Dante Alighieri: Malsamoj inter versioj

Florenco finfine bedaŭris la ekzilon de Dante, kaj la urbo lurfoje pledis por revenigo de liaj restaĵoj.Sed.la gardatoj de la korpo en Raveno obstine rifuzis , ili eĉ konstruis falsan muron en la fono de la preĝejo, kie liaj ostoj estis konservataj,fosiskavaĵon en tiu muro ka kaŝis la ostojn en ĝin. Ne povinte reakiri lakadavron,Florenco konstruiigi [[cenotafon]] en la [[Baziliko Santa Croce (Florenco)|Baziliko Santa Croce,]] . Ĝiestas malplena. Lia korpo restis en Raveno, for de la urbo kiun liiom amis.Antaŭ la fronto estas marmora tabulo kun la skribaĵo "Honoron al l'alteco de l' poeto"IĜi estas citaĵo(): '','' la saluto al Virgilio,kiam li revenas inter la antikvajn poetojn, kun kiuj li pasigos la eternecon en la limboL'ombro, irinta for, revenas nunes"), kortuŝe forestas antaŭ la tombo malplena. La baziliko de Santa Croce (Sankta Kruco) estis elektita, ĉar en ĝi jam estis la tomboj de elstaraj italoj, inter kiuj [[Mikelanĝelo|Michelangelo]],

La 30an de Aprilo, 1921, honore de la 600a datreven de la morto de DantDante, papo[[Benedikto la 15-a]] promulgis laenciklikon''In praeclara summorum'', nomante lin unu "el multaj celebrataj genioj el pro kiujl la kredo povas fieri""la "fiero kaj gloro .<ref>[http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xv/encyclicals/documents/hf_ben-xv_enc_30041921_in-praeclara-summorum_en.html "''In praeclara summorum'': Encyclical of Pope Benedict XV on Dante"]. The Holy See. Alirita la 7an de Nov., 2014.</ref>

Dante argumentis (en la verko ''De vulgari eloquentia'')( (''Pri nacilingva elokvento'') kaj efektive montris pruvis(per la ''komedioKomedio''), ke nacilingvo – kaj ne sole la latina – povas esti efika kaj belega ilo de alta literaturo. Dante estis influita de la [[Trobadoroj]], inter aliaj [[Arnaut Daniel]], kiun li citas en ''De vulgari eloquentia''.

* ''[[De vulgari eloquentia]] (Pri nacilingva elokvento)'' ([[1306]]) (pri 'normala' lingvo de la popolo, kontraste al la Latina, por la edukitojlakleruloj)

La ''[[Dia Komedio]]'' priskribas la veturadon de Dante tra la [[Dia Komedio#Infero|Infero]] (''Inferno''), [[Dia Komedio#Purgatorio|Purgatorio]] (''Purgatorio''), and kaj[[Dia Komedio#Paradizo|Paradizo]] (''Paradiso''); li estas dekomence gvidata de la Romia poeto [[Virgilio]] kaj poste de [[Beatrice Portinari|Beatrice]], celo de lia amo (kaj de alia el liaj verkoj, nome ''[[La Vita Nuova|Vita Nov]]<nowiki/>a''). Kvankam(Vivo laNova) vido de la ''Infero,'' estas viveca por plej modernaj legantoj, la teologiaj detaloj prezentitaj en la aliaj libroj postulas ianiiom kvanton deda pacienco kaj konaroda por aprezikulturo ĝin.pri la ''Purgatorio'' estas eble la plej lirika el la tri, referencante pli tiutempajn poetojn kaj artistojn ol ''Inferno''; ''ParadisoParadizo'' estas la plej peze teologia, kaj la nura en kiu, kiel multaj fakuloj argumentis, aperas la plej belaj kaj mistikaj eroj de la ''Dia Komedio''' (ekz., kiam Dante rigardas al la vizaĝo de Dio: "all'altaAl fantasiamia quifantazio mancòmankis possapovo." — "je tiu alta momento, mankas kapablo priskribi£," ''Paradiso,'' XXXIII, 142) Fakte la "Dia Komedio estas studobjekto en la italaj liceoj, sed la eldonoj por la lernejoj estasd plenaj de klarigaj notoj precipe en la Paradizo.

Kun ĝiasia graveco de celo, ĝiasia literatura staturo kaj la amplekso - kaj stila kaj tem-rilata - de ĝiasi enhavo, la ''Komedio'' baldaŭ iĝis angulŝtono en la evoluo de la [[itala]] kiel establita literatura lingvo. DantoDant estis pli konscia ol pli fruaj italaj verkistoj pri la gamo da italaj dialektoj kaj de la bezono krei literaturon kaj unuigitan literaturan lingvon preter la limoj de la latina skribolatinaliteratuo tiutempa; en tiu senco, li estas antaŭulo de la [[Renesanco]], per sia klopodo krei gepatralingvan literaturon en konkurenco kun pli fruaj klasikaj verkistoj. La profunda scio de Dantokulturo (ene de la limoj de lia tempo) pri romia antikveco, kaj lia evidenta admiro por kelkajprikelkaj aspektoj de pagana Romo, ankaŭ indikasestas alspuroj lade 15-alia jarcento. Ironie, dum liLi estis vaste honoritahonorat en ladum jarcentoj post lia morto, lased ''Komedio''lia deglitislingvao eliĵis [[modo]]eksmoda interpli verkistojmalfrue: tro mezepoka, trokompare malglata kaj tragedia, kaj stile ne rafinita enkun la rilatojgusto kiujnde la alta kaj fina renesanco poste postulis de literaturo.

Li verkis la ''Komedio''-n en lingvaĵo kiun li nomis "italanitala", iasence amalgamita literatura lingvo plejparte bazita sur la regiona dialekto de [[Toskanio]], sed kun kelkaj elementoj de la latina kaj aliaj regionaj dialektoj. Li konscie planis atingi legantaron ĉie en Italio inkluzive de laikoj, klerikoj kaj aliaj poetoj. Kreante poemon dekun eposa strukturorukturo kaj filozofan celoncelo, li establisfirmigis kela koncepton, k la [[itala lingvo]] estisesu taŭga porporĉiunivela la plej alta speco de esprimo. En la [[Franca lingvo|franca]], la itala fojeital estaslingvoestas moknomita ''La langue de Dante'' (las lingvo de Dante). Publikigo en la gepatra lingvo markis Dante kiel unu el la unuaj en romkatolika [[Okcidenta Eŭropo]] (inter aliaj kiel ekzemple [[Geoffrey Chaucer]] kaj [[Giovanni Boccaccio]]) se temas pri liberiĝo de normoj de eldonado en nur la [[latina]] (nome la lingvo de [[liturgio]], [[historio]] kaj fakularo ĝenerale, sed ofte ankaŭ de [[liriko]]). Tiu rompo metis precedencon kaj permesis ke pli da literaturo estu publikigita por pli larĝa legantaro, metante la scenejon por pli grandaj niveloj de legopovo en la estonteco. Tamen, male al Boccaccio, [[John Milton|Milton]] aŭ [[Ariosto]], Dante ne vere iĝis verkisto legita ĉie en Eŭropo ĝis la [[Romantismo]]. Al la romantikuloj, Dante, kiel [[Homero]] kaj [[Shakespeare]], estis ĉefekzemplo de la "origina geniulo" kiu fiksas siajn proprajn regulojn, kreas personojn de superpova staturo kaj profundo, kaj iras longen preter iu imito de la modeloj de pli fruaj majstroj kaj kiu, en victurno, ne povas vere esti imitita. Dum la 19-a jarcento, la reputacio de Danto kreskis kaj solidiĝis; kaj ĉirkaŭ 1865, la 600-a datreveno de lia naskiĝo, li fariĝis firme establita kiel unu el la plej grandaj literaturaj ikonoj de la okcidenta mondo.

[http://wayback.archive.org/web/20151208162106/http://cuapress.cua.edu/BOOKS/viewbook.cfm?Book=CAMC The Monarchia Controversy]. [[De monarchia]] estis en la [[Index Librorum Prohibitorum]] el ties kreado ĝis 1881.</ref><ref>Giuseppe Cappelli, [https://books.google.com/books?id=_ssFAAAAQAAJ&pg=RA1-PA28 La divina commedia di Dante Alighieri], en itala.</ref> fare de la Papa Delegito [[Bertrando del Poggetto]], kiu argumentas por la neceso de universala aŭ tutmonda monarkio por establi universalan pacon en tiu vivo, kaj pri la rilato de tia monarkio al la Romkatolika Eklezio kiel gvidilo al eterna paco; ''[[De vulgari eloquentia]]'' ("Pri nacilingva elokvento"),<ref>{{cite web|url=http://www.danteonline.it/english/opere.asp?idope=3&idlang=UK|title=De vulgari Eloquentia|publisher=Dante online|accessdate=la 2-an de septembro 2008}}</ref> pri nacilingva literaturo, parte inspirita de ''Razos de trobar'' de [[Raimon Vidal de Bezaudun]]; kaj ''La Vita Nuova'' ("La nova vivo"),<ref>{{cite web |url=http://www.danteonline.it/english/opere.asp?idope=5&idlang=UK |title=New Life|publisher=Dante online|accessdate=la 2-an de septembro 2008}}</ref> nome historio de lia amo pora [[Beatrice Portinari]], kiu utilis ankaŭ kiel lasta simbolo de savo en la ''Komedio.'' La ''Vita Nuova'' enhavas multajn el la ampoeziaĵoj de Dante en toskana, kio estis ne senprecedenca; la gepatra estis regule uzitauzat por lirikaj verkoj antaŭe, dum la tuta 13a jarcento. Tamen, la komentario de Dante pri liasia propra verkaro estas ankaŭ en la gepatra — kaj en la ''Vita Nuova'' kaj en la ''Convivio'' — anstataŭ la Latina kiu estis preskaŭ universale uzitauzaa tiucele. Referencoj al la ''Divina Commedia'' estas laŭ la formato (libro, kanto, versk), ekz., (''Inferno'', XV, 76).

[[Traduko]] en [[Esperanto]] ekzistas de ''[[Infero (La Dia Komedio)|Infero]]'' fare de [[Kálmán Kalocsay]]. Tiu ĉi traduko, kiun aperigis [[Literatura Mondo]] en 1933, estas mejloŝtono en la [[evoluo]] de la [[poezio|poezia]] [[lingvo]] de Esperanto. Tiu ĉi [[alegorio]] rakontas la vojaĝadon de Dante tra la mezepoka ideo de infero. En la poemo la infero estas reprezentata kiel la antaŭa infero kaj la naŭ cirkloj. Alegorie la Dia Komedio prezentas la vojon de la animo al Dio kun la infero kiel simbolo por ekkono kaj malakcepto de pekoj.

Krom tio kompleta traduko de ''La Dia Komedio'' estis eldonita - sen vicnumero - en la [[Serio Oriento-Okcidento]], en senrima traduko de [[Giovanni Peterlongo]] kaj kun ilustraĵoj de [[Sandro Botticelli]]. [[Edizioni SIEI]] Milano, unua eldono 1963, dua eldono 1979, Tiu eldono, kun la itala teksto kaj la traduko en du paralelaj paĝoj, celis komprenigi la lingvon de Dante al fremduloj, kiuj konas ĝin nur supraĵe Ĝi estas la sola eldono, en kiu estas ĉiuj trovitaj ilustraĵoj de Botticelli.