5-a de majo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
→‎Eventoj: Johano la Konstanta iĝis princo-elektisto
Linio 7:
* [[1045]]: [[Gregorio la 6-a]] iĝis papo
* [[1200]]: [[Pollando]]: [[tertremo]] en montaro [[Pieniny]]
* [[1260]]: '''[[Kublaj-Ĥano]] ekregis Mongolan Imperion'''
* [[1389]]: En [[Cheb]] oni subskribis [[packontrakto]]n finanta [[urbo]]-[[milito]]n en Germanio (inter [[Bavario]] kaj [[ŝvaboj|Ŝvabio]])
* [[1494]]: [[Kristoforo Kolumbo]] malkovris la insulon [[Jamajko]]
* [[1525]]: [[Johano la Konstanta]] iĝis [[princo-elektisto]] de [[Elektoprinclando Saksio]]
* [[1640]]: Reĝo de Anglio [[Karlo la 1-a (Anglio)|Karlo la 1-a]] malfondis t.n. Mallongan Parlamenton
* [[1705]]: [[Jozefo la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Jozefo la 1-a]] iĝis [[Listo de Imperiestroj de la Sankta Romia Imperio|imperiestro de la Sankta Romia Imperio]]
Linio 21 ⟶ 22:
* [[1891]]: [[Novjorko]]: dum solena malfermo de la koncertejo [[Carnegie Hall]] dirigentis [[Pjotr Iljiĉ Ĉajkovskij]]
* [[1923]]: Helena Jurgielewicz, filino de bakteriologo kaj esperantisto [[Odo Bujwid]], kiel unua virino ricevis diplomon de [[kuracisto]] pri [[veterinaro]] post fino de Akademio de [[Veterinara medicino|Veterinara Medicino]] en [[Lvovo]]
* [[1925]]: '''[[Afrikansa lingvo]] oficialiĝis en [[Unio de Sud-Afriko]].'''
* [[1936]]: Itala armeo okupis [[Adis-Abebo]]. [[Benito Mussolini]] proklamis kreon de Dua [[Romia Imperio]]
* [[1939]]: Pola ministro pri eksterlandaj aferoj [[Józef Beck]] forĵetis en [[Sejmo (Pollando)|parlamenta]] parolado postulojn de [[Germanio]] pri enigo de [[Gdańsk]] al [[Nazia Germanio]] kaj fikso de [[pola koridoro]] parolante ''Ni en Pollando ne konas la [[nocio]]n pri [[paco]] pro ĉia prezo''
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: En [[Varsovio]] estis [[Heinrich Himmler]], kiu postulis venigi de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] al germanaj [[koncentrejo]]j 20 mil personojn, krome li ordonis enlaborigi [[poloj]]n en [[Nazia Germanio]] por ilin germanigi; en [[Vilno]] [[litovoj|litova]] polico senkaŭze batis per bastonoj polojn elirantajn de [[preĝejo]]j
** En [[Sachsenhausen]] estis murdita Tomasz Zakryś, vicprezidanto de [[Mazurio|Mazuria]] Popola Asocio - lia filo pereos venontjaresekvontjare en [[koncentrejo Dachau]]
** [[1941]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en [[Lublin]] ĉ. 100 personojn; [[Varsovio]]: en la urbo aperis propagandaj tabuloj kun karikaturo de [[Winston Churchill]] kaj laŭvorta traduko de la [[germana]]: ''Churchill. Subbruliganto de la mondo n-ro 1. Li alportis teruran malfeliĉon por la tuta Eŭropo'' - post kelkaj tagoj Organizaĵo de Eta [[Sabotado]] "Wawer" surmetis [[karikaturo]]jn de [[Hitler]] kun la teksto: ''kiu tiu estas?''
** Etiopa imperiestro [[Haile Selassie]] revenis al [[Adis-Abebo]]; [[Londono]]: prezidento de Pollando Władysław Raczkiewicz dankis en la letero al Winston Churchill pro lia radia alparolo al Pollando el la [[3-a de majo]]
Linio 36 ⟶ 37:
** Ministerio pri laboro de [[Nazia Germanio]] rekomendis laborigi en [[agrikulturo]] polajn infanojn de la 10-a vivjaro
** [[1945]]: Polaj kaj sovetaj taĉmentoj finis frakason de germanaj armitaj fortoj ĉirkaŭitaj en la regiono de [[Świdwin]]
** Unua Kirasa [[Divizio]] de '''pola generalo [[Stanisław Maczek]] konkeris [[Wilhelmshaven]] kaj partoprenis [[kapitulaco]]n de germana armeo en [[Nederlando]]'''; polaj soldatoj liberigis virinan [[koncentrejo]]n en [[Moravio]] (Holosov) liberigante 700 personojn, en tio 176 polinojn, pli ol 200 judinojn kaj prenante en malliberon ĉ. 200 [[SS (organizo)|SS]]-anojn; usona armeo liberigis [[Koncentrejo Mauthausen-Gusen|Koncentrejon Mauthausen-Gusen]]; [[kapitulaco]]j de la armeoj de [[Nazia Germanio]] en suda [[Germanio]], regiono de [[Tirolo]], okcidenta [[Aŭstrio]], [[Danio]] kaj [[Nederlando]]; Brigado de [[Sanktakruca Provinco]] de la '''[[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando]] embuske atakis germanan virinan [[koncentrejo]]n en Holýšov ([[Regiono Plzeň]])''' liberigante ĉ. 1000 virinojn de Pollando, Francio, Belgio, Nederlando, en tio 176 polinojn kaj kelkcent [[judoj|judinojn]], kiuj estis baldaŭ [[ekzekuto]]taj laŭ la lasta ordono de [[Berlin]] - 200 [[SS (organizo)|SS]]-anoj estis malliberigitaj kune kun 15 gardistinoj-[[sadismo|sadistinoj]], nur du polaj [[partizano]]j vundiĝis
* [[1948]]: La unua oficiala "tago de la infanoj" okazis en [[Japanio]].
* [[1949]]: [[Konsilio de Eŭropo]] fondiĝis
Linio 51 ⟶ 52:
* [[1992]]: [[Rusoj]] setliĝintaj en [[Krimeo|Krimea Duoninsulo]] proklamis [[Aŭtonoma Respubliko Krimeo|Aŭtonoman Respublikon Krimeo]]
* [[1993]]: [[Kirgizio]] proklamis la unuan postsovetan [[konstitucio]]n
* [[1994]]: '''En [[Kievo]] reprezentanto de Ukrainio transdonis al polaj regopovoj Ukrainan Liston pri [[masakro de Katin|Katin]]''' t.e. nomliston de 3435 polaj civitanoj murditaj de soveta [[NKVD]] surbaze de la persona decido de [[Stalin]] kaj de liaj plej proksimaj politikaj kunlaborantoj el la [[5-an de marto|5-a de marto 1940]]
* [[1999]]: Subskribo de indonezia-portugala interkonsento pri estonto de [[Orienta Timoro]]
* [[2002]]: [[Jacques Chirac]] refoje gajnis prezidentan balotadon en Francio