ===
{{...}}
=== Sanktuloj en [[islamismo]] ===
{{...}}
=== Sanktuloj en [[hinduismo]] ===
{{...}}
=== Sanktuloj en [[budhismo]] ===
{{...}}
=== Sanktuloj en la ceteraj kredoj ===
{{...}}
== Vidu ankaŭ ==
| |||