[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
e genraj stereotipoj forigitaj
Linio 62:
'''Mensa sano''' estas nivelo de [[psikologio|psikologia]] [[Vivkvalito|bonfarto]], aŭ foresto de [[mensa malsano]];<ref name=About>About.com (2006, Julio 25a). ''What is Mental Health?''. Konsultita la 1a de Junio, 2007, el [http://mentalhealth.about.com/cs/stressmanagement/a/whatismental.htm About.com]</ref> ĝi estas la "psikologia stato de iu kiu estas funkcianta je kontentiga nivelo de emocia kaj konduta alĝustigo".<ref name=Princeton>[[Princeton University]]. Konsultita la 4an de Majo, 2014, el [ordnetweb.princeton.edu/perl/webwn?s=mental+health&sub=Search+WordNet&o2=&o0=1&o8=1&o1=1&o7=&o5=&o9=&o6=&o3=&o4=&h= Princeton.edu]</ref> El la vidpunkto de [[pozitiva psikologio]] aŭ [[holismo]], mensa sano povas inkludi individuan kapablon por ĝui la vivon, kaj krei ekvilibron inter vivagado kaj klopodoj por atingi [[psikologia rezisto|psikologian reziston]].<ref name=About/> Laŭ la [[Monda Organizaĵo pri Sano]] (MOS aŭ en angla WHO) mensa sano inkludas "subjektivan bonfarton, perceptitan memefikon, aŭtonomecon, kapablon, intergeneracian dependon, kaj mem-ĝisdatigon de la propra intelekta kaj emocia potencialo, inter aliaj."<ref name="WHO">{{cite web | url=http://www.who.int/whr/2001/en/whr01_en.pdf?ua=1 | title=The world health report 2001 - Mental Health: New Understanding, New Hope | publisher=WHO | accessdate=4a de Majo 2014}}</ref> Krome la MOS asertas ke la bonfarto de individuo estas enhavata en la realigo de ties kapabloj, fronte al normalaj stresoj en la vivo, al produktiva laboro kaj al kontribuo al sia komunumo.<ref name="WHO factsheet">{{cite web | url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs220/en/ | title=Mental health: strengthening our response | publisher=WHO | accessdate=4a de Majo 2014}}</ref> Tamen, kulturaj diferencoj, subjektivaj taksadoj, kaj konkurencaj profesiaj teorioj, ĉio tuŝas la stato kiel "mensa sano" estas difinita.<ref name=WHO/>
 
Persono luktanta kontraŭ sia konduta sano povas fronti kontraŭ streso, [[deprimo]], [[anksieco]], socirilataj problemoj, [[aflikto]], [[Dependeco (medicino)|adikto]], [[atentomanka-hiperaktiva perturbo]] aŭ [[lernomalkapablo]], [[afekcia perturbo]], aŭ aliaj psikologiaj problemoj.<ref>http://captus.samhsa.gov/prevention-practice/prevention-and-behavioral-health/behavioral-health-lens-prevention/1</ref><ref name="Kitchener, BA 2002, p 5">Kitchener, BA & Jorm, AF, 2002, Mental Health First Aid Manual. Centre for Mental Health Research, Canberra.. p 5</ref> Konsilistoj, terapiistoj, [[vivotrejnisto]]j, [[psikologo]]j, [[Flegado|flegistinojflegistoj]] aŭ [[kuracisto]]j povas helpi administri kondutsanajn aferojn per traktadoj kiaj terapio, konsilado, aŭ kuraciloj. La nova kampo de "tutmonda mensa sano" estas "la areo de studo, esplorado kaj praktikado kiu metas kiel prioritaton plibonigon de mensa sano kaj atingon de egaleco en mensa sano por ĉiuj homoj tutmonde".<ref name=Patel>{{cite journal | author = Patel V., Prince M. | year = 2010 | title = Global mental health – a new global health field comes of age | url = | journal = JAMA | volume = 303 | issue = | pages = 1976–1977 | doi=10.1001/jama.2010.616 | pmid=20483977 | pmc=3432444}}</ref>
 
== Pluteni sanon ==
Linio 104:
La fokuso de la interveno de la publika sano estas plibonigi sanon kaj kvaliton de vivo pere de preventado kaj traktado de [[malsano]]j kaj de aliaj fizikaj kaj mensaj sankondiĉoj. Tio faratas pere de priatentado de kazoj kaj de sanindikiloj, kaj pere de helpado al sanigaj kondutoj. Ekzemploj de oftaj publiksanaj politikoj estas stimulado de [[manlavado]], [[mamnutrado]], [[vakcino|vakcinado]], kaj liverado de [[kondomo]]j por kontroli la disvastigon de [[venereaj malsanoj]].
 
Moderna publiksana praktikado postulas [[Interdisciplineco|interfakajn teamojn]] de publikaj [[sanlaboristo]]j kaj profesiuloj kiaj [[kuracisto]]j specializitaj en publika sano/komunuma medicino/infekta malsano, [[psikologo]]j, [[Epidemiologio|epidemiologoj]], [[biostatistiko|biostatistikistoj]], helpaj kuracistoj, [[Flegado|flegistinojflegistoj]], [[akuŝistinoakuŝisto]]j, [[Mikrobiologo|medicinaj mikrobiologoj]], primediaj sanlaboristoj / publiksanaj inspektistoj, [[farmacio|farmaciistoj]], [[apotekisto]]j, [[dentokuracado|denthigienistoj]], [[dieto|dietistoj]] kaj [[nutristo]]j, [[bestokuracisto]]j, publiksanaj inĝenieroj, publiksanaj advokatoj, [[sociologio|sociologoj]], komunumdisvolvigaj laboristoj, komunikfakuloj, [[Bioetiko|bioetikistoj]], kaj aliaj.<ref>{{cite book |author1=Joint Task Group on Public Health Human Resources |author2=Advisory Committee on Health Delivery & Human Resources |author3=Advisory Committee on Population Health & Health Security |publisher=Public Health Agency of Canada |title=Building the public health workforce for the 21st century |location=Ottawa |year=2005 |oclc=144167975}}</ref>
 
=== Memzorgaj strategioj ===