Unesko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Robin van der Vliet movis paĝon UNESKO al Unesko anstataŭigante alidirektilon: Laŭ PIV kaj laŭ la nomo uzata en la Unesko-Kuriero
Oficiala nomo laŭ la Unesko-Kuriero, kaj ankaŭ laŭ PIV
Linio 1:
{{Informkesto organizaĵo
| nomo = UNESCO
| eonomo = UNESKOUnesko
| bildo = Flago-de-UNESKO.svg
| bildo_priskribo = Flago de UNESKOUnesko
| grandeco de bildo =
| tipo = Faka organizaĵo de [[Unuiĝintaj Nacioj]]
| celo = [[edukado]], [[scienco]] kaj [[kulturo]]
| moto =
| agareo =
| agmetodo =
| fondodato = {{daton|16|11|1945}}
| latitudo =
| longitudo =
| regiono-ISO =
| situo sur mapo =
| mapo =
| mteksto =
| sidejo = Place de Fontenoy, Parizo, FrancujoFrancio
| estro = [[Audrey Azoulay|Audrey {{etmajuskloj|Azoulay}}]]
| estro1 =
| estro1_tipo =
| fondintoj =
| elstaruloj =
| buĝeto = 653 milionoj da dolaroj<ref>{{fr}} [https://www.lesechos.fr/01/10/2015/lesechos.fr/021360497529_onu---l-unesco--la---conscience-de-l-humanite----4-7-.htm « ONU : l'Unesco, la “conscience de l'humanité” (4/7) »] en ''LesEchos.fr''</ref>
| buĝetfonto =
| dungitaro =
| lingvoj = [[angla]], [[araba]], [[ĉina]], [[franca]], [[hispana]], [[rusa]]
| TTT-ejo = https://unesco.org
| twitter = https://twitter.com/unesco/
| notoj =
| ĝisdatigo = 2017-12-10
| Mapo en angulo =
| angula mapo =
| aldono =
| dosiero =
| stilo =
| angulo =
| angula stilo =
| angula larĝo =
}}
 
[[Dosiero:Emblem of the United Nations.svg|eta|Emblemo de Unuiĝintaj Nacioj]]
'''UNESKOUnesko''' (Unuiĝint-NaciaraOrganizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj por EdukadaEdukado, SciencaScienco kaj Kultura OrganizoKulturo<ref>https://en.unesco.org/sites/default/files/2017-2-esperanto.pdf</ref>) estas la Edukaeduka, Sciencascienca kaj Kulturakultura Organizaĵoorganizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj. La Esperanta mallongigo naskiĝis el la mallongigo de la anglalingva nomo United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization kaj plene enradikiĝis en tiu formo<ref>http://vortaro.net/#unesko</ref>.
 
UNESKOUnesko estis fondita la {{daton|16|11|1945}}. Ĝi havas centran oficejon en [[Parizo]], [[Francio]], kaj 73 sub-oficejojn en diversaj partoj de la mondo. Ĝia konstitucio adoptiĝis dum la Londona Konferenco en novembro de 1945 kaj efektiviĝis la [[4-a de novembro|4-an de novembro]] [[1946]], kiam 20 ŝtatoj deponis akceptilojn.
'''UNESKO''' (Unuiĝint-Naciara Edukada, Scienca kaj Kultura Organizo) estas la Eduka, Scienca kaj Kultura Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj. La Esperanta mallongigo naskiĝis el la mallongigo de la anglalingva nomo United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization kaj plene enradikiĝis en tiu formo<ref>http://vortaro.net/#unesko</ref>.
 
UNESKO estis fondita la {{daton|16|11|1945}}. Ĝi havas centran oficejon en [[Parizo]], [[Francio]], kaj 73 sub-oficejojn en diversaj partoj de la mondo. Ĝia konstitucio adoptiĝis dum la Londona Konferenco en novembro de 1945 kaj efektiviĝis la [[4-a de novembro|4-an de novembro]] [[1946]], kiam 20 ŝtatoj deponis akceptilojn.
 
En 2017, UNESKO havas 195 membro-ŝtatojn kaj 11 observantoj<ref>[https://en.unesco.org/countries/member-states « Member States »] en la retejo de Unesko</ref>.
 
En 2017, UNESKOUnesko havas 195 membro-ŝtatojn kaj 11 observantoj<ref>[https://en.unesco.org/countries/member-states « Member States »] en la retejo de Unesko</ref>.
La ĉefa celo de UNESKO estas kontribui al paco kaj sekureco en la mondo per kunlaborado inter nacioj per edukado, scienco, kulturo kaj komunikado por antaŭenigi universalan respekton por justeco, por la regado de juro, kaj por [[homaj rajtoj]] kaj fundamentaj [[libereco]]j, kiuj estas konfirmitaj por la popoloj de la mondo, sendepende de raso, sekso, lingvo, aŭ religio, laŭ la [[Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj]]. UNESKO aukaŭ kontribuas al [[daŭripova disvolviĝo]] kaj protektado de [[endanĝerigitaj lingvoj]].
 
La ĉefa celo de UNESKOUnesko estas kontribui al paco kaj sekureco en la mondo per kunlaborado inter nacioj per edukado, scienco, kulturo kaj komunikado por antaŭenigi universalan respekton por justeco, por la regado de juro, kaj por [[homaj rajtoj]] kaj fundamentaj [[libereco]]j, kiuj estas konfirmitaj por la popoloj de la mondo, sendepende de raso, sekso, lingvo, aŭ religio, laŭ la [[Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj]]. UNESKOUnesko aukaŭ kontribuas al [[daŭripova disvolviĝo]] kaj protektado de [[endanĝerigitaj lingvoj]].
== La ĉefaj organoj de UNESKO ==
 
== La ĉefaj organoj de UNESKOUnesko ==
=== Ĝenerala Konferenco ===
Tiu estas la listo de sesioj de la Ĝenerala Konferenco de UNESKOUnesko okazintaj ekde 1946:<ref>UNESCO oficiala retejo: [http://www.unesco.org/new/en/general-conference/previous-sessions/ Previous Sessions of the General Conference]</ref>
 
{| class="wikitable"
! Sesio !! Location !! Jaro !! Direktorita !! Lando
|-
| 1. || [[Paris ]]|| 1946 || [[Léon Blum ]]|| {{FRA}}
Linio 65 ⟶ 62:
| 3. || [[Beirut]] || 1948 || Hamid Bey Frangie || {{LBN}}
|-
| 1. eksterordinara|| Paris || 1948
|-
| 4. || Paris || 1949 || Ronald Walker || {{AUS}}
Linio 75 ⟶ 72:
| 7. || Paris || 1952 || Sarvepalli Radhakrishnan || {{IND}}
|-
| 2. eksterordinara|| Paris || 1953
|-
| 8. || [[Montevideo]] || 1954 || Justino Zavala Muñiz || {{URY}}
Linio 97 ⟶ 94:
| 17. || Paris || 1972 || Toru Haguiwara || {{JPN}}
|-
| 3. eksterordinara|| Paris || 1973
|-
| 18. || Paris || 1974 || Magda Jóború || {{HUN}}
Linio 147 ⟶ 144:
 
=== Ĝeneralaj Direktoroj ===
La listo de Ĝeneralaj Direktoroj de UNESKOUnesko ekde ties establo en 1946 estas la jena:<ref>UNESCO, oficiala retejo: [http://www.unesco.org/new/en/unesco/about-us/who-we-are/history/directors-general/ Directors-General]</ref>
[[Dosiero:Julian Huxley 1964.jpg|eta|dekstre|200px|Julian Sorell Huxley, unua ĝenerala direktoro de UNESKOUnesko]]
 
{| class="wikitable"
Linio 179 ⟶ 176:
|}
 
=== Plenumkomitato de UNESKOUnesko ===
La [[Plenumkomitato de UNESKOUnesko]] estas la estra parto de [[Unuiĝint-Naciara Edukada, Scienca kaj Kultura Organizo|Unesko]]. Ĝi enhavas 58 elektitajn anojn, po duono ĉiu nepara jaro, el la ŝtatanoj por kvarjara mandato. La Prezidanto de la Plenumkomitato estas elektita el la delegitoj de la ŝtatanoj por dujara mandato.
 
== Sidejo en Parizo ==
[[Dosiero: Maqueta_sede_UNESCO.jpg|eta|Maketo de la ĉefa sidejo de UNESKOUnesko en Parizo]]
Ekde sia fondiĝo en 1946, UNESKOUnesko havas sian sidejon en [[Parizo]].
 
De 1946 ĝis 1958 ĝia sidejo estis en hotelo Majestic (nun hotelo Peninsula) en la 16a distrikto.
 
Ekde 1958, UNESKOUnesko havas propran sidejon kiu troviĝas 7 place de Fontenoy en la 7a distrikto. Tie troviĝas la ĝenerala sekretario kaj konferenco-centro.
 
Ekde 1967, je distanco de kelkaj centoj da metroj aldoniĝis krom-sidejo en la 15a distrikto (1 rue Miollis).
Linio 194 ⟶ 191:
* {{Pariza metroo|Met}}{{Pariza metroo|10}} ''{{Parmet|Ségur}}''
 
== Monda heredaĵo de Unesko ==
{{Ĉefartikolo|Monda heredaĵo de Unesko}}
La Monda Heredaĵo de Unesko konsistas el la monda 'kulturheredaĵo' de Unesko kaj la monda 'naturheredaĵo' de Unesko. Ĝi enhavas hom-kreitajn resp. naturajn objektojn, kiuj meritas specialan protekton. Bazo por tiu protekto estas konvencio de Unesko decidita en [[1972]] en [[Stokholmo]], kiu ekvalidis en [[1975]].
Linio 211 ⟶ 208:
* 44 estas en la "ruĝa listo" de speciale minacataj monumentoj.
 
== ''UNESKOUnesko-Kuriero'' ==
[[Dosiero:Unesko Kuriero 2.jpg|eta|upright|Kovrilo-paĝo de la 2-a numero, 2017-07/09]]
''[[Unesko -Kuriero]]'' estas trimonata eldonaĵo de la [[Unuiĝintaj Nacioj]], kies celoj estas diskonigi la idealojn de UNESKOUnesko speciale pri la dialogoj inter kulturoj. Ĝi estas eldonita de 1948, sed de 2012 pro financaj problemoj la eldono ĉesis. Danke al monhelpo de [[Ĉinio]], la ''Unesko-Kuriero'' denove aperas papere kaj elektroniko de 2017 en la ses oficialaj lingvoj de Uniĝintaj Nacioj (angla, araba, ĉina, franca, hispana, rusa) kaj en la portugala kaj en Esperanto. La elektronika versio de la gazeto elŝuteblas el la oficiala retejo de Unesko.
Danke al monhelpo de [[Ĉinujo]], la ''Unesko-Kuriero'' denove aperas papere kaj elektroniko de 2017 en la ses oficialaj lingvoj de Uniĝintaj Nacioj (angla, araba, ĉina, franca, hispana, rusa) kaj en la portugala kaj en Esperanto. La elektronika versio de la gazeto elŝuteblas el la oficiala retejo de UNESKO.
 
== UNESKOUnesko kaj NROj ==
UNESKOUnesko kunlaboras kun multe da [[ne-registara organizaĵo]]j per la [[Ligkomitato inter UNESKOUnesko kaj NRO]], kies prezidanto estas [[Philippe Beaussant]].
 
Tiu ligkomitato organizas la sekvajn eventojn :
Linio 228 ⟶ 224:
Okaze de la Ĝenerala Konferenco ĝi zorgas pri spaco, kie estas prezentadetoj kaj debatoj kun NROj.
 
== UNESKOUnesko kaj Esperanto ==
Du [[Esperanto-organizo]]j estas en rilato kun UNESKOUnesko tra la [[Ligkomitato inter UNESKOUnesko kaj NRO]].
 
*[[Universala Esperanto-Asocio]] estas statute en konsulta partnereco kun Unesko<ref>[http://www.uea.org/dokumentoj/komunikoj/gk.php?no=445 Gazetaraj Komunikoj de UEA, n-ro 445: UEA en konsulta partnereco kun Unesko].</ref>. Parto de tiu kunlaboro rilatas al tradukado de dokumentoj al Esperanto por pli vasta diskonigo, ekzemple la ''[[Unesko-Kuriero]]'', [http://uea.org/pdf/Unesko-Kuriero_1-2017.pdf legebla en Esperanto] ekde 2017.
Linio 255 ⟶ 251:
 
IV.4.4224 Komisias la Ĝeneralan Direktoron sekvi la kurantan evoluon en la uzado de Esperanto en scienco, edukado kaj kulturo, kaj tiucele kunlabori kun Universala Esperanto-Asocio en aferoj koncernantaj ambaŭ organizaĵojn.
|aŭtoro =
|verko =
|origina teksto =
}}
 
Linio 285 ⟶ 281:
 
4. Rekomendas al la internaciaj neregistaraj organizaĵoj aliĝi al la festado de la centjariĝo de Esperanto kaj pristudi la eblecon utiligi Esperanton kiel rimedon por disvastigi inter siaj membroj ĉiajn informojn, inkluzive de tiuj pri la agado de Unesko.
|aŭtoro =
|verko =
|origina teksto =
}}
 
Linio 311 ⟶ 307:
 
Petas tiucele la Ŝtato-membrojn raporti pri la agado plenumita kiel sekvo de la rezolucio 11.11 de 1985, precipe koncerne la studprogramojn pri Esperanto kaj iliajn rezultojn.
|aŭtoro =
|verko =
|origina teksto =
}}