Kiel registrite je 14:48, 25 nov. 2018 redakti DidCORN (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 14 430 redaktoj Ĝisdatigo kub referencoj ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:38, 27 nov. 2018 redakti malfari Robin Bot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Patrolantoj 69 207 redaktoj e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ ) Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 10: \|Najbarantaj ŝtatoj: \|\| [[Kazaĥio]], [[Uzbekio]] \|-bgcolor="#FFFFFF" \|Areo \|\| ĉ.ĉirkaŭ 33.000 km² \|-bgcolor="#FFFFFF" \|maksimuma profundo: \|\| 34 m Linio 33: La ĉefaj alfluantaj riveroj estas [[Amudarjo]] kaj [[Sirdarjo]]. Ĉar oni elprenis el tiuj riveroj ekde la erao de [[Stalin]] (komenco de la intensa kultivado de [[kotonujo]] en [[Uzbekio]] kaj [[Kazaĥio]]) multan akvon por [[irigacio]], malaltiĝis daŭre la akvonivelo, tiel ke Aralo eble baldaŭ ĉesos ekzisti. Ekde [[1960]] ĝis [[nun en 2006\|hodiaŭ]] la akvonivelo malaltiĝis je 23 metroj. La surfaco de la lago reduktiĝis dumtempe je 60%, la akvovolumeno je 80%. Dum la fruaj 1960-aj jaroj, kun areo de ĉ.ĉirkaŭ 68.000 km², la lago estis la 4-a plej granda lago de la mondo. Ĝi nun konsistas el du partoj: la suda ''Granda Aralo'' kaj la norda ''Malgranda Aralo''. En [[1990]] la granda Aralo havis surfacon de ĉ.ĉirkaŭ 33.000 km², la malgranda nur ĉ.ĉirkaŭ 3.000 km². Ekde 2002 la [[Vozroĵdenija (insulo)\|insulo Vozroĵdenija]] en la Arala lago iĝis [[duoninsulo]]. Oni antaŭvidas la dividiĝon de la Granda Arala Lago de [[2006]] ĝis [[2008]] al okcidenta, profunda, parto kaj orienta, malprofunda, parto. Oni prognozis ankaŭ la dispartiĝon de la Malgranda Arala Lago al pli malgrandaj lagetoj, sed la destinon de tiu lago povas ŝanĝi lastatempa aktiveco de Kazaĥio (vd. sube). La urboj Aralo (pli frue ruse ''Aralsk'') ĉe la norda kaj Mujnak ĉe la suda bordo, kiuj en [[1960]] situis ĉeborde, situis en ([[2003]]) jam 100 km for de la iama bordlinio. Linio 45: Samtempe altiĝis la enhavo de [[salo]] je 2,6% (oni mezuris eĉ jam 4,5%), kio rezultigis kompletan pereon de [[fiŝo]]j el la lago. La iamaj havenurboj kaj albordolokoj nun situas meze en la [[dezerto]], pli ol 100 km de la iama bordolinio. Post la retiriĝo de la [[akvo]] restis nur sal- kaj polvodezerto, kiu estas tre danĝera por la [[sano]] pro la jardekaj alŝutoj de [[kemio\|kemiaj]] [[sterko]]j, [[herbicido]]j, [[pesticido]]j kaj aliaj damaĝaj materialoj. Oni uzis por la defoliigo de kotonujaj kulturoj pro la maŝina rikolto la efikanton ''Agent Orange'', toksaĵon, kiun la Usona armeo jam uzis en la Vjetnama milito. ''Agent Orange'' estis uzata en la tuta Arala baseno direkte super la kotonplukantoj, kiuj havis nur kelkajn sekundojn por sin sekurigi en kovrita loko. Multaj loĝantoj de la ĉirkaŭo suferas je diversaj kronikaj malsanoj. Ankaŭ la mortemo de infanoj estas tre alta. Oni kalkulas, ke ĉ.ĉirkaŭ 25% de la loĝantaro en la kotonkulturaj areoj estas mense neprogresinta. La homoj malsaniĝas je [[ezofago\|ezofaga]] [[kancero]] (80% el la kanceraj malsanoj), kiu estas la unua paŝo al pli danĝeraj kanceroj. == Restariga agado en la regiono ==

Aralo: Malsamoj inter versioj