Skeleto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kozyra (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 11:
Estas du ĉefaj tipoj de skeletoj: nome solidaj kaj fluidaj. Solidaj skeletoj povas esti internaj, nomitaj [[endoskeleto]], aŭ ekstera, nomita [[eksoskeleto]], kaj povas esti alimaniere klasigitaj kiel fleksebla (elasta/movebla) aŭ rigida (forta/ne-movebla).<ref name="Barnes et al">Barnes, Edward E.; Fox, Richard S.; Barnes, Robert D. (2003). Invertebrate zoology : a functional evolutionary approach (7a eld.). Belmont, Calif. [u.a.]: Thomson, Brooks/Cole. ISBN 0-03-025982-7.</ref> Fluidaj skeletonj estas ĉiam internaj.
===[[Eksoskeleto]] (ekzoskeleto, ektoskeleto)===
{{Ĉefartikolo|Eksoskeleto}}
[[
[[Eksoskeleto]]j (ekzoskeletoj, ektoskeletoj) estas eksteraj, kaj troviĝas en multaj [[senvertebrulo]]j; ili enhavas kaj protektas la mildajn histojn kaj organojn de la korpo. Kelkaj tipoj de eksoskeletoj trairas periodajn [[mudo]]jn laŭ la animalo kreskas, keil okazas ĉe multaj [[artropodo]]j inklude [[insekto]]jn kaj [[krustuloj]]n.
La [[eksoskeleto]] (ekzoskeleto, ektoskeleto) de insektoj estas ne nur formo de protektado, sed utilas ankaŭ kiel surfaco por muskola ligelteno, same kiel akvorezista protektilo kontraŭ sekiĝo, kaj sentorgano por interagadi kun la medio. Ankaŭ la [[konko]]j de moluskoj plenumas ĉiujn el tiuj samaj funkcioj, escepte ke plej ofte ĝi ne enhavas sentorganojn.
Ekstera skeleto povas esti tre peza en rilato kun la ĝenerala pezo de animalo, kaj tiele sur tero, organismoj kiuj havas ekzoskeleton estas ĉefe relative malgrandaj. Iom pli grandaj akvaj animaloj povas subteni eksoskeleton ĉar ties pezo estas malpli konsiderinda subakve. La suda giganta tapiŝ-konko, nome specio de tre grandaj salakvaj tapiŝ-konkoj en la Pacifika Oceano, havas konkon kiu estas enorma kaj laŭ grando kaj laŭ pezo (ĝis 60 cm). ''Syrinx aruanus'' estas specio de marheliko kun tre granda konko.
Linio 23:
===Endoskeleto===
{{Ĉefartikolo|Endoskeleto}}
[[
[[
La [[endoskeleto]] estas la interna subtena strukturo de [[animalo]], komponita el mineraligitaj [[histo]]j kaj estas tipa de [[vertebruloj]]. Endoskeletonj varias en komplekseco el funkciantaj pure por subteno (kiel ĉe [[Porifera|spongoj]]), al utilo kiel ligilo por [[muskolo]]j kaj kiel mekanismo por transmiti muskolajn fortojn. Vera endoskeleto estas derivita el [[Mezodermo|mezodermaj]] histoj. Tiaj skeletoj estas ekzemple en [[ekinodermoj]] kaj [[ĥorduloj]].
| |||