|
===Politiko kaj Florenco===
En tiu epoko Italio estis dividita en du ade interbatalantaj partioj, nome la Gelfoj, subtenantaj la eklezion, kaj la Gibelinoj, subtenantaj la Sanktan Germanan Romian Imperion. Florenco apartenis al la Gelfoj, kaj en la, [[1289|jaro 1289]] Dante militis kun la Gelfa kavalerio ĉe la [[Batalo de Campaldino]] (11-a de junio ).<ref name="Davenport2005">{{cite book|last=Davenport|first=John|title=Dante: Poet, Author, and Proud Florentine|url=https://books.google.com/books?id=MWWKW15MjqMC&pg=PA53|year=2005|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-0415-7|page=53|accessdate=2016-03-07}}</ref> apogante la florencajn Gelfojn kontraŭakontraŭ la [[Gibelino]]j de [[Areco]].<ref>Davenport, John (2005). Dante: Poet, Author, and Proud Florentine. Infobase Publishing. p. 53. ISBN 978-1-4381-0415-7. Retrieved 2016-03-07. [https://books.google.es/books?id=MWWKW15MjqMC&pg=PA53&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false] Alirita la 6an de Januaro 2017.</ref><ref>"Guelphs and Ghibellines". Dante Alighieri Society of Massachusetts. [http://www.dantemass.org/html/guelphs-and-ghibellines.html] 30a de Decembro 2015. Alirita la 6an de Januaro 2017.</ref> Tiu venko alportis reformon de la [[Florenco|Florenca]] Konstitucio.: RajrisRjajtjis partopreni en la politika vivo nur la membroj de e la multaj komercaj aŭ metiaj gildoj de la urbo,Tiaj tialTial Dante eniris en la Gildon de Kuracistoj kaj Apotekistoj.. Tiu Gildo ne estis maltaŭgala plej taŭga,, ĉar tiam la libroj vendiĝis en laapotekj. Kiel politikisto li ne multe faris, sed tenis variajn postenojn laŭlonge de la jaroj en tumulta urbo kiun politika maltrankvilecoapotekoj. En la postaj jaroj, lia nomo estis foje registrita kiel parolinoparolinto aŭ voĉdoninoavoĉdoninto en la diversaj ikonsilioj de la respubliko. La plimulto el la de aktoj detiuj kunsidoj en la jaroj 1298–1300 perdiĝis,Do la aktivado de Dante en tiuj konsilioj estas necerta. Dante en la urbaj konsilioj estas necerta.
Poste en 1294 Dante estisen la eskortojeskorto de [[Karolo Martelo de Anĵuo]] (nepo de [[Karolo la 1-a (Napolo)]], plej ofte nomita Karolo de Anĵuo) dum li estis en Florenco. [[File:Dante Luca.jpg|thumb||maldekstre|Dante Alighieri, detalo el fresko de [[Luca Signorelli]], Kapelo de San Brizio, [[Katedralo de Orvieto]].]] ▼La [[Gelfo]]j subtenis la [[papo]]n kaj la [[Gibelino]]j la imperiestron (en [[Germanio]]) de la [[Sankta Romia Imperio]]. [[Italio]] en la tagoj de Dante estis elŝirita de ilia ada milito. En Florenco, Gelfoj jam venkis sed ili frakciiĝis en interbatalantajn [[Blankaj Gelfoj|Blankajn Gelfojn]] kaj [[Nigraj Gelfoj|Nigrajn Gelfojn]].En [[1289]], Dante batalis en la [[batalo de Campaldino]] (11-a de junio 1289) apogante la florencajn Gelfojn kon. La [[Gelfo]]j subtenis la [[papo]]n kaj la [[Gibelino]]j la imperiestron (en [[Germanio]]) de la [[Sankta Romia Imperio]]. [[Italio]] en la tagoj de Dante estis en la mezxo de tiu daŭra de milito..
EnEkde [[1296]], Dante klare partoprenis pli aktive en politiko, venkinte la Gibelinojn, la Florencaj Gelfo siavice dividĝis en du frakciojnij kiel membro de la Blankaj Gelfoj.: li estis ano de la Popola Konsilio de novembro 1295 al aprilo 1296, Post venki super la Gibelinoj, la Gelfoj dividiĝis en du frakcioj:. li estis en la grupo "Savi" ("Saĝuloj, kiu en decembro 1296 reformis la regulojn por la elektado de la ''priori'', la unuarangaj reprezentantoj de ĉiu gildo; de majo al septembro 1296 li estis ano de la "Konsilio de la Cen"t. Li foje rolis kiel ambasadoro, ekzemple en majo 1300 en [[San Gimignano]]. Tiujare li estis ''magistratano'' de la 15-a de junio al la 15-a de aŭgusto. ▼▲Poste en 1294 Dante estisen la eskortoj de [[Karolo Martelo de Anĵuo]] (nepo de [[Karolo la 1-a (Napolo)]], plej ofte nomita Karolo de Anĵuo) dum li estis en Florenco. [[File:Dante Luca.jpg|thumb||maldekstre|Dante Alighieri, detalo el fresko de [[Luca Signorelli]], Kapelo de San Brizio, [[Katedralo de Orvieto]].]]
Post venki super la Gibelinoj, la Gelfoj dividiĝis en du frakcioj: nome la Blankaj Gelfoj (''Guelfi Bianchi'') — la partio de Dante, estrita de Vieri dei Cerchi — kaj la Nigraj Gelfoj (''Guelfi Neri''), estritaj de [[Corso Donati]]. Kvankam la disiĝo okazis dekomence laŭ familistirpoj, aperis ideologiaj diferencoj baze sur la kontraŭaj vidpunktoj pri la papa rolo en la Florencaj aferoj, kaj tiele la Nigraj Gelfoj subtenis la Papon kaj la Blankaj Gelfoj deziris pli da libero el Romo. La Blankaj Gelfoj ekpviĝis la unuaj kaj elpelis la Nigrajn Gelfojn. Responde, la papo [[Bonifaco la 8-a]] planis militan okupadon de Florenco. En 1301, oni esperis ke Karlo de Valois, frato de la reĝo [[Filipo la 4-a (Francio)|Filipo la 4-a de Francio]] vizitu Florencon ĉar la Papo estis nomuminta lin kiel pacfaranto por [[Toskanio]]. Sed la urba registaro estis malbone traktinta kun la papaj ambasadoroj kelkajn semajnojn antaŭe, serĉante sendependecon el la papa influo. Oni supozas, ke Karlo estis ricevinta aliajn neoficialajn instrukciojn, tiele la konsilantaro sendis delegitaron al Romo por certiĝi pri la intencoj de la papo. Dante estis unu el la delegitoj. ▼▲En [[1296]], Dante klare partoprenis pli aktive en politiko, kiel membro de la Blankaj Gelfoj.: li estis ano de la Popola Konsilio de novembro 1295 al aprilo 1296, li estis en la grupo "Savi" ("Saĝuloj, kiu en decembro 1296 reformis la regulojn por la elektado de la ''priori'', la unuarangaj reprezentantoj de ĉiu gildo; de majo al septembro 1296 li estis ano de la "Konsilio de la Cen"t. Li foje rolis kiel ambasadoro, ekzemple en majo 1300 en [[San Gimignano]]. Tiujare li estis ''magistratano'' de la 15-a de junio al la 15-a de aŭgusto.
▲Post venki super la Gibelinoj, la Gelfoj dividiĝis en du frakcioj: nome la Blankaj Gelfoj (''Guelfi Bianchi'') — la partio de Dante, estrita de Vieri dei Cerchi — kaj la Nigraj Gelfoj (''Guelfi Neri''), estritaj de [[Corso Donati]]. Kvankam la disiĝo okazis dekomence laŭ familistirpoj, aperis ideologiaj diferencoj baze sur la kontraŭaj vidpunktoj pri la papa rolo en la Florencaj aferoj, kaj tiele la Nigraj Gelfoj subtenis la Papon kaj la Blankaj Gelfoj deziris pli da libero el Romo. La Blankaj Gelfoj ekpviĝis la unuaj kaj elpelis la Nigrajn Gelfojn. Responde, la papo [[Bonifaco la 8-a]] planis militan okupadon de Florenco. En 1301, oni esperis ke Karlo de Valois, frato de la reĝo [[Filipo la 4-a (Francio)|Filipo la 4-a de Francio]] vizitu Florencon ĉar la Papo estis nomuminta lin kiel pacfaranto por [[Toskanio]]. Sed la urba registaro estis malbone traktinta kun la papaj ambasadoroj kelkajn semajnojn antaŭe, serĉante sendependecon el la papa influo. Oni supozas, ke Karlo estis ricevinta aliajn neoficialajn instrukciojn, tiele la konsilantaro sendis delegitaron al Romo por certiĝi pri la intencoj de la papo. Dante estis unu el la delegitoj.
La preĝejo, al kiu Dante kutimis iri, estas tiu de [[Sankta Johano]]. [[Giotto]], la [[pentrado|pentristo]], kaj la poeto [[Guido Cavalcanti]] estis liaj amikoj. Lia domo ankoraŭ staras en Florenco.
En [[1302]], kiam Dante forestis de Florenco, la Nigraj Gelfoj venkis la Blankajn kaj Dante estis [[ekzilo|ekzilita]], perdante ĉion. Dante vojaĝis tra [[Eŭropo]] kaj fine loĝis en la itala urbo [[Verono]] kaj poste en [[Raveno]], kie li verkis la ''Komedion''. Dante verkis ĉiujn siajn ĉefajn verkojn en ekzilo escepte de ''La vita nuova''.
Li partoprenis en kelkaj klopodoj por ke la Blankaj Gelfoj rehavu la povon, sed tiuj malsukcesis pro perfido. Dante, malkontenta pro la traktado kiun li ricevis deel siaj malamikoj, ankaŭ plie maltolerismalamis lla ainternajninternajn luktojn kaj la nekonkludemonsenefikecon de siaj iamaj aliancanoj, kaj li promesis plui en sia sinteno. Li iris al [[Verono]] kiel gasto de [[Bartolomeo la 1-a della Scala]], poste translokiĝis al [[Sarzana]] en [[Ligurio]]. Poste supozeble li loĝis en [[Lucca]] kun virino nome Gentucca, kiu igislianfaris sian restadon komforta (kaj estis poste dankedankeme menciita en ''Purgatorio,'' XXIV, 37). Kelkaj nefidindajspekulativaj fontoj asertas ke li vizitis [[Parizo]]n inter 1308 kaj 1310, kaj aliaj fontoj eĉ malpli fidinde menciisportis viziton lianlin al [[Oksfordo]]: tiuj asertojpostuloj, unuafojeunue aperisokazantaj en la biografio de Dante verkitalibro de [[Boccaccio]] pri Dante kelkajn jardekojn post lia mort:omorto, probableŝajnas ilininspirita kaŭzis la morodede legantoj, kiuj restis impresitaj de la larĝa kulturokajlernaĵaro kaj erudicio de la poeto. Evidente, la regado de filozofio fare de Dante kaj liaj literaturaj interesoj profundiĝis en la ekzilo kiam li ĉesisjam ne estis okupiĝiokupita pripro la ĉiutaga negocado de la Florenca interna politiko, kaj tio evidentiĝas en liaj prozaĵoj de tiu periodo, sed ne pruvojestas certajreala pruvaro ke li eĉ eliris el Italio. La teksto de Dante ''Immensa Dei dilectione dediĉitatestante'' al Henriko la 7-a de Luksemburgio konfirmas lian loĝlokon "ĉe la fontoj de Arno, en Toskanio" en Marto 1311..
[[Dosiero:Codex Balduini Trevirensis - Alpenüberquerung Heinrich VII.JPG|eta|maldekstre||Henriko la 7-a kaj la Imperia Armeo trapasanta la [[Alpoj]]n en [[Italio|Italion]].]]
[[File:Dantes tomb ravenna.jpg|thumb|Tombo de Dante en [[Raveno]], konstruita en 1780.]]
En 1312 Henriko la 7-a atakis Florencon kaj venkis super la Nigraj Gelfoj, sed ne estas pruvaro ke Dante partoprenis en tio iel. Kelkaj diras ke li malakceptis partopreni en atako al sia urbo fare de eksterlandano; aliaj sugestas ke li estis iĝinta malpopulara eĉ inter la Blankaj Gelfoj, ankaŭ, kaj ke oni forigis zorge ĉiajn spurojn de lia pasado. Henriko mortiĝis (pro febro) en 1313, kaj kun li ajna espero por Dante revidi Florenco denove. Li revenis al Verono, kie [[Cangrande la 1-a della Scala]] permesis al li vivi en ia sekureco kaj, supozeble, en alta grado de prospero. Cangrande estis akceptita en la Paradizo de Dante (''Paradiso'', XVII, 76).
Dum la periodo de sia ekzilo Dante korespondis kun la Dominikana teologo Fr. Nicholas Brunacci OP [1240-1322] kiu estis studento de [[Tomaso de Akvino]] ĉe la ''studium'' Santa Sabina en Romo, kaj poste en Parizo.<ref name="aquinatis.blogspot.com"> http://aquinatis.blogspot.com/2008/05/vida-de-santo-toms-de-aquino.html Alirita la 22-an de junio 2011: "A mediados de noviembre abandonó Santo Tomás la ciudad de Viterbo en compañía de fray Reginaldo de Piperno y su discípulo fray Nicolás Brunacci." http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011</ref> kaj de [[Alberto la Granda]] ĉe la ''studium'' de Kolonjo.<ref>''History of Italian Philosophy'', Volume 1, 85, de [[Eugenio Garin]], https://books.google.com/books?id=sVP3vBmDktQC&pg=PA85&lpg=PA85&dq=brunacci#v=onepage&q=brunacci&f=false Alirita la 29-an de junio 2011; http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011: "Per l'acutezza del suo ingegno, dopo aver studiato nella sua provincia, ebbe l'alto onore di accompagnare S. Tommaso a Parigi nel novembre del 1268. Rimase in quello studio fino al 1272 e di là passò a Colonia sotto la disciplina di Alberto Magno."</ref> Brunacci iĝis lektoro ĉe la ''studium'' Santa Sabina, antaŭanto de la papa universitato ''Pontificia Universitas Studiorum a Sancto Thoma Aquinate'', kaj poste servis en la [[Roma kurio|papa kurio]].<ref>Frater Nicolaus Brunatii [† 1322] sacerdos et predicator gratiosus, fuit lector castellanus, arectinus, perusinus, urbevetanus et romanus apud Sanctam Sabinam tempore quo papa erat in Urbe, viterbiensis et florentinus in studio generali legens ibidem annis tribus (Cr Pg 37v). Cuius sollicita procuratione conventus perusinus meruit habere gratiam a summo pontifice papa Benedicto XI ecclesiam scilicet et parrochiam Sancti Stephani tempore quo [maggio 13041 ipse prior actu in Perusio erat (Cr Pg 38r). http://www.e-theca.net/emiliopanella/lector12.htm Accessed May 9, 2011; [http://www.brunacci.it/nicola-brunacci.html Alirita 22an de Aŭgusto, 2012]</ref>
En 1315, FlorenconFlorenco estrisestis devigita de [[Uguccione della Faggiuola|Uguccione della Faggiuola,]] liu(militoficiro amnestiskontrolanta la ekzilitojn,urbon) kajgarantii ankaŭDante.amnestion rajtisal tiuntiuj amnestionen ekzilo, inklude Dante. Sed por tio, Florenco postulis publikan penton aldone al forta monpuno. Sed Dante malakceptis,Egale preferante resti en ekzilo. Kiam Uguccione venkis super Florenco, liala mortmortokondamno kondamnode Dante estis ŝanĝita al hejm-aresot, sub lahejmaresto kondiĉokondiĉe ke li ĵuru,iru al Florenco ĵuri ke li neniam plu eniros en la urbon denove. TiuLi estismalakceptis lia lasta ŝancoiri, sed:likaj ankoraŭ malakceptis.lia Lia mortkondamnomortokondamno estis konfirmita kaj etendita al liaj filoj. Li ankoraŭ esperis, keposte antaŭen lasia mortolivivo ke li povos esti invitita revenireen al Florenco honore. Sed tiolaŭ nehonoraj okazisterminoj. kaPor jtionDante, liekzilo sentisestis kvazaŭpreskaŭ anticipoformo de lamorto, vivofinokunsenhavigante perdolin el multo de sialia identeco kaj de sialia heredo.
[[File:Dante.deathmask.jpg|left|thumb|Rekreita [[mortomasko]] de Dante Alighieri en [[Palazzo Vecchio]], Florenco.]]
Do en 1 jaro318AlighieriAlighieri akceptis la inviton de senjoroPrinco [[Guido Novello da Polenta]] al [[Raveno]] en 1318. EnLi tiu urbo li finis lafinigis ''Paradizon.Paradiso,'' Liand mortis la {{daton|14|septembro|1321}} (aĝe 56-jara,) while revenante al Raveno postel diplomata misio al Venecio. Eble kulpis, probableke infektiteen la marĉoj de Valli di [[Comacchio]] li estis infektita per [[malario]]. Dante estis entombigita en Raveno en la preĝejo San Pier Maggiore (poste nomitanomta San Francesco), kie lia tombo (starigita de Bernardo Bembo, [[pretoro]] de [[Venecio]] en 1483) ankoraŭ ekzistas, kvankam ĝi ne ĉiam enhavis liajn restaĵojn, pri kiuj ekestis kvereloj. Sur malgranda altaro troviĝas [[epigramo]] en [[latina lingvo|latinaj]] versoj de [[Bernardo Canaccio]] (el 1366):
{| style="margin-left: 15pt; border: 1px solid #cccccc;"
|-
===Heredo===
La unua formala biografio de Dante estis la ''Vita di Dante'' ("Vivo de Dante"),(konata ankaŭ kiel ''Trattatello in laude di Dante "Mallonga eseo por laŭdo de Dante''), verkita post 1348 de [[Giovanni Boccaccio]];<ref>{{cite web|url=http://www.newadvent.org/cathen/04628a.htm|title=Dante Alighieri|publisher=The Catholic Encyclopedia|accessdate=2a de Majo, 2010}}</ref> Kvankam kelkaj asertoj kaj epizodoj de tiu verkiestis estas nun taksatajkonsideritaj nefidindaj surbazesur dela bazo de lastatempajmoderna esploroj.esplorado, Plipli frua rakonto de la vivo kaj verkoj de Dante estis estinta inkludita en la ''[[Nuova Cronica|Nuova Cronica (Nova kroniko)]]'' de la Florenca kronikisto [[Giovanni Villani]].<ref>{{cite book|last=Vauchez|first=André|last2=Dobson|first2=Richard Barrie|last3=Lapidge|first3=Michael|title=Encyclopedia of the Middle Ages|year=2000|publisher=Fitzroy Dearborn Publishers|location=Chicago|page=1517}}; {{cite book|last=Caesar|first=Michael|title=Dante, the Critical Heritage, 1314(?)–1870|year=1989|publisher=Routledge|location=London|page=xi}}</ref>
Florenco finfine bedaŭris la ekzilon de Dante, kaj la urbo faris ripetajn postulojnpetòjn por la revenigo de liaj restaĵoj. La konservantoj de la korpo en Raveno rifuzismalakceptis, ĝis tia punkto ke ili eĉ kaŝis la ostojn en falsanfalsa muronmuro de la monaĥejo. TamenTAmen oni konstruis tombon por li en Florenco en 1829, en la [[Baziliko Santa Croce (Florenco)|Baziliko Santa Croce]], sed. tTiuTiu [[cenotafo|tombo etsasestis malplena]] ekde tiam, kaj la korpo de Dante restasrestis en Raveno, for deel la urbo,lando kiun li estis tiom aminta. Sur la fronto de lia tombo en Florenco estas skribiteskribita ''Onorate l'altissimo poeta'' — tradukita tradukebla al "Honoru la altecconplej deelstaran l' poetopoeton". Tiu frazo esaisestis citaĵo el la kvara kanto de la ''Infero,'' priskribantapriskribante la bonvensalutonbonvenon alde Virgilio kiam li revenas inter la grandajn nantikvajngrandaj antikvaj poetojnpoetoj kiuj pasigspasigas eternecon en lalimbolimbo. La sekva linio, ''L'ombra sua torna, ch'era dipartita'' ("lia l'ombro,irinta forkiu estis lasinta nin, revenas nune"), estas kortuŝe foresta el la malplena tombo.
La 30an de Aprilo, 1921, honore alde la 600-jara600a jdatrevenojariĝo de la morto de Dante, la Papo [[Benedikto la 15-a]] promulgis encikliklonenciklon kun titolonome ''In praeclara summorum'', nomigante lalin unu "el multaj celebrataj genio"j'', genioj prel okiujkiuj la katolika kredo povas fierifanfaroni" kaj la "fiero kaj gloro de homaro".<ref>[http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xv/encyclicals/documents/hf_ben-xv_enc_30041921_in-praeclara-summorum_en.html "''In praeclara summorum'': Encyclical of Pope Benedict XV on Dante"]. The Holy See. Alirita la 7an de Nov., 2014.</ref>
En 2007, oni entreprenis rekonstruon de la vizaĝo de Dante per kunlabora projekto. Artistoj el la Pisa Universitato kaj inĝenieroj de la [[Universitato de Bolonjo]] ĉe [[Forlì]] konstruis la modelon, portretante la trajtojn de Dante iom malsamediference de lael kio ĝis tiamatiam estis tradiciosupozata.<ref name="nosejob">{{cite news|first=Philip|last=Pullella|url=http://www.reuters.com/article/oddlyEnoughNews/idUSL1171092320070112|title=Dante gets posthumous nose job – 700 years on|work=Statesman|publisher=Reuters|date=12a de Januaro, 2007|accessdate=5a de Novembro, 2007}}</ref><ref>{{cite journal | last1 = Benazzi | first1 = S | year = 2009 | title = The Face of the Poet Dante Alighieri, Reconstructed by Virtual Modeling and Forensic Anthropology Techniques | url = | journal = Journal of Archaeological Science | volume = 36 | issue = 2| pages = 278–283 | doi = 10.1016/j.jas.2008.09.006 }}</ref>
Okazis celebro por la 750a jariĝo de lia nasko, en 2015.<ref>{{cite web|url=http://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2015/05/04/0333/00726.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150504193814/http://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2015/05/04/0333/00726.html|archivedate=2015-05-04 |title=Messaggio del Santo Padre al Presidente del Pontificio Consiglio della Cultura in occasione della celebrazione del 750° anniversario della nascita di Dante Alighieri |publisher=Press.vatican.va |date= |accessdate=2015-10-21}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.microsofttranslator.com/BV.aspx?ref=IE8Activity&a=http%3A%2F%2Fpress.vatican.va%2Fcontent%2Fsalastampa%2Fen%2Fbollettino%2Fpubblico%2F2015%2F05%2F04%2F0333%2F00726.html |title=Translator |publisher=Microsofttranslator.com |date= |accessdate=2015-10-21}}</ref>.
== Influo ==
[[Dosiero:Dante Alighieri Santa Croce.jpg|eta|250px|Statuo de Dante sur placo apud la preĝejo [[Baziliko Santa Croce (Florenco)|Santa Croce]], [[Florenco]]]]
Dante argumentis (en la verko ''De vulgari eloquentia'') ("Pri nacilingva elokvento") kaj efektive montris (per la ''komedio''), ke nacilingvo – kaj ne sole la latina – povas esti efika kaj belega ilo de alta literaturo. Dante estis influita de la [[Trobadoroj]], inter aliaj [[Arnaut Daniel]], kiun li citas en ''De vulgari eloquentia''.
Dante verkis kaj en la latina kaj en la [[itala lingvo|itala]], helpante formi la modernan italan lingvon kaj establantestarigante sian toskanan dialektonkieldialekton la italanitala de literaturan lingvonliteraturo.
Inter aliaj, Dante influis la [[Anglio|anglan]] [[romantikismo|romantikan]]
* ''[[La vita nuova]] (La vivo nova)'' ([[1293]])
* ''[[Rime]]'' (poemoj, neniam de Dante mem kunigitaj en libron)
* ''[[Convivio]]'' ("La bankedo")(por konigi al pli granda publiko temojn sciencajn kaj filozofiajn)
* ''[[La Divina Commedia]] (La dia komedio)'' ([[1314]]-[[1321|21]])
en la Latina:
* ''[[De vulgari eloquentia]] (Pri nacilingva elokvento)'' ([[1306]]) (pri 'normala' lingvo de la popolo, kontraste al la Latina, por la klerulojjedukitoj)
* ''[[De monarchia]] (Pri monarkio)'' ([[1313]]) (pri politiko)
* ''[[Eklogoj (Dante)|Eklogoj]]'' (poemoj pli malpli en stilo de Vergilio [[1319]]-[[1320]])
* ''[[Epistoloj (Dante)|Epistoloj]]'' (malmultaj sed ĝuste pro tio valoraj leteroj [[1304]]-[[1319]])
* ''[[Quaestio de aqua et de terra]]'' (Traktato pri la akvo kaj latero([[1320]])
===Verkanalizo===
|
