16-a de junio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: malsekretigo de komunistaj arkivoj en Pollando
→‎Eventoj: ribelo de malajoj komenciĝis
Linio 9:
* [[1578]]: En [[Lvovo]] estis [[senkapigo|senkapigita]] [[zaporogoj|zaporoga]] [[kozakoj|kozaka]] [[militsenjoro]] kaj efemera reganto de [[Princlando Moldavio]] Jan Podkowa, mortkondamnita de reĝo [[Stefan Batory]] pro kategoria postulo de [[sultano]] Murad la 3-a el [[Otomana dinastio]]
* [[1628]]: Kadre de la 5-a [[poloj|pola]]-[[svedoj|sveda]] milito pri [[riverbuŝo|enfluejo]] de [[Vistulo]] okazis la batalo de [[Gdańsk]]
* [[1657]]: [[Sveda diluvo]]: reĝo de Danio [[Frederiko la 3-a (Danio-Norvegio)|Frederiko la 3-a]] [[militdeklaro|deklaris militon]] al Svedio, per kio apogis la militantan [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj|Pollandon]]
* [[1664]]: [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj|Pola]]-rusa milito: venko de litova armeo, komandata de Michał Kazimierz Pac en batalo de [[Vicebsko]], kiu deflankiĝis de la armeo de pola reĝo [[Johano la 2-a Kazimiro]]
* [[1674]]: [[Franca-Nederlanda milito]]: venko de franca armeo super la aŭstra en batalo de [[Sinsheim]]
Linio 18:
* [[1794]]: Venko de [[aŭstroj]] kaj [[nederlandanoj]] en batalo de [[Fleurus]]
* [[1815]]: [[Napoleonaj militoj]]: lastaj venkoj de [[Napoleono Bonaparte]] en batalo de [[Sombreffe|Ligny]] - armeo de [[Gebhard Leberecht von Blücher]] perdis 8 mil soldatojn, Francio 5 mil, kaj la batalo de Quatre Bras (po 5 mil viktimoj flanke de angla-nederlanda armeo kaj la franca)
* [[1815]]: '''[[Kongresa Pollando]] fondiĝis''', kreita de [[Viena Kongreso]], kaj samjare ligita per [[persona unio]] kun [[Rusia Imperio]]
* [[1833]]: Generalo [[Antonio López de Santa Anna]] la unuan fojon iĝis prezidento de Meksiko
* [[1846]]: [[Pio la 9-a]] iĝis papo
* [[1903]]: Fondita unua [[Esperanto]]-Societo en [[Peruo]].
* [[1903]]: '''Usona aŭto-produkta konzerno [[Ford Motor Company]] fondiĝis'''
* [[1911]]: '''Usona [[konzerno]] [[IBM]] fondiĝis'''
* [[1915]]: [[Unua mondmilito]]: [[germanoj]] fondis Civilan [[Administracio]]n de [[Pollando]] maldekstraborde de [[Vistulo]] kun la sidejo en [[Kalisz]] - junie feldmarŝalo [[Paul von Hindenburg]] ampleksis pere de ĝi 21 urbojn
* [[1919]]: [[Slovaka soveta respubliko]] fondiĝis
Linio 31:
** La 10-a Brigado de Kirasita Kavalerio de generalo [[Stanisław Maczek]] komencis batalon kontraŭ [[germanoj]] apud [[Montbard]] en Francio; [[Philippe Pétain]] iĝis la lasta ĉefministro de la [[Tria Respubliko de Francio]]; formigo de komunista registaro en [[Litovio]]
** [[1941]]: [[Londono]]: Supera Komandanto armea generalo [[Władysław Sikorski]] permesis al polaj soldatoj aniĝi al Pola-[[Skotlando|Skota]] Societo
** [[1942]]: Revenĝe pro pripafo flanke de [[Sovetunio|sovetaj]] [[partizano]]j de germana aŭtomobilo, '''[[germanoj]] masakris vilaĝon Rajsk (proksime al [[Bielsk Podlaski]]) mortigante 142 personojn'''; [[Ordnungspolizei|germana polico]] en [[Varsovio]] sur la placo al [[Napoleono]] arestis ĉ. 2 mil personojn pro kontraŭleĝa komerco
** [[Heinrich Himmler]] malpermesis doni al polaj trudlaboristoj en [[Nazia Germanio]] permeson posedi [[radio]]ricevilon
** [[1943]]: '''Germana [[ekstermejo|ekstermado]] de [[judoj|juda]] [[geto]] en [[Lvovo]] finiĝis''' post dusemajna batalado per [[murdo]] aŭ forveturigo de pli ol 20 mil judoj al [[koncentrejo]]j en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]; [[SS (organizo)|SS]]-oficiro por [[Orienta Prusio]] Otto Rasch deklaris, ke en punlaborejo en [[Działdowo]] vintre oni [[murdo|murdis]] grandan nombron de [[poloj]], kalkulitaj al "gvida elemento"
** [[1944]]: [[Volinia masakro]]: '''atako de [[Ukraina Ribela Armeo]] kontraŭ pasaĝera [[trajno]] de Bełżec''' ([[Lublin|lublina]] [[vojevodio]]) ĝis Rawa Ruska ([[Lvovo|lvova]] vojevodio) - oni [[pafekzekutado|pafekzekutis]] ĉ. 40-70 polojn kaj al [[ukrainoj]] permesis foriri; taĉmento de [[kalmukoj]], militservanta por [[germanoj]], ekstermis vilaĝon Gózd mortigante 7 personojn, [[seksperforto|seksperfortante]] kaj [[rabo|rabante]] [[bredado|bred]]bestaron kaj valoraĵojn; dum [[partizano|partizana]] atako al germana gardejo en Jewłasze (nun en [[Grodna regiono]]) '''kadre de [[Operaco "Tempesto"]] pereis pola komandanto [[Jan Piwnik]]'''; en Arbarego Solska ([[Lublinio]]) germanoj komencis kontraŭpartizanan operacon ''Sturmwind II''
** Franca historiisto pri [[mezepoko]] Marc Bloch, kunkreinto de la [[skolo de analoj]] estis pafmortigita de germanoj; al germana [[Koncentrejo Ravensbrück]] oni transportis 66 [[poloj|polinojn]] de [[Radom]]
* [[1948]]: La unua atako de porsendependeca movado komenciganta la [[ribelo]]n de [[malajoj]]
* [[1950]]: En [[Rio-de-Ĵanejro]] oni malfermis futbalan [[stadiono Maracanã|stadionon Maracanã]]
* [[1953]]: En [[Orienta Berlino]] kaj [[Germana Demokratia Respubliko]] komenciĝis protestoj kaj manifestacioj pri politikaj postuloj - oni proklamis universalan [[striko]]n, kiu ampleksis ĉ. 600 entreprenejoj en la tuta lando
Linio 46 ⟶ 47:
* [[1960]]: Premiero de la usona filmo [[Psycho (1960-a filmo)|''Psiĥozulo'']], reĝisorita de [[Alfred Hitchcock]]
* [[1961]]: Malfermo de [[turisma marko]] laŭlone de la ĉefa [[kresto (monto)|kresto]] de [[Gigantmontaro]] kiel Vojo de la [[poloj|Pola]]-[[ĉeĥoj|Ĉeĥa]] [[Amikeco]]
* [[1963]]: [[Kosmodromo Bajkonur]]: '''[[Valentina Tereŝkova]] fariĝis la unua virino, kiu vojaĝis en la kosmon.'''
* [[1963]]: En Instituto de [[Fiziko]] ĉe [[Pola Scienca Akademio]] en [[Varsovio]] oni funkciigis la unuan polan [[lasero]]n
* [[1976]]: [[Sud-Afriko]]: [[masakro]] de protestantaj lernantoj en [[Soweto]]