|
''Pri internaciismoj en lingvoj, vidu '''[[Internaciaj vortoj]]'''.''
Tiu ĉi artikolo temas pri institucia internaciismo. Ne konfondu kun internaciismo.
----
'''Internaciismo''' estas teorio de la [[laborista movado]] (interalie [[marksismo|marksisma]] kaj [[anarkiismo|liberecana]]) kiu celas internaciajn solidarecon kaj unuecon.
== Marksisma internaciismo ==
Internaciismo, kiu aperis en la 19-a jarcento notinde el la demokrataj revolucioj, strebas finiĝon de la batalo interŝtata, kaj celas:
* unue, internacian [[solidareco]]n inter [[proleto]]j (manlaboristoj, salajruloj, senlaboruloj, ktp) kio implicas kontraŭon al [[naciismo]] kaj [[ŝovinismo]], defendante la komunajn interesojn de la [[homaro]];
* post [[revolucio|revolucia]] procezo, starigon de internaciskala regsistemo foriganta ŝtatojn kaj ties landlimojn; tiam ekestas [[socialismo]] (aŭ [[komunismo]]), socio en kiu estas nek ŝtatoj, nek [[socia klaso|klasoj]], nek ekspluatado...
En la internaciista perspektivo, la laboristoj agas solidare celante [[tutmonda revolucio|mondan revolucion]], kaj subtenas la alilandajn laboristojn sed ne ilian lokan registaron. Internaciismo resumeblas per la frapfrazo {{citaĵo|Laboristoj el ĉiuj landoj, unuiĝu!}} kiu estas la lasta frazo de la ''[[Komunista Manifesto]]''. La unuaj sindikatistoj eklernis, ke ju pli da membroj, des pli da efikeco, ĉar kunigante siajn fortojn, la laboristoj akiris pli da premforto. Tio aplikita je internacia skalo kreskigus la potencon de laboristoj kontraŭ tiun de iliaj mastroj. Necesas kuniĝi kontraŭ la [[reganta klaso]] kiu, laŭ la marksistoj, subpremas la laboristojn.
Internaciismo estas ia [[pacifismo]] kaj kontraŭas interpopolajn militojn. Laŭ la marksisma teorio la malo de proleta internaciismo estas "burĝa naciismo".
[[Karl Marx|Karlo Markso]] diris: "Mi estas mondcivitano"<ref>'''(fr)''' [http://www.marxists.org/francais/lafargue/works/1890/00/lafargue_18900000.htm Souvenirs personnels sur Karl Marx], de [[Paul Lafargue|Paŭlo Lafargo]].</ref>. Tiu vidpunkto estas sufiĉe malsimila al tiu de iuj [[Social-demokratio|social-demokratoj]], kiel [[George Orwell|Georgo Orvelo]] dum la dua mondmilito, kiu observis, ke "en ĉiuj landoj, la malriĉuloj estas pli naciistaj ol la riĉuloj"<ref>George Orwell, [http://www.k-1.com/Orwell/site/work/essays/lionunicorn.html ''The Lion and the Unicorn'']. Li tiel kontraŭdiris siajn antaŭajn opiniojn, kiam li anis en la [[Sendependa laborista partio]].</ref>.
La teoriuloj de la marksisma internaciismo estas [[Karl Marx|Karlo Markso]], [[Friedrich Engels|Frederiko Engelso]], [[Herman Gorter]], [[Roza Luksemburg]]o, [[Lenino]], [[Karl Liebknecht|Karlo Libkneĥto]], [[Trocki|Leo Trocki]], [[Anton Pannekoek]] kaj [[Antonio Gramsci|Antonio Gramŝi]]. La subtenantoj de tiu internaciismo grupiĝas en internaciaj organizoj: la [[1-a Internacio]] kiu estos pludaŭrigita kiel [[Internacia Laborista Asocio]], la [[Dua Internacio]], la [[Tria Internacio]], la [[Komunista laborista Internacio]], la [[Internacia revolucia marksisma centro]], la [[Kvara Internacio]], ktp.
''[[La Internacio]]'' estas grava kanto de tiu movado.
La defendo de tiu principo estis kialo de la historia skismo de [[1914]], inter tiuj kiuj akceptis la mondmiliton kaj do rezignis pri internaciismo ([[social-demokratio]]), kaj tiuj, kiuj rifuzis ke la popoloj masakras unu la alian por la interesoj de la regantoj de ĉiu ŝtato ([[komunismo]]).
== Liberecana internaciismo ==
Jam en la [[1870-aj jaroj]] kristaliĝis la internaciajn kontaktojn kiuj celis la grupan intervenon en la [[1-a Internacio]], kiu estos pludaŭrigita kiel [[Internacia Laborista Asocio]], internacia kuniĝo de diversaj asocioj ĉirkaŭ la [[anarkosindikatismo]]. Tamen ankaŭ aliaj tendencoj de [[anarkiismo]] kiel la [[individuisma anarkiismo]] alianciĝis internacie ĉefe ĉirkaŭ [[Francio]] por pli taŭge disvastigi tiun tendencon.
Ĝenerale oni povas konsideri, ke la tre akceptata principo de la homa egaleco alvenas al punkto ke anarkiistoj ĉiam akceptis, ke ĉiu homoj estas egalaj kaj ke la aktivuloj devas plenumi sian solidarecan devon super la ekzisto de ŝtataj landlimoj kiuj tute nenion signifas por la liberecana spirito.
== Internaciismo kaj esperanto ==
| 