Kondomo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Préservatif enroulé.jpg|thumbeta|Kondomo enrulita]]
 
'''Kondomo''' estas kovraĵa [[Kontraŭkoncipo|kontraŭkoncipilo]] el (plej ofte) [[latekso]], kiun oni surglitigas sur [[Erektiĝo|erektiĝitan]] [[peniso]]n antaŭ la [[seksumado]], por eviti nedeziritan [[gravedeco]]n kaj ankaŭ la malsaniĝon je [[venereaj malsanoj]]. Ĝi ekzistas en diversaj koloroj, formoj, grandoj kaj gustoformo, kelkaj eĉ fluoreskas en malhelo. Plua elpensaĵo estas la kondomo por la virinoj, kiu ne havas veran signifon surmerkate.
 
== Historio ==
[[Dosiero:Condom 1900.jpg|thumbeta|Kondomo el animala membrano, 1900]]
Oni faris la unuajn kondomojn el teksita materialo, sed ili ne estis tro efikaj kiel kontraŭgravediloj. La unuaj efikaj kondomoj estis pretigitaj el ŝafaj intestoj aŭ aliaj bestaj [[membrano]]j kaj estas ankoraŭ hodiaŭ aĉeteblaj. Ili estas pli sensemaj, ĉar ili la korpovarmon pli bone transdonas, sed ne tiel efikaj kiel la artefaritaj kondomoj kontraŭ gravediĝo kaj seksa malsaniĝo (ekz. [[aidoso]], [[hepatito]] C).
 
Linio 16 ⟶ 15:
 
== Materialo ==
 
Kondomo estas produktita plej ofte el natura kauĉuk-latekso, sed ankaŭ el [[polietileno]] (PE) kaj [[poliuretano]] (PUR) (ankaŭ por alergiuloj je latekso).
 
== Normigo ==
 
En Eŭropo oni ekzamenas la sekvajn:
* grando (min. longa 16 cm kaj larĝa maks 5,6 cm)
Linio 28 ⟶ 25:
 
== Virina kondomo ==
[[Dosiero:Préservatif féminin.jpg|thumbeta|Elpakita virina kondomo]]
Ekde la [[1990]]-aj jaroj ekzitas la virina[[ina kondomo (t.n. ''Femidom'')]], kiu longas ĉirkaŭ 18 cm kaj konsistas el PE aŭ PUR. Ĝi estas ekipita per du ringoj kaj bezonas iom da praktiko por bone uzi ĝin.
ĉ. 18 cm kaj konsistas el PE aŭ PUR. La [[femidomo]] estas ekipita per du ringoj kaj bezonas iom da praktiko por bone uzi ĝin.
 
== Avantaĝoj kaj malavantaĝoj ==
 
=== Avantaĝo ===
 
* nenia kromefiko (krom lateks-alergio kaj ŝmiraĵoj)
* tre granda sekureco kontraŭ gravedeco, seksaj malsanoj
 
=== Malavantaĝoj ===
 
* maloftaj akcidentoj kaŭzas gravediĝon (truiĝo, ŝiro de kondomo)
* ne ĉiu trovas agrabla ties uzon
Linio 47 ⟶ 40:
 
== Ĝusta uzo ==
[[Dosiero:CondomUse2 alternative.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|150px]]
La kondomojn oni devas rezervi en loko, kie ne tuŝas ŝoko (t.e. alta, malalta temperaturo, sunradio, kemiaj, mekanikaj efikoj) la kondomon. Se la konserva tempo forpasis, oni ne uzu la kondomon. Oni uzu la kondomon nur unufoje, sen aldona glitaĵo.
 
Linio 59 ⟶ 52:
 
== Kondomaj markoj ==
 
* Amor
* Big Ben
Linio 91 ⟶ 83:
 
== Katolika Eklezio pri uzado de kondomoj ==
 
Laŭ la oficialaj instruoj, opinio de la [[Katolika Eklezio]], la apliko de kondomo estas rifuzinda, ĉar ĝi malhelpas la veran [[generado]]n. Tiu opinio estas tre forte kritikata, ĉar tio i.a. malhelpas la malpliiĝon de [[aidoso]] en [[Afriko]]. La Katolika Eklezio proponas kiel solvon esti ĉasta kaj rifuzi malĉaston.
 
== Statistikoj ==
En Germanio[[Germanujo]] oni uzas ĉiujare ĉ.ĉirkaŭ 180 milionojn da kondomoj, kio signifas 342 pecojn je minuto.
 
En Germanio oni uzas ĉiujare ĉ. 180 milionojn da kondomoj, kio signifas 342 pecojn je minuto.
 
{{projektoj|commonscat=Condoms}}