Birmo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Alifono (diskuto | kontribuoj) e Nomo |
Alifono (diskuto | kontribuoj) →Nomo: Nomo-ŝanĝiĝoj |
||
Linio 31:
'''Birmo''' (rekomendita de la [[Akademio de Esperanto]] kaj komune uzita nomo) aŭ '''Mianmaro''' (oficiala nomo laŭ la aktuala reganta [[junto (politiko)|junto]] kaj laŭ [[UN]]) estas lando en [[Sud-Orienta Azio]]. Ĝi landlimas [[Barato]]n, [[Bangladeŝo]]n, [[Laoso]]n, [[Ĉinio]]n kaj [[Tajlando]]n kaj havas proksimume 2 000 km da marbordo sude.
La landon regas [[militista reĝimo]] ekde [[1962]] kaj ne okazis parlamentaj balotadoj ekde [[1990]], kiam la nuna militista junto malvenkegis en ili, ĝis [[2010]]. La registaro ne obeis la rezulton de la balotado, daŭrigis sian agadon kaj malliberigis la alipartianojn kiel la [[Nobel-premio|Nobelpremiito]] pri [[Paco]] [[Aung San Suu Kyi]]. Post 17 jaroj, en [[2007]] la Militista Junto kontraŭstaris popolan protestadon, estrataj de [[bikŝuo|budhismaj monaĥoj]]. Kapitalismaj okcidentaj landoj
==
En ĉiu lingvo estas disputo pri la landanomo, kiu estu devena de aŭ "''Bama''" (bazita sur "''Bamar''", la nomo de la plej granda etno en la lando) aŭ "''Myanma''". ▼
Ebloj de la esperantigo de "''Myanma''" estas "Mianmo" aŭ "Mjanma" kaj "'''Mianmaro'''" aŭ "'''Mjanmaro'''".<ref>Laŭ la vortaro "Großes Wörterbuch Esperanto-Deutsch" de s-ro Krause, paĝo 483, la lando ankaŭ nomiĝas ''Mjanmo''. Tamen li sub la kapvorto ''Birmo'', paĝo 87, mencias la vorton ''Mjanmaro''.</ref> La plej konata esperantigo de "''Bama''" estas "Birmo". Tamen, iuj teorie uzas la formon "Birmujo" (aŭ "Mjanmujo").<ref>[http://esperanto-ondo.ru/Recenzoj/R-rossia.htm Recenza eseo de] [[Sergio Pokrovskij]]</ref><ref>[http://www.elerno.cn/elibro/FestlibroLisen.pdf La arto agadi kune: Festlibro por s-ano Li Sen]</ref> Povus anstataŭigi la diron ▼
:"el ĉiuj birmoj nur 69% estas la etno nomata ''Bamar'' en Birmo"▼
:: -> "el ĉiuj '''birmujanoj''' nur 69% estas '''birmoj'''". Tia ŝanĝado oficiale estis farita por la landonomo "Vjetnamio" (el "Vjetnamo") per la [[Akademio de Esperanto]] en 1989.▼
{{Vidu ankaŭ|Nomoj de Birmo/Mjanmao|Vjetnamoj#Noto pri la nomo de Vjetnamio}}▼
== Urboj ==▼
La plej granda urbo de la lando, kun 4 477 782 loĝantoj <small>(en [[2005]])</small> estas [[Ranguno]], kiu ĝis [[novembro]] [[2005]] estis la [[ĉefurbo]] de la lando. Ekde [[decembro]] [[2005]], la administracioj estis translokigitaj al la nova ĉefurbo [[Pyinmana]], kiu situas ĉirkaŭ 320 km norde de Ranguno. La [[6-an de februaro]] [[2006]] la translokigo de ĉiuj ministerioj estis oficiale finita. La nova ĉefurbo estas malpermesita al civilistoj kaj eksterlandanoj kaj estis oficiale nomita [[Naypyidaw]] (reĝa urbo) la [[22-an de marto]] [[2006]].▼
Aliaj grandaj urboj estas [[Mandalay]], [[Molamjajn]], [[Bago]], [[Patejn]], [[Taunĝi]].▼
<UL>
<LI>'''Landkodo:''' MM.
<LI>'''
<LI>'''Nacia nomo:''' ''Myanma Neinang''.
<LI>'''Areo:''' 676.600 kv.km.
Linio 67 ⟶ 51:
<LI>'''Organizoj:''' [[UNO]] ([[1948]])
</UL>
▲== Urboj ==
La plej granda urbo de la lando, kun 4 477 782 loĝantoj <small>(en [[2005]])</small> estas [[Ranguno]], kiu ĝis [[novembro]] [[2005]] estis la [[ĉefurbo]] de la lando.
▲
▲Aliaj grandaj urboj estas [[Mandalay|Mandalajo]], [[Molamjajn]], [[Bago]], [[Patejn]], [[Taunĝi]].
== Nomo-ŝanĝiĝoj ==
La reĝimo volis en 1988 liberiĝi de ĉiuj referencoj al la kolonia epoko kaj tial ili decidis ŝanĝi la nomon de la lando al Mianmaro. Ankaŭ urboj kaj riveroj ricevis novan nomon. ''Rangoon'' estis rebaptita en ''Yangon'', ''Pagan'' fariĝis ''Bagan'' kaj la rivero ''Irrawaddy'' (Irivadio) fariĝis la rivero ''Ayeyarwady (''Ajejarvadio'')''. Jen la ĉefaj nomŝanĝoj<ref>(nl) ''[https://www.zuidoostaziemagazine.com/birma-of-myanmar/ Is het nu Birma of Myanmar?]'' (Ĉu estas nun Birmo aŭ Mianmaro ?), Zuidoost-Azië Magazine.</ref>:
''Birma/Burma/'''''Birmo''' → Myanmar/ '''Mjanmao/''' '''Mianmaro'''/ '''Mjanmaro'''
''Rangoon'' / [[Ranguno]] → ''Yangon''
''Pagan/Pegu → Bagan'' / '''[[Bago]]'''
''Akyab → Sittwe''
''Amherst → Kyaikkami''
''Arakan → Rakhine''
''Bassein →'' '''''[[Patejn]]'''''
''Maymyo → Pyin U Lwin''
''Moulmein / Mulmejn → Mawlamyine / '''[[Molamjajn]]'''''
''Myohaung → Mrauk U''
''Pegu → Bago''
''Prome → Pyay''
''Sandoway → Thandwe''
''Syriam → Thanlyin''
''Yaunghwe → Nyaung Shwe''
Rivero ''Irrawaddy''/[[Rivero Iravadio|'''Rivero Irovadio''']] → Rivero ''Ayeyarwady'' / [[Iravadio|'''Rivero Ajejarvadio''']]
Rivero ''Salween'' → Rivero ''Thanlwin''
Rivero ''Sittang'' → Rivero ''Sittoung''
''Tennasserim'' → ''Tanintharyi''
== Espererantigo de la nomoj ==
▲{{Vidu ankaŭ|Nomoj de Birmo/Mjanmao|Vjetnamoj#Noto pri la nomo de Vjetnamio}}
▲En ĉiu lingvo estas disputo pri la landanomo, kiu estu devena de aŭ "''Bama''" (bazita sur "''Bamar''", la nomo de la plej granda etno en la lando) aŭ de "''Myanma''".
La plej konata esperantigo de "''Bama''" estas "Birmo".
Ebloj de la esperantigo de "''Myanma''" estas "''Mianmo''" aŭ "'''Mjanmao'''"<ref>Laŭ la vortaro "Großes Wörterbuch Esperanto-Deutsch" de s-ro Krause, paĝo 483, la lando ankaŭ nomiĝas ''Mjanmo''. Tamen li sub la kapvorto ''Birmo'', paĝo 87, mencias la vorton ''Mjanmaro''.</ref> aŭ "'''Mianmaro'''"<ref>[http://www.esperantoporun.org/dokumentoj/informiloj/informilo-de-marto-2019/ Informilo Esperanto por UN], marto 2019</ref> aŭ "'''Mjanmaro'''"
▲
▲:"el ĉiuj birmoj nur 69% estas la etno nomata ''Bamar'' en Birmo"
▲:: -> "el ĉiuj '''birmujanoj''' nur 69% estas '''birmoj'''". Tia ŝanĝado oficiale estis farita por la landonomo "Vjetnamio" (el "Vjetnamo") per la [[Akademio de Esperanto]] en
== Historio ==
| |||