Charles Darwin: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 56:
=== Vojaĝo sur la ''Beagle'' ===
{{Ĉefartikolo|Dua vojaĝo de la Beagle}}
[[File:Voyage of the Beagle-en.svg|thumb|upright=1.8|alt=Route from Plymouth, England, south to Cape Verde then southwest across the Atlantic to Bahia, Brazil, south to Rio de Janeiro, Montevideo, the Falkland Islands, round the tip of South America then north to Valparaiso and Callao. Northwest to the Galapagos Islands before sailing west across the Pacific to New Zealand, Sydney, Hobart in Tasmania, and King George's Sound in Western Australia. Northwest to the Keeling Islands, southwest to Mauritius and Cape Town, then northwest to Bahia and northeast back to Plymouth.|La vojaĝo de ''Beagle'', 1831–1836.]]
Post lasi Sedgwick en Kimrio, Darvino pasigis unu semajnon kun studentaj amikoj en [[Barmouth]], poste revenis hejmen la 29an de aŭgusto kaj tie trafis leteron el Henslow proponante lin kiel taŭga (se nekompleta) [[natura historio|naturalisto]] por mem-financita kroma posteno sur la ŝipo ''Beagle'' sub estreco de la kapitano [[Robert FitzRoy]], emfazante, ke tio estas posteno por [[ĝentlemano]] pli ol por "simpla kolektanto". La ŝipo estis elironta post kvar semajnoj por ekspedicio por mapigi la marbordon de Sudameriko.<ref>{{cite web|url=http://www.darwinproject.ac.uk/darwinletters/calendar/entry-105.html|title=Darwin Correspondence Project – Letter 105 – Henslow, J. S. to Darwin, C. R., 24 Aug 1831|accessdate=29a de decembro 2008|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090116035549/http://www.darwinproject.ac.uk/darwinletters/calendar/entry-105.html|archivedate=16 January 2009|df=dmy-all}}</ref> [[Robert Darwin]] objekciis kontraŭ la planita dujara vojaĝo de sia filo, konsiderante ĝin kiel tempoperdo, sed li estis konvinkita de sia bofrato, Josiah Wedgwood la 2-a, por akcepti (kaj financi) la partoprenon de sia filo.<ref>{{Harvnb|Desmond|Moore|1991|pp= 94–97}}</ref> Darvino zorgis por resti en privata kapablo por reteni kontrolon super sia kolekto, intencante konservi ĝin por pli grava scienca institucio.<ref name="Browne">{{Harvnb|Browne|1995|pp=204–210}}</ref>
En [[1831]], havante 22 jarojn, ŝatanto de skaraboj sen direkto en vivo, Darvino vojaĝis ĉirkaŭ la [[Tero]] en la ŝipo ''[[HMS Beagle]]'', dum kvin jaroj. La ŝipo esploris detale la bordon de [[Sudameriko]] por la brita mararmeo, kaj Darvino servis kiel la naturscienca oficiro de la vojaĝo.
Darvino pensis pri la varieco laŭ la ideoj de Lyell. Lyell diris ke la nuna Tero estas la sama kiel la antikva Tero: la kaŭzoj kiuj formis la teron, ankoraŭ agas nun, iom post iom, daŭre kaj malrapide tra la epokoj. Kiel [[rivero]] formas sian vojon. Ĉi tiu estas la skolo de [[samaspektismo]]. La kontraŭa, tradicia skolo, [[katastrofismo]], diris ke ŝanĝo estas grandega kaj subita: la kreo de la mondo de Dio, la inundo de Noa, ekzemple. Bona religio, eble, sed malbona scienco, certe: scienco nur povas atesti pri tio, kion oni povas observi laŭ regulo. Tial laŭ Lyell, se vivo evoluis antaŭe, ĝi ankoraŭ evoluas nun, kvankam tre malrapide kaj per malgrandaj paŝoj.▼
▲Dum la vojaĝo Darvino legis la novan libron de [[Charles Lyell]] pri la tero, kiu profunde influis lin, kaj studis la plantojn kaj bestojn de Sudameriko. Li miris kaj pensis pri la granda varieco de vivo, kiun li renkontis—precipe en la insuloj de [[Galapagoj]], kie ĉiu insulo havas sian propran specon de [[testudo]], [[emberizedoj|fringo]] kaj [[marigvano]]. Darvino pensis pri la varieco laŭ la ideoj de Lyell. Lyell diris ke la nuna Tero estas la sama kiel la antikva Tero: la kaŭzoj kiuj formis la teron, ankoraŭ agas nun, iom post iom, daŭre kaj malrapide tra la epokoj. Kiel [[rivero]] formas sian vojon. Ĉi tiu estas la skolo de [[samaspektismo]]. La kontraŭa, tradicia skolo, [[katastrofismo]], diris ke ŝanĝo estas grandega kaj subita: la kreo de la mondo de Dio, la inundo de Noa, ekzemple. Bona religio, eble, sed malbona scienco, certe: scienco nur povas atesti pri tio, kion oni povas observi laŭ regulo. Tial laŭ Lyell, se vivo evoluis antaŭe, ĝi ankoraŭ evoluas nun, kvankam tre malrapide kaj per malgrandaj paŝoj.
=== Post la vojaĝo ===
| |||