Furano: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 88:
La termino "furano" originas de la [[latina lingvo]] ''furfur'', kiu signifas [[brano]]n.<ref>{{cite book | first = Alexander | last = Senning | title = Elsevier's Dictionary of Chemoetymology | publisher = Elsevier | date = 2006 | ISBN = 0-444-52239-5}} ({{angle}})</ref>
 
Ĝustadire la kemio de la furano komencis kun la malkovro de furanhavantaj komponaĵoj, kiel [[cerealo]]j. Kvankam la aromata furanringa sistemo ne trovatas en la besta organismo, ĝi okazas en sekundaraj plantaj [[metabolito]]j ĉefe en [[terpeno]]idoj. La furano 2-karboksilata acido aŭ 2-furoata acido estis unue estigita de [[Carl Wilhelm Scheele]], en 1780, ekde seka distilado el la '''mucika acido'''.
 
La furano estas manufakturita per gazfaza malkarbonigo de la furfuralo, kiu siavice estiĝas per agado de la sama acido sur vegetalaj restaĵoj. En 1840, John Stenhouse (1809-1880) malkovris, ke la furfuralo estiĝas pere de reakcio inter la [[sulfata acido]] kaj vasta gamo da plantaj materialoj tia kia pajla lignero.
 
Li ankaŭ konstatis ĝian tendencon al rezinformado[[rezino|rezin]]formado. Dodd kaj Stillman (1944) malkovris ke la furanaj derivaĵoj prezentas kontraŭbakteriajn proprecojn pro la ĉeesto de la [[nitrogena grupo]] en la 5-a pozicio de la furoata acido.
 
== Kunrilataj kemiaĵoj ==