Dante Alighieri: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Denaska1 (diskuto | kontribuoj)
nUR KELKAJ KOREKTOJ DE GRAMATIKO KAJ VORTSRO KAJ REORDIGO DE LA DATOJ.
Denaska1 (diskuto | kontribuoj)
e kelkaj gramatikaj korektoj kaj ordigo de la datoj
Linio 89:
En 1310, la Sankta Romia Imperiestro [[Henriko la 7-a (Sankta Romia Imperiestro)|Henriko la 7-a]] de [[Luksemburgio]] eniris Italion ku armeo el 5,000 soldatoj . Dante vidis en li novan [[Karolo la Granda|Karolon la Grandan,]] kiu povus restaŭri la antikvan rolon de de la Sankta Romia Imperio. En marto 1311 Dante sendis al li mallomgan verkon. ''Immensa Dei dilectione, kio estas afero interesa, atestanta lian'' loĝlokon "ĉe la fontoj de Arno, en Toskanio . Dante sendis ankaŭ.aliajn leterojn al la imperiestro kaj al aliaj italaj reganjoj, postulantajn, ke ilie liberigu Florencon de la Nigraj Gelfoj.. Li klarigis siajn ĝeneralajn politikajn ideojn per traktato De Monarchia "Pri Monarkio") proponante [[universala monarkio|universalan monarkion]] sub Henriko la 7a. Kaj la komenco aspekti esperiga..En 1312 Henriko la 7-a atakis Florencon kaj venkis .la Nigrajn Gelfojn. Ne ekzistas pruvoj ke Dante ailĝis al tiu venko Povas esti, ke li ne volis militi kontraŭ sia urbo; povas esti, ke la aliaj Blankaj Gelfoj ne volis lin kiel sampartianon. Sed ne multe gravas.: Henriko mortis (pro febro) en 1313, kaj Dante ĉesis esperi revenon al sia urbo. Sed li malpravis, Unue Baldo d'Aguglione, permesis la revenon de multaj Blankaj Gelfoj ekzilitaj, Tamen li ne inkludis la poeton en tiun grupon, ĉar Dante, en siaj mesaĝoj al Henriko kaj aliaj reganto, postulis militon kontraŭ Florenco En jafo1315, Florenco estis konkerita de la militisto [[Uguccione della Faggiuola|Uguccione della Faggiuola, kiu]]<nowiki/>promesis amnestion . Sed Florenco postulis publikan penton aldone al forta monpuno. Dante malakceptis, preferante la ekzilon. Poste, la mortokondamno de Dante estis ŝanĝita al hejm-aresto, sed kondiĉe ke li iru al Florenco kaj ĵuru, ke li neniam eniros en la urbon . Li ne ,iris, kaj lia mortokondamno estis konfirmita kaj etendita al liaj filoj. Li ankoraŭ esperis ke li povos esti invitita honore al Florenco ankoraŭ vivanta.. Sed tio ne okazis. Por Dante, ekzilo estis preskaŭ formo de morto, deprenanta de li ia identecon kaj la heredon. (En junio 2008, preskaŭ sep jarcentojn post lia morto, la urba konsilantaro de Florenco oficiale nuligis la kondamnon deDante.)<ref name=":0">Malcolm Moore [http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/howaboutthat/2145378/Dante's-infernal-crimes-forgiven.html "Dante's infernal crimes forgiven",] ''Daily Telegraph,'' la 17-an de junio 2008. Alirita la 18-an de junio 2008.</ref>.
 
Kiam li estis ekzilita kaj sen rimedoj por sin vivteni, Dante iris Li irisloĝis alen [[Verono]] kiel gasto de [[Bartolomeo la 1-a della Scala]], poste li translokiĝis al [[Sarzana]] en [[Ligurio]]. Poste supozeble li loĝis en [[Lucca]] kun virino nomenomita Gentucca, kiu igis ian restadon komforta (kaj estis poste dankemedanke menciita en ''Purgatorio,'' XXIV, 37)En eNItalioItalio, liIlI,korespondis kun la Dominikana teologo Fr. [[Nicholas Brunacci OP Brunacc]]<nowiki/>i[ 1240-1322] kiu estis studento de [[Tomaso de Akvino]] ĉe la ''studium'' Santa Sabina en Romo, kaj poste en Parizo.<ref name="aquinatis.blogspot.com">http://aquinatis.blogspot.com/2008/05/vida-de-santo-toms-de-aquino.html Alirita la 22-an de junio 2011: "A mediados de noviembre abandonó Santo Tomás la ciudad de Viterbo en compañía de fray Reginaldo de Piperno y su discípulo fray Nicolás Brunacci." http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011</ref> (dodoekzistis laliu kontakto kun PRIZOParizo, ESTISsed NEREKTAnerekta)kaj de [[Alberto la Granda]] ĉe la ''studium'' de Kolonjo.<ref name=":1">''History of Italian Philosophy'', Volume 1, 85, de [[Eugenio Garin]], https://books.google.com/books?id=sVP3vBmDktQC&pg=PA85&lpg=PA85&dq=brunacci#v=onepage&q=brunacci&f=false Alirita la 29-an de junio 2011; http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011: "Per l'acutezza del suo ingegno, dopo aver studiato nella sua provincia, ebbe l'alto onore di accompagnare S. Tommaso a Parigi nel novembre del 1268. Rimase in quello studio fino al 1272 e di là passò a Colonia sotto la disciplina di Alberto Magno."</ref> Brunacci iĝis lektoro ĉe la ''studium'' Santa Sabina, antaŭanto de la papa universitato ''Pontificia Universitas Studiorum a Sancto Thoma Aquinate'', kaj poste servis en la [[Roma kurio|papa kurio]].<ref name=":2">Frater Nicolaus Brunatii [† 1322] sacerdos et predicator gratiosus, fuit lector castellanus, arectinus, perusinus, urbevetanus et romanus apud Sanctam Sabinam tempore quo papa erat in Urbe, viterbiensis et florentinus in studio generali legens ibidem annis tribus (Cr Pg 37v). Cuius sollicita procuratione conventus perusinus meruit habere gratiam a summo pontifice papa Benedicto XI ecclesiam scilicet et parrochiam Sancti Stephani tempore quo [maggio 13041 ipse prior actu in Perusio erat (Cr Pg 38r). http://www.e-theca.net/emiliopanella/lector12.htm Accessed May 9, 2011; [http://www.brunacci.it/nicola-brunacci.html Alirita 22an de Aŭgusto, 2012]</ref>.
 
CertePoste Dante li ree iris al Verono, kie li estis gasto de [[Cangrande]] della Scala, kaj probable tie vivis iagrade prospere; poste li dankis sian gastiginton en la Komedio (Par XVII, 71).
E Dum la periodo de sia ekzilo Dante
 
dum sia ekzilo,Dante dediiĉis sian atenton al la ''Komedio,'' sPri la datoj estas kelkaj pruvoj, kiuj estas prezentitaj ĉisube-. La verko multe kreskis kompare kun tio, kio estis verkita en Florenc.o Intertempe liaj politkaj ambicioj , kiuj estis lia ĉefa zorgo antaŭ la ekziligo; ne realisi ,Revenis al lia memoro la imago de Beatrice, , la amatino de "Vivo nova", sed jam apartenanta al la pasinteco. .
Certe li ree iris al Verono, kie li estis gasto de [[Cangrande]] della Scala, kaj probable tie vivis iagrade prospere; poste li dankis sian gastiginton en la Komedio (Par XVII, 71).
 
La unua pruvo estas noto de Francesco da Barberino, en liaj (''Lecionoj pri Amo''), verkitja probable en 1314 aŭ 1315. Parolante pri [[Virgilio]], Francesco raportas, ke Dante sekvis la romian klasikulon en poemo nomita "Komedio" kaj ke la [[scenejo]] de tiu poemo (aŭ parto de ĝi) estas la submondo;do., la [[infero]].<ref>See [http://www.bookrags.com/tandf/francesco-daccorso-tf/ Bookrags.com] and Tigerstedt, E.N. 1967, ''Dante; Tiden Mannen Verket'' (''Dante; The Age, the Man, the Work''), Bonniers, Stockholm, 1967.</ref>Do oni povas dedukti, ke limem vidis aŭ eĉ legis la ''Inferon. Kelkaj bildoj de pli frua verko'' de Francesco verkiaj antatŭ 1308, aspektas ankaŭ inspiritaj de la Infero,, Kaj pri la Infero ni havas alian sendependan pruvon: kelkaj verso jestas rekoneblaj en marla Infero ni havas alian pruvon: kelkaj versoj estas rekoneblaj en marĝenoj de dokumentoj faritaj en Bolonjo en 1317. Ni ne scias, e ĉu la tri partoj de la poemo estis publikigiatj kune aŭ, pli bone, kelkaj kantoj ĉiufoje. Nun estas akceptita la supozo, ke la Paradizo estis publikigita post lia morto. .
.[[Dosiero:Codex Balduini Trevirensis - Alpenüberquerung Heinrich VII.JPG|eta|maldekstre||Henriko la 7-a kaj la Imperia Armeo trapasanta la [[Alpoj]]n en [[Italio|Italion]].]]
.
 
Iam dum sia ekzilo, li planis la ''Komedion,'' sed la dato estas necerta. La verko estas multe pli certa kaj je pli granda skalo ol ajna kiun li estis produktinta en Florenco; plej verŝajne li entreprenis tian verkon nur post li estis konstatinta ke liaj politikaj ambicioj, kiuj estis estintaj centraj por li ĝis sia ekziligo, estis haltigita por iome da tempo, probable porĉiame. Notindas ankaŭ ke Beatrice estis reveninta al lia imagopovo per plinovigita forto kaj kun pli larĝa signifo ol en la ''Vita Nuova''; en ''Convivio'' (verkita en ĉ. 1304–07) li estis deklarinta ke la memoro de tiu amafero de juneco apartenis al la pasinteco.
 
Frua ekstera indiko ke la poemo estis verkata estas noto de Francesco da Barberino, enmetita en siaj ''Documenti d'Amore'' (''Lecionoj de Amo''), verkita probable en 1314 aŭ komence de 1315. Parolante pri [[Virgilio]], Francesco notas per aprezaj vortoj ke Dante sekvis la romian klasikulon en poemo nome "Komedio" kaj ke la [[scenejo]] de tiu poemo (aŭ parto de ĝi) estis la submondo; t.e., la [[infero]].<ref>See [http://www.bookrags.com/tandf/francesco-daccorso-tf/ Bookrags.com] and Tigerstedt, E.N. 1967, ''Dante; Tiden Mannen Verket'' (''Dante; The Age, the Man, the Work''), Bonniers, Stockholm, 1967.</ref> Tiu mallonga noto havigas ne nekontesteblan indikon ke li mem estis vidinta aŭ eĉ leginta la ''Inferno'' aŭ ke tio parto estis jam publikigita tiame, sed ĝi indikas ke la komponlaboro estis ankoraŭ farata kaj ke la skizo de la poemo povus esti komencinta kelkajn jarojn antaŭe. (Oni sugestis ke kono de la verko de Dante kuŝus sub la plano de kelkaj el la ilustracioj de la plej frua verko de Francesco da Barberino nome ''Officiolum'' [ĉ. 1305–08], manuskripto kiu estos publikigita nur en 2003.<ref>{{cite web|url=http://www.spolia.it/online/en/argomenti/letterature_romanze/filologia/2003/barberino.htm|title=L′''Officiolum'' ritrovato di Francesco da Barberino|author=Fabio M. Bertolo|year= 2003|work=Spolia—Journal of Medieval Studies|accessdate=18a de Aŭgusto, 2012}}</ref>) Oni scias ke la ''Inferno'' estis publikigita ĉirkaŭ 1317; tio estas certigita per cititaj linioj intermetitaj en la marĝenoj de tiutempaj datoregistroj el [[Bolonjo]], sed ne estis kompleta certeco ĉu la tri partoj de la poemo estis ĉiu publikigita entute aŭ, pli bone, kelkaj kantoj ĉiufoje. ''Paradiso'' ŝajne estis publikigita postmorte.
 
[[File:Dantes tomb ravenna.jpg|thumb|Tombo de Dante en [[Raveno]], konstruita en 1780.]]
AlighieriFininrte akceptisla éaradizon,, En 1318 liakceptis la inviton deal [[Raveno]] d e tiess e Princosenjoro [[Guido Novello da Polenta]]|Guido alNovello [[Raveno]]da enPolent, 1318.kiu Lisendis finigislin ''Paradiso,''por anddiplomata misio al Veneci .Lio]] [[Raveno|o]]<nowiki/>mortis la {{daton|14|septembro|1321}} (aĝe 56-jara) whileen revenantela al Raveno elrevenvojaĝ diplomata misio al Venecio. Eble kulpis, ke en la marĉoj de Valli di [[Comacchio]] li estis infektita per de[[malario]]. Dante estis entombigita en Raveno en la preĝejo San Pier Maggiore (poste nomta San Francesco), kie lia tombo (starigita de Bernardo Bembo, [[pretoro]] de [[Venecio]] en 1483) ankoraŭ ekzistas, kvankam ĝi ne ĉiam enhavis liajn restaĵojn, pri kiuj ekestis kvereloj. Sur malgranda altaro troviĝas [[epigramo]] en [[latina lingvo|latinaj]] versoj de [[Bernardo Canaccio]] (el 1366):
en alta grado de prospero. Cangrande estis akceptita en la Paradizo de Dante (''Paradiso'', XVII, 71).
 
Dum la periodo de sia ekzilo Dante korespondis kun la Dominikana teologo Fr. Nicholas Brunacci OP [1240-1322] kiu estis studento de [[Tomaso de Akvino]] ĉe la ''studium'' Santa Sabina en Romo, kaj poste en Parizo.<ref name="aquinatis.blogspot.com"> http://aquinatis.blogspot.com/2008/05/vida-de-santo-toms-de-aquino.html Alirita la 22-an de junio 2011: "A mediados de noviembre abandonó Santo Tomás la ciudad de Viterbo en compañía de fray Reginaldo de Piperno y su discípulo fray Nicolás Brunacci." http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011</ref> kaj de [[Alberto la Granda]] ĉe la ''studium'' de Kolonjo.<ref name=":1">''History of Italian Philosophy'', Volume 1, 85, de [[Eugenio Garin]], https://books.google.com/books?id=sVP3vBmDktQC&pg=PA85&lpg=PA85&dq=brunacci#v=onepage&q=brunacci&f=false Alirita la 29-an de junio 2011; http://www.brunacci.it/s--tommaso.html Alirita la 22-an de junio 2011: "Per l'acutezza del suo ingegno, dopo aver studiato nella sua provincia, ebbe l'alto onore di accompagnare S. Tommaso a Parigi nel novembre del 1268. Rimase in quello studio fino al 1272 e di là passò a Colonia sotto la disciplina di Alberto Magno."</ref> Brunacci iĝis lektoro ĉe la ''studium'' Santa Sabina, antaŭanto de la papa universitato ''Pontificia Universitas Studiorum a Sancto Thoma Aquinate'', kaj poste servis en la [[Roma kurio|papa kurio]].<ref name=":2">Frater Nicolaus Brunatii [† 1322] sacerdos et predicator gratiosus, fuit lector castellanus, arectinus, perusinus, urbevetanus et romanus apud Sanctam Sabinam tempore quo papa erat in Urbe, viterbiensis et florentinus in studio generali legens ibidem annis tribus (Cr Pg 37v). Cuius sollicita procuratione conventus perusinus meruit habere gratiam a summo pontifice papa Benedicto XI ecclesiam scilicet et parrochiam Sancti Stephani tempore quo [maggio 13041 ipse prior actu in Perusio erat (Cr Pg 38r). http://www.e-theca.net/emiliopanella/lector12.htm Accessed May 9, 2011; [http://www.brunacci.it/nicola-brunacci.html Alirita 22an de Aŭgusto, 2012]</ref>
 
..
 
[[File:Dante.deathmask.jpg|left|thumb|Rekreita [[mortomasko]] de Dante Alighieri en [[Palazzo Vecchio]], Florenco.]]
<nowiki>:</nowiki>
Alighieri akceptis la inviton de Princo [[Guido Novello da Polenta]] al [[Raveno]] en 1318. Li finigis ''Paradiso,'' and mortis la {{daton|14|septembro|1321}} (aĝe 56) while revenante al Raveno el diplomata misio al Venecio. Eble kulpis, ke en la marĉoj de Valli di [[Comacchio]] li estis infektita per [[malario]]. Dante estis entombigita en Raveno en la preĝejo San Pier Maggiore (poste nomta San Francesco), kie lia tombo (starigita de Bernardo Bembo, [[pretoro]] de [[Venecio]] en 1483) ankoraŭ ekzistas, kvankam ĝi ne ĉiam enhavis liajn restaĵojn, pri kiuj ekestis kvereloj. Sur malgranda altaro troviĝas [[epigramo]] en [[latina lingvo|latinaj]] versoj de [[Bernardo Canaccio]] (el 1366):
{| style="margin-left: 15pt; border: 1px solid #cccccc;"
|-