26-a de oktobro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Mortoj: Chen Yuan |
→Eventoj: Erich Ludendorff demisiita |
||
Linio 12:
* [[1689]]: Aŭstra armeo konkeris kaj bruligis [[Skopjo]]n dum la 5-a aŭstra-turka milito (1683-1699)
* [[1774]]: En [[Filadelfio (Pensilvanio)|Filadelfio]] finiĝis la [[Dua Kontinenta Kongreso|Unua Kontinenta Kongreso]]
* [[1825]]: [[Usono]]: '''malfermo de la [[Kanalo Erie]]'''
* [[1838]]: [[Honduraso]] forlasas [[Unuiĝintaj Provincoj de Centra Ameriko|Unuiĝintajn Provincojn de Centra Ameriko]]
* [[1854]]: Germana astronomo kaj pentristo [[Hermann Mayer Salomon Goldschmidt]] malkovris asteroidon [[32 Pomono|Pomono]]
Linio 18:
* [[1863]]: En [[Ĝenevo]] laŭ iniciato de [[Henri Dunant]] komenciĝis internacia konferenco dum kiu oni fondis organizaĵon [[Ruĝa Kruco]]
* [[1892]]: Surakvigo de la ŝipo ''[[Fram]]'', kiu servis en [[ekspedicio]]j al [[Arktiko]] kaj [[Antarkto]] por [[Fridtjof Nansen]], [[Oscar Wisting]], [[Roald Amundsen]]
* [[1896]]:
* [[1905]]: [[
* [[1909]]: Japana princo kaj guberniestro de [[Koreio]] estis murdita en [[Harbino]] de korea naciisto
* [[1914]]: Premiero de la usona [[muta filmo]] [[Dough and Dynamite|''Pasto kaj dinamito'']]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1916]]: Batalo de la Unua Brigado de [[Polaj Legioj (1914-1918)|Polaj Legioj]] de Laski (apud [[Pionki]]) kaj Anielin (proksime al [[Kozienice]]) finiĝis
** [[1917]]: [[Brazilo]] deklaris militon al [[
** [[1918]]: Germana generalo [[Erich Ludendorff]] estis demisiita de la imperiestro [[Vilhelmo la 2-a (Germana Regno)|Vilhelmo la 2-a]] pro rifuzo de kunlaboro en pacaj intertraktadoj
* [[1921]]: En Germanio ekfunkciis la dua registaro de [[Joseph Wirth]]
* [[1927]]: De svisa Rapperswill en [[Kantono Sankt-Galo]] el pola muzeo oni alveturigis al [[Pollando]] [[urno]]n kun [[koro]] de [[Tadeusz Kościuszko]]
* [[1936]]: [[Hispana Enlanda Milito]]: rekompence al soveta militista helpo por republikana registaro, al [[Odesa]] eniris [[ŝipo]] kun 510 tunoj da [[oro]] el rezervoj de la [[Banko de Hispanio]]
* [[1938]]: En [[Germanio]] komenciĝis [[Polenaktion]] kadre de kiu oni [[deportado|deportis]] dum kelke da tagoj al Pollando 17 mil polajn judojn loĝantaj en [[Nazia Germanio]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Soveta invado en Pollandon]]: [[Sovetunio]] transdonis [[Vilno]] al [[litovoj]]; en [[Varsovio]] komenciĝis kvartaga germana-soveta kunsido de landlima komisiono; generalo Franz Halder, Ĉefo de Ĝenerala [[Stabo]] de la germanaj surteraj armeoj skribis en sia [[taglibro]]: ''Paktado kun Moskvo pri interŝanĝo de germanoj el [[Volinio]] kontraŭ [[ukrainoj]] kaj [[judoj]]. 400 germanaj funkciuloj (plenrajtaj) iros al Rusio, 1000 rusaj funkciuloj alvenos al teritorio de la komandantaro "Oriento" (al Pollando). Tie restos 4 semajnojn. Ilin observos homoj de [[Himmler]] ([[spionado]])''
** Surbaze de [[dekreto]] de [[Adolf Hitler]] de la 12-a de oktobro '''[[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] fondiĝis - konsistanta el 4 partoj: [[Krakovo|krakova]], [[Lublin|lublina]], [[Radom|radoma]] kaj [[Varsovio|varsovia]]''' (ĉiu po 10-13 [[distrikto]]j) - kies oficiala lingvo estas la [[germana]], kaj la [[pola]] nur permesebla, kun la ĉefurbo en [[Lodzo]] (post ĝia enkorpigo al [[Nazia Germanio]] ekde la 13-a de novembro ĉefurbiĝis [[Krakovo]]); '''laŭ germana sekureca polico ĝis tiu ĉi tago oni [[murdo|murdis]] en [[Okcidenta Prusio]] ĉ. 20 mil personojn'''; germanaj taĉmentoj de "memdefendo" (''Selbstschutz'') sur enkorpigitaj teritorioj konsistis el ĉ. 70 mil personoj; [[Ordnungspolizei|germana polico]] [[murdo|murdis]] en 3 lokoj 45 [[poloj]]n; vilaĝo Zychy ([[distrikto Konecki]]): komandanto de Apartigita Taĉmento majoro [[Henryk Dobrzański]] subskribis ordonon pri kreo de volontulaj taĉmentoj kiel senrompan daŭrigon de la Armeo de [[Pola Respubliko|Respubliko]]
** Pastro [[Jozef Tiso]] iĝis prezidento de [[Slovaka ŝtato]]
** [[1940]]: La limon kun ĜG transpaŝis 3 polaj [[oficiro]]j kun tasko aranĝi [[Pola Enlanda Armeo|Asocion de Armita Batalado]] en estintaj [[vojevodio]]j ([[Bjalistoko]], [[Navahrudak|Nowogródek]] kaj [[Pinsk]]);
** '''125 funkciuloj de [[NKVD]], kiuj preparis [[masakro de Katin|Katinan murdon]] de [[poloj|polaj]] oficiroj kaj ĝin plenumis, estis premiitaj de [[Lavrentij Berija]] en sekreta ordono''' pro "sukcesa plenumo de specialaj taskoj"; [[Budapeŝto]]: "[[Wieści Polskie]]" informis, ke post [[anekso]] de [[Bukovina]] kaj [[Besarabio]] fare de soveta armeo oni elproprietigis bienposedantojn (interalie polojn), lasante al ili nur po 5 [[hektaro]]j da tero kaj en [[Ĉernivco]] oni komencis registri senlaborulojn, el kiuj 5000 estis forveturigitaj en Sovetunion, domoj akiritaj de polaj rifuĝintoj iĝis ŝtataj kaj polaj asocioj estis malfonditaj; en [[golfo]] de [[Irlando]] pola kontraŭtorpeda ŝipo ORP "Burza" savis 254 ŝiprompiĝintojn de bombita brita pasaĝera ŝipo "Empress of Britain" (la 10-a laŭ grandeco en la mondo)
** [[1941]]: Solena festado de la dua datreveno de ĜG: en [[Krakovo]] aperas serio de 12 [[poŝtmarko]]j kun [[busto]] de [[Adolf Hitler]] en diversaj koloroj kaj prezoj; germanaj regopovoj decidis fari de [[Varto]]-Lando ne nur [[grenejo]]n por [[Nazia Germanio]], sed ankaŭ [[graso|grasejon]] kaj [[viando|viandejon]]; de [[Budapeŝto]] sekrete alvenis al [[Varsovio]] pola marŝalo [[Edward Rydz-Śmigły]]
** Post rompo de [[diplomatio|diplomatiaj]] rilatoj kun Pollando fare de [[Japanio]] la pola [[skipo]] de [[ambasado]] en [[Tokio]] fornavigas al [[Ŝanhajo]]
** [[1942]]: '''Laŭ [[Hans Frank]] germanoj transprenis en
** [[1943]]: Taĉmentoj de germana polico pafmortigis en [[Varsovio]] 30 polojn, en [[Krakovo]] 10, en Mostki 10 kaj en Istebna (proksime al [[Cieszyn]]) 5 pro vundigo de [[gestapo|gestapano]], apud [[Częstochowa]] publike [[pendumo|pendumis]] 10 polojn revenĝe pro pafmortigo de germano kaj en [[Dąbrowa Górnicza]] 11 pro mortigo de policano; germanaj regopovoj konfiskis al poloj kaj judoj ĝis tiu ĉi tago 110 mil [[nemoveblaĵo]]j kune kun loĝejoj
** [[1944]]: En arbaroj apud [[Włoszczowa]] komenciĝis [[partizano|partizana]] batalo de [[Pola Enlanda Armeo]] kun armitaj germanaj taĉmentoj
* [[1945]]: [[Stalinismo]]: pola komunista gvidanto kaj funkciulo de soveta [[NKVD]] Bolesław Bierut dekretis pri [[ŝtatigo]] kaj sekve elproprigo de dekkelkaj miloj da posedantoj de [[nemoveblaĵo]]j en [[Varsovio]], kies havaĵon transprenis [[komunumo]]
* [[1947]]: '''[[Maharaĝo]] Hari Singh subskribis alligon de [[Kaŝmiro]] al [[Barato]]'''
* [[1951]]: La tria registaro de [[Winston Churchill]] ekfunkciis
* [[1951]]: Surbaze de pakto inter soveta kaj pola registaroj oni interŝanĝis teritoriojn en [[Lublinio]] kaj Bieszczady (okcidenta parto de Orientaj [[Beskidoj]]) - unu el pluraj postmilitaj korektoj de la [[landlimo]], malutilaj al Pollando
Linio 53 ⟶ 54:
* [[1966]]: Konsilio de [[NATO]] decidis translokigi la sidejon de [[Parizo]] al [[Bruselo]], kio okazis post retiriĝo de [[Francio]] el militaraj strukturoj de NATO
* [[1967]]: [[Farah Pahlavi]] kroniĝis kiel ununura [[ŝahbanu]] - la regantino de [[Persa Imperio]]
* [[1973]]: Ĉesigo de la militagoj en la [[Milito de Jom Kippur]]
* [[1975]]: En [[Duseldorfo]] komenciĝis la tria proceso de funkciuloj de germana [[koncentrejo]] [[Majdanek]]
* [[1976]]: [[Bantustano]] [[Transkejo]] ([[Sud-Afriko]]) sendependiĝis
* [[1977]]: En [[Somalio]] oni diagnozis la lastan kazon de [[variolo]]
* [[1979]]: En ĝis hodiaŭ neklarigitaj cirkonstancoj estis pafmortigita prezidento de [[Sud-Koreio]] generalo [[Park JungHee]] - la patro de aktuala prezidentino [[Park Geun-hye]]
* [[1981]]: '''[[Granda barilrifo]] iĝis [[Monda heredaĵo de Unesko]] en [[Korala Maro]]'''
* [[1983]]: En [[Parizo]] dum la [[konferenco]] "[[Scienco]] kaj [[paco]]" [[Czesław Miłosz]] tralegis leteron de [[Lech Wałęsa]], en kiu prezidanto de [[Solidareco (Pollando)|Solidareco]] petis premiitojn de [[Nobel-Premio]] pri alvoko al regopovoj de [[Pola Popola Respubliko]] por liberigo de [[opozicio (politiko)|politikaj malliberuloj]] kaj komeno de [[dialogo]] kun la [[socio]]
* [[1984]]: [[Usono]]: "Bebo Fae" ricevis transplantitan koron de paviano.
| |||