Germania reunuiĝo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La '''Germania reunuiĝo''' ({{de}} Deutsche Wiedervereinigung) estas la historia okazo en la {{daton|3|oktobro|1990}}, kiam [[Germana Demokratia Respubliko]] aliĝis al [[Federacia Respubliko Germanio]].
[[Dosiero:Deutschland Besatzungszonen 1945.svg|eta|300px|Disdivido de Germanio inter okupantaj trupoj de la venkintaj ŝtatoj en 1945. La okcidentaj tri iĝis FRG, la orienta – GDR]]
'''Germania reunuiĝo''' (''Deutsche Wiedervereinigung'') efektiviĝis la {{daton|3|oktobro|1990}}, kiam la teritorio de [[Germana Demokratia Respubliko]] aliĝis al [[Federacia Respubliko Germanio]]. Post la unuaj liberaj voĉdonoj de GDR je la {{dato|18|marto|1990}}, traktado inter GDR kaj FRG kulminis en la Unuiĝa Traktato, dum el traktado inter GDR, FRG kaj la kvar okupantaj pontencoj rezultis la "Du-Plus-Kvar-Traktato", kiu donis plenan sendependecon al reunuiĝinta germania ŝtato. La reunuiĝinta Germanio restis membro de la [[Eŭropa Komunumo]] (poste [[Eŭropa Unio]]) kaj [[NATO]].
 
== Historio ==
La vorto "reunuiĝo" rilatas al la reunuiĝo de ''Germanio''. Kiam oni parolas pri la antaŭaj du germanaj ŝtatoj, tiam ''unuiĝo'' estas pli taŭga vorto, ĉar ili antaŭe ne estis kune.
[[Dosiero:KohlModrowMomperBrandenburgerTor.jpg|eta|300px|[[Ĉefministro]] de GDR, [[Hans Modrow]] kaj [[Kanceliero (Germanio)|Kanceliero de FRG]], [[Helmut Kohl]] partoprenis la oficialan malfermon de [[Brandenburga pordego]]]]
 
Post la divido de Germanio en 1949, [[Federacia Respubliko Germanio]] (FRG) kaj [[Germana Demokrata Respubliko]] dauriĝis klopodon por reunuiĝo. En 1973 FRG kaj GDR ambaŭ aliĝis en [[UN]]. Post la aliĝo en UN kaj internacia rekono, GDR rekonis FRG kiel "ekstera lando", Malgraŭ dum la [[malvarma milito]], GDR permesis viziton de FRG-civitanoj en GDR. Du Germanioj daŭrigis kunlaboradon ĝis fino de 1980-jaroj.
== Vidu ankaŭ ==
 
En 1985, [[Miĥail Gorbaĉov]] estis elektita kiel Soveta generalsekretario. Komence politikan reformon en Sovetunio, Gorbaĉov ŝangis tradician sovetan politikon pri socialismaj ŝtatoj, kiuj estis sub la influo de Sovetunio. Tiuj reformoj kreskis reforman movadon en socialismaj ŝtatoj, kiuj rezultis [[Revolucioj de 1989]] en [[Orienta Eŭropo]]. En GDR ankaŭ protestoj komenciĝis en GDR kontraŭ reĝimo de [[Erich Honecker]].
* [[Kulturŝoko]]
 
En aprilo 1989, Hungara registaro decidis malfermi [[landlimo]]n kun [[Aŭstrio]]. Tiu provokis masan foriron de civitanoj en GDR al Okcidenta Germanio. Dum la septembro 1989, pli ol 13 000 orientgermanoj lasis GDR, aliris en [[Okcidenta Germanio]]. Protestoj por liberaligo de GDR okazis en ĉefaj urboj de GDR, kiel [[Berlin]] kaj [[Leipzig]].
 
La [[9-an de oktobro]] 1989, La funkciulo de [[Socialista Unueca Partio de Germanio|SED]], [[Gunter Schabowski]] anoncis la liberigon de vojaĝo. Dum la gazetara konferenco, Pri politiko Schabowski respondis ke vojaĝo permesiĝis ''senprokraste''. Post lia anonco, multaj orientgermanoj provis foriron el GDR tra landlimo kun [[Okcidenta Germanio]]. La landlimaj trupoj de GDR ne haltigis civitanojn. En sama tago, [[Berlina muro]] estis faliĝis de civitanoj.
 
Post la falo de [[Berlina muro]] kaj unua libera parlamenta baloto de GDR la {{dato|18|marto|1990}}, GDR kaj FRG kulminis en la Unuiĝa Traktato. La 23-an de aŭgusto 1990, [[Volkskammer|Popola ĉambro]] de GDR decidis aliĝo en FRG. En septembro 1990 en [[Moskvo]], FRG kaj GDR, la kvar [[aliancanoj|aliancanaj]] ŝtatoj ([[Usono]], [[Sovetunio]], [[Britio]], [[Francio]]) subskribis la "Du-Plus-Kvar-Traktato" ({{de}} Zwei-plus-Vier-Vertrag), kiu rekonigis reunuiĝintan germanian ŝtaton. 3-an de oktobro 1990, GDR aliĝis en FRG.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Historio de Germanio]]
* [[Berlina Muro]]
* ''[[Treuhandanstalt]]'' kies centra tasko estis la privatigo de la ŝtatigitaj entreprenoj de GDR
 
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://www.dw-world.de/dw/article/0,1564,1687204,00.html <!-- La Fino de GermanaOrienta DemokratiaGermanio], Respubliko''Deutsche -->Welle'' {{en}}
* http://service.spiegel.de/cache/international/spiegel/0,1518,373639,00.html <!-- Germanio's Orienta Ŝarĝi: La (Prezo, Kurzo) de _ (Mankita, Fiaskita, Formortita, Malsukcesita, Nefarita) _Reunification_ -->
* http://www.dw-world.de/dw/article/0,1564,1687204,00.html <!-- La Fino de Germana Demokratia Respubliko -->
* http://www.germany-info.org/relaunch/info/publications/infocus/15yrs_Reunification <!-- Germana (Ambasadejo, Ambasadorejo) Eldono, _Infocus_: Germana Unueco Tago -->
* http://www.germanculture.com.ua/library/facts/bl_reunification_aftermath.htm <!-- La _Reunification_ kaj Ĝia _Aftermath_ -->
 
[[Kategorio:Germanio]]