Tomaso de Akvino: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto |
Moldur (diskuto | kontribuoj) informkesto verkisto, kun sanktuleco |
||
Linio 1:
{{Sen fontoj|dato = novembro 2012}}
{{Informkesto
| priskribo = Altara artaĵo en [[Ascoli Piceno]], [[Italio]], fare de [[Carlo Crivelli]] ([[15-a jarcento]])
▲ |Portreto = St-thomas-aquinas.jpg
| aktivaj jaroj
| ĝenro =
| temo
| movado
| notindaj verkoj = ''[[Sumo Teologia]]''
| kesteroj =
}}▼
{{informkestero sanktulo
| titolo = Sanktulo, [[Doktoro de la Eklezio]]
| adorita en = [[Katolikismo]], [[Anglikanismo]], [[Luteranismo]]
| dato de kanonizo = [[1323]]
| kanonizita de = papo [[Johano la 22-a]]
| tago de festo = [[28-a de januaro]]
| atributoj = La ''[[Sumo Teologia]]'', modelo de preĝejo, suno sur brusto de [[Dominikanoj|dominikana]] frato
| patroneco =
}}
'''Tomaso de Akvino''' aŭ '''Tomaso la Akvinano''' (latine: ''[[nominativo|nom]]: Thomas Aquinas / [[genitivo|gen]]: Thomae Aquinatis'' aŭ '' nom: Thomas de Aquino / gen: Thomae de Aquino )''; naskiĝis la {{daton|28|januaro|1225}} en la kastelo de [[Roccasecca]] apud [[Akvino]], mortis la {{daton|7|marto|1274}} en [[Fossanova]]), la "Anĝela Doktoro", estas unu el la ĉefaj [[filozofio|filozofoj]] kaj [[teologio|teologoj]] de la [[Okcidento]], la fondinto de [[Tomismo]] aŭ okcidenta [[skolastikismo]]. Li penis unuigi [[fido kaj racio|fidon kaj racion]], [[scienco]]n kaj [[religio]]n. En lia epoko kaj lando, scienco estis la filozofio de
[[Aristotelo]] kaj religio estis [[kristanismo]], precipe [[katolikismo]]. Li priskribis sian unuigitan sistemon en sia majstra verko, ''[[Sumo Teologia]]'', en kiu li klarigas kristanismon laŭ la filozofiaj ideoj de Aristotelo. Kiel [[Aŭgusteno]] kombinis [[Platono]]n kun la [[Biblio]], tiel same Tomaso kombinis Aristotelon kun ĝi. La uzo de antikvaj libroj (anstataŭ iaspeca scienco) kiel fonto de vero estis tre tipa por lia epoko.
Linio 17 ⟶ 27:
== Vivo ==
[[Dosiero:Bartolomé Esteban Murillo Santo Tomás de Aquino.jpg|eta|
Tomaso de Akvino naskiĝis en la nuna [[Italio|itala]] provinco [[Frosinone]], kiel la sepa filo de [[Landulfo]], ĉefo de unu el la plej potencaj familioj de suda [[Italio]]. Lia onklo estis [[Sankta Romia Imperio|imperiestro]] [[Frederiko Barbarossa]], kaj lia patrino estis grafino el norda [[Francio]]. Li studis ĉe la [[Universitato de Napolo]], kie li eltrovis la filozofion de Aristotelo kaj la [[ordeno]]n de la [[dominikanoj]]. Ambaŭ profunde formis lian vivon.
Linio 68 ⟶ 78:
== Post morto ==
Kvankam lia filozofio, tomasismo, estis malakceptita dum lia vivo, post lia morto ĝi fariĝis la precipa filozofio de la universitatoj de la Okcidento ĝis la [[17-a jarcento]] kaj de la Katolika Eklezio ĝis hodiaŭ. En la [[14-a jarcento]] la nova sintezo estis belege esprimita en la poemo de [[Danto]], ''[[La Komedio Dia]]''. Post kelkaj jarcentoj de florado, tomasismo kiel skolo
Dum la [[20-a jarcento]], kiam la fendo inter scienco kaj religio fariĝis abismo, intereso pri tomasismo rekreskis. La tri plej konataj tomasistoj de la jarcento estis [[Jacques Maritain]] kaj [[Etienne Gilson]], ambaŭ el [[Francio]], kaj [[Mortimer Adler]] el [[Usono]].
| |||