Sociolingvistiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Sociolingvistiko''', ankaŭ '''Socilingvistikosocia lingvoscienco''' aŭ '''Socialingva lingvosciencosociologio,''' estas la fako de [[lingvoscienco]] studantakiu priskibas la rilaton inter [[socio]] kaj [[lingvo]], samela priefikojn de aspektoj de socio, inkluzive de ĝiaj kulturaj normoj, atendoj kaj kunteksto, la formomanieron kiel [[Lingva komunumo|komunumo]] uzas lingvon kiel prikaj la kulturajefikojn trajtojde indukteblajtiu de tieslingvo-uzo sur lingvokomunuo, socio<ref>(angla) Sociolinguistics, Book Gazette, John Benjamins publishing co, Amsterdam, printempo 2018, p. uzado5.</ref>.
 
La sociolingvistiko okupiĝas same pri la efektiva uzado kiel pri la simbola (kromsignifoj, valoroj kaj sintenoj). Ĝi tiamaniere okupiĝas pri ĉiuj strukturaj ŝanĝiĝoj, pri kiuj okupiĝas [[historia lingvistiko]] kaj klopodas klarigi la [[lingvoŝanĝiĝo|ŝanĝiĝon]], dum la strikta [[lingvistiko]] okupiĝas nur pri la priskribo de la formo.
 
== Klasifikado ==
Ekzistas diversaj socilingvistika esplorterenoj  kaj/aŭ sub-disciplinoj :
* La filozofia antropologia socilingvistiko konsideras lingvon kiel portanto de grava funkcio en la kampoj de mondbildo, kulturo kaj socio.
 
* La psikologia socilingvistiko koncernas la homan pensadon en rilato kun la lingvo kaj pritraktas lingvoakiradon kaj lingvan edukadon rilata al lingvo.
* La sociologia socioscienca socilingvistiko okupiĝas pri la strukturo de socio. La lingvo ene de grupoj, etnaj grupoj aŭ malplimultoj estas centra temo ĉi tie.
* La interaga komunikadoteoria socilingvistiko traktas la analizon de konversacioj, inkluzive de komunika [[etnografio]], konversacio-analizo kaj [[interkultura komunikado]].
* La reala lingva socilingvistiko identigas kaj analizas la [[Sprachsystem|lingvosistemo]]<nowiki/>n.
* La esperanta socilingvistiko rilatas al lingvo en la esperanto-parolanta socio, ekzemple :
- "Sociolingvistikaj aspektoj de la [[Esperanto-movado]]". ([[Detlev Blanke]]). En: [[Literatura Foiro]], anno 11, n-o 61
 
- “Enquête sociologique sur les espérantophones suisses” (enketo sociolingvistika pri la svisaj esperantistoj). en: Domaine de la recherche en linguistique appliquée. Red. [[Tazio Carlevaro]]. Bellinzona 1998 (Dubois)
 
- Benedikt Poller (Universitato [[Munkeno]]), La kultura ligiteco de Esperanto – sociolingvistika esploro (magistra disertacio)
 
== Esplorkampoj ==
La gvida principo de la socilingvistika esplorkampo venante de [[Joshua Fishman]] estis formulita kun la sekvanta demando: ''Kiu parolas kiun lingvon, kiel, kaj kiam, kun kiu kaj sub kiuj sociaj cirkonstancoj kaj kun kiuj intencoj kaj sekvoj?''
 
La socilingvistiko okupiĝas pri praktikaj temoj kiuj tuŝas multajn aliajn lingvajn disciplinojn. Prioritataj aferoj estas ekzemple:
* ''[[Zweitspracherwerb|Dua lingvo-akirado]]'' (ekzemple migrantoj), plurlingvismo
* ''[[Lingvoŝanĝiĝo]]'': sociaj faktoroj de lingvoŝanĝiĝo.
* ''Publika lingvo-uzo'': [[lingvopolitiko]], amaskomunikilaro kaj varbado, la prestiĝo de lingvoj ...
* ''[[Dialektologio]]'': faka studado rilate al la uzo de dialektoj (dialektoj, regiolektoj ...)
* ''[[Varietätenlinguistik|Varieco-lingvistiko]]'' : [[Sociolekto|socia dialektoj]], apero de ''[[piĝino]]'' kaj [[kreola]] [[Sprachkontakt|lingvoj]], ...
* ''Faklingva esploro'': ekesto kaj disvastigo de [[terminologio]]
 
== Rilataj aŭtoroj ==
[[Magomet Isajev]]
 
[[Tove Skutnabb-Kangas]]
 
[[Louis-Jean Calvet]]
 
[[Philippe Blanchet]]
 
[[Joshua Fishman]]
 
[[William Labov]]
 
[[Deborah Tannen]]
 
[[Basil Bernstein]]
 
== Bibliografio ==
Jouko Lindstedt, [https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/24950/Lindstedt_2010_Resurso.pdf?sequence=2 Lingvo — rimedo aŭ resurso ?] (12p, PDF)
 
== Vidu ankaŭ ==
[[Endanĝeraj lingvoj]]
 
== Referencoj ==
{{ĝermo}}