Banano: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017
fixed cite error
Linio 51:
[[Fitolitoj]] eltrovitaj en [[Kamerunio]] datiĝantaj el la unua jarmilo a.K.E.<ref>Indikoj por banana kultivado kaj bredado dum la unua jarmilo a.K.E. en la arbaro de suda Kamerunio. Mbida VM, Van Neer W, Doutrelepont H, Vrydaghs L. (2000) Journal of archaeological science 27:151–162</ref> ekkaŭzis ankoraŭ nesolvitan debaton pri la dato de unua kultivado en Afriko. Ekzistas lingvaj indikoj ke bananoj estis sciita en [[Madagaskaro]] ĉirkaŭ tiu tempo.<ref>{{Cito |Titolo = Herkunft, Diversität und Züchtung der Banane und kultivierter Zitrusarten (''Origin, diversity and breeding of banana and plantain (Musa spp.))'' - Herkunft, Diversität und Züchtung der Banane und kultivierter Zitrusarten (''Deveno, diverseco kaj bredanta de banano kaj pizango (Musa spp.))''|Aŭtoro = Friedrich J. Zeller|Jaro=2005|Gazeto = Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics – Revuo de Agrikulturo kaj Kampara Evoluado en la Tropikoj kaj Subtropics| URL = http://www.upress.uni-kassel.de/online/frei/978-3-89958-116-4.volltext.frei.pdf}}</ref> La plej frua antaŭa indiko indikas ke kultivado okazis ne pli frue ol la malfrua 6a jarcento p.K.<ref>{{Cito |Titolo = Africa's earliest bananas? – Ĉu plej fruaj bananoj de Afriko?|Aŭtoroj = B. Julius Lejju, Peter Robertshaw, David Taylor|Dato=2005-06-28|Gazeto = Journal of Archeological Science – Revuo de Arkeologia Scienco| URL = http://www.inibap.org/pdf/phytoliths_en.pdf}}</ref> Estas probable, tamen, ke bananoj estis alportitaj almenaŭ al [[Madagaskaro]] se ne al la Orienta afrika marbordo dum la fazo de Malagasia koloniigado de la insulo el Sudorienta Azio ĉ.400 K.E.<ref>Randrianja, Solofo abd Stephen Ellis: ''Madagaskaro: Mallonga Historio''. Presejo de la Universitato de Ĉikago, 2009.</ref>
 
La banano eble ekzistis en kelkaj lokoj de la [[Mezoriento]] dum la fruaj tagoj de [[Islamo]]. Estas iom da tekstaj indikoj ke la profeto [[Mohamedo|Mahometo]] konis bananojn. La [[disvastigado de Islamo]] estis sekvita de disvastigegado de la banano. Estas multaj referencoj al ĝi en islamaj tekstoj (kiel poemoj kaj [[hadito]]j) komencante en la 9-a jarcento. De la 10-a jarcento la banano aperas en tekstoj de [[Palestino]] kaj [[Egiptujo|Egiptio]]. De tie ĝi disvastiĝis en nordan Afrikon kaj islaman [[Iberio]]n. Dum la mezepoka periodo, la bananoj de [[Granado (Hispanio)]] estis konsiderataj inter la plej bonaj en la araba mondo.<ref name="Watson">Watson, p. 54</ref> En 650, islamaj konkerintoj alportis la bananon al Palestino. Nuntempe, banana konsumado grave pliiĝas en islamaj landoj dum [[Ramadano]], la monato de tagluma fastado.
 
Bananoj estis enkondukitaj al la [[Ameriko]]j de [[Portugalio|portugalaj]] maristoj kiuj alportis la fruktojn de [[Okcidenta Afriko]] en la 16-a jarcento<ref>{{Cito|URL=http://www.botgard.ucla.edu/html/botanytextbooks/economicbotany/Musa/index.html |Titolo=Bananas and plantains - Bananoj kaj Amelaj Bananoj (pizangoj) |Eldonejo=Botgard.ucla.edu - Botgard.Ucla.Edu |Dato= |Alirdato=2009-04-16}}</ref>.