Esperanto: Malsamoj inter versioj

Komence, la lingvo konsistis el ĉirkaŭ mil [[normala radiko|vortradikoj]], el kiuj oni povis krei 10–12 mil vortojn. La nunaj [[esperantaj vortaroj]] enhavas ofte eĉ 15–20 mil radikojn, el kiuj jam da vortoj deriveblas centmiloj; krome la lingvo daŭre evoluas. La aktualajn tendencojn observas kaj kontrolas la [[Akademio de Esperanto]]. Dum sia historio, Esperanto estis uzita por atingi diversajn celojn, iujn el ili eblas taksi problemaj. La lingvo estis malpermesita kaj ĝiaj uzantoj persekutataj kaj dum la erao de [[Stalin]], konsideranta ĝin „lingvo de mondcivitanoj“, kaj dum [[Adolf Hitler|Hitler]], por kiuj ĝi estis „lingvo de Hebreoj“ (ĉar Zamenhof, la kreinto, mem estis Hebreo).<ref name="Ĝisdate pri Esperanto">{{citaĵo el retejo | eldoninto = Universala Esperanto‑Asocio | titolo = Ĝisdate pri Esperanto | dato = 2009-12-14 | url = https://uea.org/pdf/ghisdate/ghisdate_esperanta.pdf |arkivurl= https://web.archive.org/web/20161210002046/httphttps://www.uea.org/pdf/ghisdate/ghisdate_esperanta.pdf | arkivdato = 2016-10-12 | citaĵo = La lingvo estis malpermesita, kaj ĝiaj uzantoj persekutataj{{tripunkto}}de Hitler, por kiu ĝi estis lingvo de judoj{{tripunkto}}Zamenhof, kreinto de la lingvo, estis judo}}</ref><ref>{{citaĵo el la reto | url = http://www.bbc.com/future/story/20180110-the-invented-language-that-found-a-second-life-online | titolo = The invented language that found a second life online | alirdato = 2018-01-17 | familia nomo = Penarredonda | persona nomo = Jose Luis | dato = 2018-01-10 | verko = BBC Future | eldoninto = BBC | lingvo = en | citaĵo = Both Stalin and Hitler prosecuted it. The former because he saw it as a tool of Zionism, the latter because he disliked its anti-nationalist ideals.}}</ref>

En multaj universitatoj Esperanto estas parto de lingvosciencaj kursoj, iuj proponas ĝin kiel sendependan studfakon. Precipe estas rimarkinda la [[Eötvös Loránd Tudományegyetem|Universitato Eötvös Loránd]] en [[Budapeŝto]] kun sekcio de [[Esperantologio]] en la Instituto de Ĝenerala kaj Aplikita Lingvoscienco, kaj la [[Universitato Adam Mickiewicz]] en [[Polujo|pola]] [[Poznano]] kun postgradaj studoj pri [[interlingvistiko]]<ref>PIRLOT, Germain. ''Esperanto en universitatoj.'' Universala Esperanto-Asocio, eldonita 2003-04-17. Citita 2008-08-15. httphttps://www.uea.org/agadoj/instruado/pirlot.html (Esperante).</ref>. La bibliografio de la [[Usono|Usona]] Asocio de Modernaj Lingvoj registras ĉiujare pli ol 300 fakajn publikaĵojn pri Esperanto. La biblioteko de la [[Esperanto-Asocio de Britio|Esperanto-Asocio de Britujo]] enhavas pli ol 20 mil pecojn. Signifa tutmonda esplorcentro kaj arkivejo estas [[CDELI|Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia (CDELI)]], kio estas parto de la urba biblioteko de [[La Chaux-de-Fonds]] en [[Svislando]]. Ĝi konservas librojn, periodaĵojn kaj diversajn eldonaĵojn ne nur en Esperanto, sed ankaŭ en aliaj planlingvoj. [http://www.cdeli.org CDELI] krom esti arkivejo kaj esplorejo por interlingvistoj, historiistoj, esperantologoj kaj alifakaj esploristoj, okazigas ankaŭ kursojn kaj seminariojn. Al pluaj grandaj bibliotekoj apartenas la [[Biblioteko Hector Hodler]] en [[Rotterdam|Roterdamo]] en la [[Centra Oficejo de UEA|Centra Oficejo de Universala Esperanto-Asocio]], [[Germana Esperanto-Biblioteko]] en la urbo [[Aalen|Aleno]] aŭ la biblioteko de la [[Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj]] en [[Vieno]], kiu estas parto de la [[Aŭstruja Nacia Biblioteko]]. La bibliotekoj en Vieno kaj Aleno liveras informojn pri siaj kolektoj ankaŭ [[interreto|perrete]] kaj atingeblas pere de la interŝtata interbiblioteka pruntservo.

Notindas krome kelkaj rezolucioj kaj proponoj ĉe [[Ligo de Nacioj]], [[Unuiĝintaj Nacioj]] kaj aliaj organizoj<ref>[httphttps://www.uea.org/informado/ED38-eo.html#enhavo Esperanto kaj internaciaj organizaĵoj]</ref>.

Tia uzo tamen povas ofte konfuzi. Ekzemplon prezentas la etikedo "esperanta [[monunuo]]", uzita por [[Eŭro]]: tiu estis kreita por anstataŭi aliajn monunuojn&nbsp;– Esperantistoj tamen, krom esceptoj, ne klopodas forigi la naciajn lingvojn<ref>''Euro.'' Česká národní banka. Atingita 2008-09-17. Eldonita en Praha. (Ĉeĥe.) Atingebla je http://www.cnb.cz/cs/mezinarodni_vztahy/euro.</ref><ref>''Pražský manifest.'' Eldonis Starto. Atingita 2008-09-17. (Multlingve.) Atingebla je http://members.chello.cz/malovec/manifest.htm, httphttps://www.uea.org/informado/pragm/index.html</ref>. La komuna Eŭropa monunuo tamen estas neŭtrala, same kiel Esperanto.