Eŭbuleo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo kun 'eta|300px|<center>Ĉi tiu marmora kapo, ofte atribuita al [[Praksitelo, eble estas bildigo de '''Eŭbuleo'''. Nacia Arkeologia Muzeo de Aten...'
 
e Tajperaroj
Linio 1:
[[Dosiero:NAMA 2650 Eubouleus.JPG|eta|300px|<center>Ĉi tiu marmora kapo, ofte atribuita al [[Praksitelo]], eble estas bildigo de '''Eŭbuleo'''. [[Nacia Arkeologia Muzeo de Ateno]] (MA 181).</center>]]
Laŭ la [[Antikva greka religio]] kaj [[Helena mitologio|mitologio]], '''Eŭbuleo''' aŭ '''Eubulo''' (el la [[antikva greka lingvo|greka]] ''Εὐβουλεύς'', «bona konsilisto»)<ref>[[Rosemarie Taylor-Perry]], ''The God Who Comes: Dionysian Mysteries Revisited'' (Algora, [[2003]]), paĝ. 10.</ref> estis dio ĉefe konata danke al religiemaj [[Epigrafio|surskriboj]] kadre de la [[Misterecaj religioj|misteroreligioj]]. Tamen, pro la manko de literaturaj fontoj, kelkaj mitologoj konsideras lin simpla duondio aŭ [[Kultado al heroo|heroo]] rilanta al la saklara porko ĉe la [[Eleŭzisaj misteroj]] kaj eble patrono de semado de grajnoj kaj plugado (lia nomo ankaŭ povas deveni el la vortoj ''bôlos'', «ter-bulo», kaj bôlostropheô, «aperigi terbulojn per plugado»).
 
Tiu nomo aperas plurfoje en la korpuso de la tiel nomataj ''[[Totenpass|Orfeaj or-tabuletoj]]'' per diversa literumado, kiaj ''Euboulos'', ''Eubouleos'' kaj ''Eubolos''.<ref>Fritz Graf and Sarah Iles Johnston, ''Ritual Texts for the Afterlife: Orpheus and the Bacchic Gold Tablets'' ([[Routledge]], [[2007]]), paĝ. 5, 13 kaj 123.</ref> Ĝi eble temas pri [[epiteto]] de la ĉefa [[Orfeismo|orfea dio]], [[Dionizo]] aŭ [[Zagreo]],<ref>[[Jane Ellen Harrison]], ''Prolegomena to the Study of Greek Religion''([[Cambridge University Press]], [[1908]]), 2-a eldono, paĝ. 585.587.</ref>, de [[Hadeso]] aŭ de [[Zeŭso]] en nekutima rilato kun la [[Eleŭzisaj misteroj]].<ref>Oni uzis ĝin kiel epiteto de Zeŭso en kelkaj surskribaĵoj; [[J.G. Frazer]], ''Pausanias's Description of Greece'' ([[Londono]], [[1913]]), vol. 2, paĝ. 70. </ref> Tamen, akademiuloj de fine de la [[20-a jarcento|20-a]] kaj komence de la [[21-a jarcento|21-a]] jarcentoj komencis konsideri Eŭbuleon sendependa "grava dio" ĉe la misteraj religioj, surbaze de lia elstaro en la surskribaj pruvoj. Lia arta prezentado kiel torĉisto montras ke lia rolo estis gvidi en la revena vojo el la [[Hadeso#Regno de mortintoj|postmorta mondo]].<ref>Kevin Clinton, "The Mysteries of Demeter and Kore," ĉe ''A Companion to Greek Religion'' ([[Wiley-Blackwell]], [[2010]]), paĝ. 347-353. [https://books.google.com/books?id=yOQtHNJJU9UC&pg=PA347&dq=%22An+Eleusinian+god+whose+importance+is+often+neglected%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22An%20Eleusinian%20god%20whose%20importance%20is%20often%20neglected%22&f=false rete.] Por plia informo pri la pruvoj de lia kreskanta graveco por la akademianoj, konsultu ankaŭ Kevin Clinton, "The Sanctuary of Demeter and Kore at Eleusis," ĉe ''Greek Sanctuaries: New Approaches'' (Routledge, [[1993]]), paĝ. 113, kie Eŭbuleo estis priskribita kiel «unu el la ĉefaj dioj de la misteroj, samrange ol [[Triptolemo]]», kaj Pierre Bonnechere, "Trophonius of Lebadea: Mystery Aspects of an Oracular Cult in Boeotia," ĉe ''Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults'' (Routledge, [[2003]] kaj [[2005]]), paĝ. 181.</ref>
 
== Genealogio kaj identeco ==
Literaturaj tekstoj disponigas nur malmultajn aludojn al la mitaro pri Eŭbuleo. Ekzemple, li ne estis menciita en la ''[[Homeraj himnoj|Homera himno al Demetro]]''.<ref>Clinton, ''Greek Sanctuaries'', paĝ. 113.</ref> De la diferencoj inter genealogioj kaj kruc-identigoj kun aliaj dioj devenas la demando ĉu ĉiuj fontoj en kie aperas formo de tiu nomo aludas la saman figuronrolulon.<ref>Susan G. Cole, "Landscapes of Dionysos and Elysian Fields," ĉe ''Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults'' (Routledge, [[20003]]), paĝ. 199.</ref> [[Diodoro Sicila]] asertis ke li estis filo de [[Demetro]] kaj [[Karmanoro]], kaj patro de [[Karmo (mitologio)|Karmo]],<ref>[[Paŭzanio (geografo)|Paŭzanio]], ''[[Priskribo de Grekio]]'', 2.30.3.</ref> do avo de [[Britomartizo]].<ref>[[Diodoro Sicila]], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/5D*.html#76 ''Historia biblioteko'', 5.76.]</ref>, kio kadrigas lin en la [[Kreto (insulo)|kreta]] tradicio. Kiel filo de Demetro, Eŭbulo estas ankaŭ asociita al aliaj mitaj personoj kiaj [[Booto]] aŭ [[Pluto (mitologio)|Pluto]].
 
Unu el laLa ''Orfeaj tabletoj'' konsideras lin filo de Zeŭso, same kiel faras unu el la ''[[Orfeaj himnoj]]''.<ref>''[[Orfeaj himnoj|Himno]]'' 30.6, citita de Graf kaj Johnston, ''Ritual Texts'', paĝ. 123–124 (''Himno'' 29 laŭ la traduko de Thomas Taylor).</ref> [[Hesiĥio el Aleksandrio]] identigas lin al [[Plutono (mitologio)|Plutono]],<ref>Laŭlitere, la kap-vorto ĉe Hesiĥio diras: Εὐβουλεύς (sch. Nic. Al. 14) · ὁ Πλούτων. παρὰ δὲ τοῖς πολλοῖς ὁ Ζεὺς ἐν Κυρήνη (''Eubouleus: ho Ploutôn. para de toîs polloîs ho Zeus en Kyrene''), 643 (Schmidt).</ref> kiu ankaŭ estis salutita kiel ''Eŭbulo'' en la ''Orfea himno al Plutono'', sed aliaj kuntekstoj distingas la du diaĵojn.
 
En la orfea tradicio, propra de Eleŭzo kaj [[Argolando]], Eŭbuleo estas filo de [[Disaŭlo]] kaj frato de Triptolemo. Kun tiu lasta, li donas konsilon al Demetro kiam ŝi estis serĉanta sian filinon Persefono, forrabita de Hadeso.<ref>{{citaĵo el libro |titolo=Early Greek myth: a guide to literary and artistic sources |familia nomo=Gantz |persona nomo=T. |jaro=[[1993]] |eldoninto=[[Johns Hopkins University Press]] |loko=[[Baltimoro]] |isbn=9780801844102 |paĝoj=66 |url= }}</ref> Kompense, la diino instruis ilin la arton kulturi tritikon.<ref name="Noel" />
Linio 15:
==Arta prezentado==
[[Dosiero:Ideal framställning av eleusinska jämte atenska gudomligheter och eleusinska präster, Nordisk familjebok.png|eta|300px|<center>En ĉi tiu desegnaĵo de figuroj ĉirkaŭj la kolo de la ''[[Regina Vasorum|Reĝino de la vazoj]]'' (bildigita centre) la porkisto kun nuda brusto ĉe pozicio 8 tre eble estas Eŭbuleo.</center>]]
En vid-prezentadoj, Eŭbuleo similas [[Jakĥo]], la prezidanto de la eleŭza procesio. Ambaŭ estas ofte bildigitaj kun "revema" aŭ "mistika" esprimo,<ref>{{citaĵo el libro |titolo=''The Greek Mysteries'' |familia nomo=Birachi |persona nomo=Ugo |jaro=1976 |eldoninto=Brill |loko= |isbn= |paĝoj=24 |url=https://books.google.com/books?id=PxOeT0NWzwoC&pg=PA24&dq=%22Praxitelian+head,+possibly+of+Eubuleus%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22Praxitelian%20head%2C%20possibly%20of%20Eubuleus%22&f=false rete. }}</ref> kajkrom longa hararo kombita en speciala maniero,<ref>"Archaeological News" (nesubskribita), ĉe ''American Journal of Archaeology'' 10, paĝ. 552, [[1895]] [https://books.google.com/books?id=kD0SAAAAYAAJ&pg=PA552&dq=Eubuleus&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=3&cd=8#v=onepage&q=Eubuleus&f=false rete.]</ref> kaj troviĝas prezentadoj de ambaŭ kiel torĉistoj. Kelkaj fakuloj asertas ke Eŭbuleo estas unu el la figuroj de la tiel nomata ''[[Regina Vasorum|Reĝino de la vazoj]]'', [[hidrio]] de meze de la [[4-a jarcento a.K.]] malkovrita en [[Kumo]] kiu bildigas kelkajn figurojn rilantaj al la Eleŭzisa mitaro.<ref>[[Karl Kerényi]], ''Eleusis: Archetypal Image of Mother and Daughter'' ([[Princetown University Press]], [[1967]]), paĝ. 153 kaj sekv. Tradukita de la germana versio de 1960.</ref><ref>Clinton, ''The Mysteries of Demeter and Kore'', paĝ. 350.</ref>
 
Sulpta kapo plejofte atribuita al la [[Ateno|atena]] artisto [[Praksitelo]] foje estis konsiderata kiel bildigo de Eŭbuleo. Malkovrita fare de arkeologoj en [[1883]] en la ''[[Plutonion]]'' de [[Eleŭziso]], ĝi ankaŭ povas esti prezentado de Triptolemo. Alternative, la kapo eble estas idealigita portreto de la tipo ofte farita de [[Aleksandro la Granda]], aŭ eble de [[Demetrio la 1-a Poliorketes]], ĉar ĝi plenumas la priskribojn de [[Plutarko]].<ref>[[Plutarko]], ''[http://www.attalus.org/old/demetrius1.html Vivo de Demetrio]''; ''American Journal of Archaeology'' 10 ([[1895]]), paĝ. 552.</ref> Tamen, la identigo al Eŭbuleo estas bazita sur komparoj kun aliaj skulptaj kapoj kiuj javas la saman nomon gravurita, krom la apero de tiu nomo en bazo malkovrita aparte, sed ankaŭ ĉe la ''Plutonion'' de Eleŭziso.
Linio 33:
==Aliaj personoj same nomiĝintaj==
'''Eŭbulo''' estis ankaŭ la nomo de la jenaj mitaj personoj:
#Unu el la [[danaidojdanaidinoj]], la kvin dek filinoj de [[Danao]]. ŝiŜi estis edzinita al [[egiptidoj|egiptido]] [[Demarĥo]], kiun ŝi murdis dum nuptonokto.<ref>[[Higeno (verkisto)|Higeno]], ''[[Fabulae]]'', 170.</ref>
#Unu el la tri [[dioskuroj]], ankaŭ nomitaj la ''[[anacoj]]''. Ili estis filoj de Zeŭso kaj Persefono,<ref>[[Pierre Grimal]], ''Dictionnaire de la mythologie grecque et romaine'', s.v. ''Eubouleus''.</ref> laŭ tradicio pli antikva ol la konstruado de la olimpa mitaro.<ref name="Noel">[[François Noël]], ''Dictionnaire Universel de la Fable et la Mythologie'', s.v. ''Eubouleus''.</ref>
#[[Ateno|Atena]] junulino kiu, kune kun ŝiaj fratinoj [[Praksiteo]] kaj [[Teopo]], estis oferata fare de sia patrino, laŭ konsilo de [[orakolo]], por cesigi la malsaton kiu katastrofis [[Atiko|Atikon]] en tiu epoko.<ref name="Noel" /> Dankeme, la atenanoj estarigis monumenton en ilia honoro,. nomiĝintanĜi nomiĝas ''Leokoriono,'' pro la nomo [[Leoso]], la patro de la junulinoj.<ref>''[[Suido]]'', s.v. ''Leos''.</ref><ref>[[Eliano]], ''Varia historia'', 12.28.</ref>
 
{{commonscat|Eubouleus}}
==Eksteraj ligiloj==
* {{enEL}}{{en} [http://www.theoi.com/Georgikos/EleusiniosEubouleus.html Eŭbuleo ĉe Theoi.com]
 
== Notoj kaj referencoj ==