Artropodoj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 69:
Prilabori la evoluciajn stadiojn laŭ kiuj ĉiuj tiuj diversaj kombinoj povus esti aperintaj estas tiom malfacile ke oni konis delonge kiel "la [[artropodkapa problemo]]".<ref>{{citation| author=Budd, G. E. |date=16 May 2002 |title=A palaeontological solution to the arthropod head problem| journal=[[Nature (gazeto)|Nature]] |volume=417 |issue=6886 |pages=271–275 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v417/n6886/full/417271a.html |doi=10.1038/417271a |pmid=12015599|bibcode=2002Natur.417..271B }}</ref> En 1960 R. E. Snodgrass eĉ montris deziron ke ĝi ne estu solvita, ĉar klopodi prilabori solvojn estis multe pli amuza.<ref>"It would be too bad if the question of head segmentation ever should be finally settled; it has been for so long such fertile ground for theorizing that arthropodists would miss it as a field for mental exercise."{{citation |author=Snodgrass, R. E. |year=1960 |title=Facts and theories concerning the insect head |journal=Smithsonian Miscellaneous Collections |volume=142 |pages=1–61}}</ref>
===Eksoskeleto===
[[File:Dragonfly-nymph-exoskeleton.jpg|thumb|Abandonita [[eksoskeleto]] de [[nimfo]] de [[libelo]]]]
Artropodaj [[eksoskeleto]]j estas formataj de kutiklo, ne-ĉela materialo sekreciata de la epidermo.<ref> Ruppert, Fox & Barnes (2004), pp. 518–522</ref> Ties kutikloj varis en la detaloj de ties strukturo, sed ĝenerale konsistas el tri ĉefaj tavoloj: nome epikutiklo, fajna ekstera [[vakso|vakseca]] mantelo kiu defendas kontraŭ malsekeco la aliajn tavolojn kaj havigas krome iom da protekto; la eksokutiklo, kiu konsistas el [[ĥitino]] kaj kemie plifortigitaj [[proteino]]j; kaj la endokutiklo, kiu konsistas el ĥitino kaj nefortigitaj proteinoj. La eksokutiklo kaj endokutiklo kune estas konataj kiel prokutiklo.<ref> Wainwright, S. A.; Biggs, W. D. & Gosline, J. M. (1982), Mechanical Design in Organisms, Princeton University Press, pp. 162–163, ISBN 0-691-08308-8</ref> Ĉiu korposegmento kaj membroparto estas enskatoligita en fortigita kutiklo. la kuniĝoj inter korposegmentoj kaj inter membropartoj estas kovritaj de fleksebla kutiklo.<ref> Ruppert, Fox & Barnes (2004), pp. 518–522</ref>
Linio 78:
Kvankam ĉiuj artropodoj uzas muskolojn ligitajn al la interno de eksoskeleto por fleksi siajn membrojn, kelkaj ankoraŭ uzas hidraŭlikan premon por etendi ilin, nome sistemo heredita el ties pra-artropodaj prauloj;<ref> Barnes, R. S. K.; Calow, P.; Olive, P.; Golding, D. & Spicer, J. (2001), "Invertebrates with Legs: the Arthropods and Similar Groups", The Invertebrates: A Synthesis, Blackwell Publishing, p. 168, ISBN 0-632-04761-5 [https://books.google.es/books?id=TBMsbe9efPgC&pg=PA168&dq=arthropod+hydraulic&redir_esc=y&hl=es] Alirita la 23an de Majo 2017.</ref> por ekzemplo, ĉiuj araneoj etendas siajn krurojn hidraŭlike kaj povas generi premojn de ĝis ok fojoj ties ripoza nivelo.<ref> Parry, D. A. & Brown, R. H. J. (1959), "The hydraulic mechanism of the spider leg" (PDF), Journal of Experimental Biology, 36 (2): 423–433 [http://jeb.biologists.org/content/jexbio/36/2/423.full.pdf] Alirita la 23an de Majo 2017.</ref>
===Mudo===
La eksoskeleto ne povas etendiĝi kaj tiele limigas kreskon. Artropodoj tiele anstataŭas sian eksoskeleton pere de mudo, aŭ forigo de la malnova eksoskeleto post kresko de nova skeleto kiu ne estas ankoraŭ plifortigita. Mudocikloj povas okazi flue preskaŭ kontinue ĝis la artropodo atingas plenan grandon.<ref> Ruppert, Fox & Barnes (2004), pp. 523–524</ref>
En la komenca fazo de mudo, la animalo ĉesas manĝi kaj ties epidermo liverigas mudofluaĵon, nome mikso de [[enzimo]]j kiuj digestas la endokutiklon kaj tiele forigas la malnovan kutiklon. Tiu fazo ekas kiam la epidermo estis sekreciinta novan epikutiklon por protekti ĝin el la enzimoj, kaj la epidermo sekrecias la novan eksokutiklon dum la malnova kutiklo estas forigata. Kiam tiu stadio estas kompleta, la animalo faras ke sia korpo ŝvelas prenante grandan kvanton da akvo aŭ aero, kaj tio faras ke la malnova kutiklo disiĝas laŭlonge de antaŭdifinita malfortejo kie la malnova eksokutiklo estas pli fajna. Plej ofte tio bezonas kelkajn minutojn por ke la animalo elŝoviĝas el la malnova kutiklo. Je tiu punkto la nova estas elĉerpita kaj tiom milda ke la animalo ne povas subteni sin kaj d finds it very difficult to move, and the new endocuticle has not yet formed. The animal continues to pump itself up to stretch the new cuticle as much as possible, then hardens the new exocuticle and eliminates the excess air or water. By the end of this phase the new endocuticle has formed. Many arthropods then eat the discarded cuticle to reclaim its materials.[25]
{{redaktata}}
== Klasiga skemo ==
| |||