Manĝaĵo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
eNeniu resumo de redakto
Linio 38:
Animaloj estas uzataj kiel manĝo ĉu rekte aŭ nerekte pro la produktoj kiujn ili produktas. [[Viando]] estas ekzemplo de rekta produkto tenita el animalo, kiu venas el [[muskolo|muskolaj]] sistemoj aŭ el [[organo]]j.
 
Manĝaĵoj produktitaj de animaloj estas [[lakto]] produktita el [[laktoglando]]j, kiu en multaj kulturoj estas trinkata aŭ procezata en [[laktaĵo]]j ([[fromaĝo]], [[butero]] ktp.). Aldone, birdoj kaj aliaj animaloj demetas [[ovo]]jn, kiuj estas ofte manĝataj, kaj [[abelo]]j produktas [[mielo]]n, nome reduktita [[nektaro]] el floroj, kiuj estas populara dolĉigilo en multaj kulturoj. Kelkaj kulturoj [[sango (kuirarto)|konsumas sangon]], foje en la formo de [[sangokolbaso]], same kiel densigilo por [[saŭco]]j, aŭ en [[fumplekadofumpeklado|plekitapeklita]], [[Saligado|saligita]] formo por tempo de manĝa malabundo, kaj aliaj uzas [[sango]]n en stufaĵoj kiaj [[leporo|stufita leporo]].<ref>Davidson, 81–82.</ref>
 
Kelkaj kulturoj kaj personoj ne konsumas viandon aŭ animalajn manĝoproduktojn pro kulturaj, dietaj, sanaj, etikaj, aŭ ideologiaj tialoj. [[Vegetarismo|Vegetaranoj]] elektas rezigni el manĝo el animalaj fontoj je variaj gradoj. [[Veganismo|Vegananoj]] ne konsumas ajnan manĝon kiuj estas aŭ enhavas [[ingredienco]]jn el animala fonto.
Linio 154:
[[Dosiero:Food packages (1).jpg|thumb|maldekstre|Pakitaj hejmaj manĝaĵoj.]]
{{Ĉefartikolo|Manĝofabrikado}}
Pakitaj manĝaĵoj estas fabrikitaj (produktitaj) eksterhejme por vendado. Tio povas esti tiom simpla kiom [[buĉisto]] preparanta viandon, aŭ tiom kompleksa kiel moderna internacia [[nutrindustrio]]. La komencaj manĝoprocezaj teknikoj estis limigitaj al disponebla manĝokonservado, pakado, kaj transportado. Tio ĉefe inkludis [[saligado]]n, [[salplekadosalpeklado]]n, kazeiĝon, sekigadon, [[peklado]]n, [[fermentado]]n, kaj [[fumaĵado]]n.<ref>Aguilera, 1–3.</ref> Manĝofabrikado stariĝis dum la [[industria revolucio]] en la 19a jarcento.<ref>Miguel, 3.</ref> Tiu disvolviĝo profitis avantaĝe el la novaj [[Merkatiko|amasmerkatikaj teknikoj]] kaj aperanta nova teknologio, kia [[Muelejo|muelado]], konservado, pakado kaj etikedado, kaj transportado. Ĝi kunportis la avantaĝojn de antaŭ-preparitaj temposavaj manĝaĵoj al la kerno de ordinara popolo kiu ne ĝuas el hejmaj servistoj.<ref name=Jango>Jango-Cohen</ref>
 
Komence de la 21a jarcento, leviĝis dunivela strukturo, el kiu kelkaj gigantoj de la internacia manĝoprocezado kontrolas ampleksan gamon de bone konataj manĝo-[[varomarko]]j. Ekzistas ankaŭ ampleksa gamo de malgrandaj lokaj aŭ naciaj manĝoprocezaj entreprenoj.<ref>Hannaford</ref> Ankaŭ progresintaj teknologioj venis ŝanĝi manĝofabrikadon. Komputil-bazitaj kontrolsistemoj, prilaboritaj metodoj por manĝo-procezado kaj pakado, kaj antaŭeniroj en [[loĝistiko]] kaj en manĝodistribuado povas plibonigi la kvaliton de produktoj, plibonigi la [[Nutra sekureco|manĝosekurecon]], kaj malaltigi kostojn.<ref name=Jango/>