Egipta lingvo: Malsamoj inter versioj

35 bitokojn aldonis ,  antaŭ 5 jaroj
e
Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ )
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ )
Linio 23:
'''Oni distingas kelkajn fazojn de la evoluo:'''
 
1. ''La [[Malnova egipta|malnov-egipta lingvo]]'': Estis uzata de ĉ.ĉirkaŭ [[-3000]] ĝis ĉ.ĉirkaŭ [[-2140]] jaro. De la komenco de skribadapero ĝis la Malnova Reĝolando (dinastioj 1-a - 6-a).<br />La plej malnovaj tekstoj skribitaj en tiu lingvo estis kutime tre mallongaj, ĉefe nomoj kaj titoloj. Poste ankaŭ aperis pli longaj tekstoj, ekz. biografiaj epigrafoj de altranguloj. La plej gravaj tekstoj el tiu periodo estas la [[Piramidaj Tekstoj]].
 
2. ''La [[mez-egipta lingvo]]'': Uzita de ĉ.ĉirkaŭ [[-2140]] ĝis ĉ.ĉirkaŭ [[-1360]] jaro. De la Unua Provizora Periodo, dum la Meza Reĝolando kaj la Dua Provizora Periodo ĝis la frutempa Nova Reĝolando (dinastioj 9-a - 18-a).<br />Oni nomas tiun lingvon kiel la ''klasika''. Estis uzita en oficialaj reĝaj epitafoj kaj en religiaj tekstoj. Ĝi estis ankaŭ uzata ĝis la fino de la faraona civilizacio, sed en la parolata lingvo kaj en aliaj kategorioj de tekstoj, anstataŭis ĝin sekvontaj fazoj de la egipta lingvo.
 
3. ''La [[nov-egipta lingvo]]'': Uzita de la [[14-a jarcento a.K.]] ĝis ĉ.ĉirkaŭ [[700]] jaro p.K. En ĉiutaga parolo, ĝi jam ekzistis en tempo de la Meza Reĝolando. Ĉ. [[-1360]] jaro, danke al la faraono "herezulo" - Eĥnatono (el la 18-a dinastio), la nov-egipta lingvo estiĝis la oficiala lingvo.
 
4. ''La [[demotika lingvo]]'': De ĉ.ĉirkaŭ [[-700]] jaro ĝis ĉ.ĉirkaŭ [[300]] jaro p.K. Vorto "demotika" (el la greka) signifas "popola". Oni uzis tiun lingvon en ĉiutaga vivo, en dokumentoj ligitaj kun komerco, leĝo, ktp. Ankaŭ kreiĝis iom da literaturaj tekstoj. Tamen en tiu ĉi periodo, reĝaj epitafoj kaj religiaj tekstoj oni skribis en la mez-egipta lingvo.
 
5. ''La [[kopta lingvo]]'': La lasta versio de la egipta lingvo. [[Kopto]]j, egiptaj kristanoj, uzis ĝin de la [[3-a jarcento|3-a jarcento p.K.]]. Post la araba konkero de [[Egiptio]], la kopta lingvo estis iom post iom forpuŝita, el la ĉiutaga vivo, per la araba lingvo. Kiel la lingvo parolata, ĝi malaperis en la [[16-a jarcento]], tamen ankoraŭ en koptaj preĝejoj, oni liturgias en tiu ĉi lingvo. Vorto "Kopt" devenas el la [[Greka lingvo|greka]] vorto "Aigyptos" - "Egiptio".