Kiel registrite je 14:45, 26 jun. 2019 redakti Robin Bot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Patrolantoj 69 207 redaktoj e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (-http://bertilow.com +https://bertilow.com) ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 16:49, 9 sep. 2019 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 9: \|Fam2=[[italika lingvo\|Italika]] \|Fam3=[[latino-faliska lingvo\|Latino-faliska]] \|Fam4='''Latino''' \|Oficiala lingvo= [[Vatikanurbo]] \|Reguligita de= Linio 57: === Elparolo === Kompreneble oni ne scias kiel prononcis la romianoj, ĉar en tiu tempo ne estis sonaparatoj. En la fino de [[19-a jarcento]], la [[katolika eklezio]] kreis oficialan elparolon bazita sur la [[itala lingvo]]. En multaj protestantaj landoj estis reago kaj oni intencis krei "sciencan prononcon" de la latina. La lingvohistoriaj kaj fonologiaj esploroj malkovris la verŝajnan sonsistemon, elparolon de Latino; tiun elparolon oni nomas '''restaŭrita''' '''elparolo'''. En [[1956]] la unua "Congrès International pour le Latin Vivant" (Internacia Kongreso por la Viva Latino) aprobis rezolucion, kiu rekomendis la nuran uzon de "restaŭrita elparolo" en Eŭropaj nereligiaj lernejoj. Tiel, multaj eŭropanoj, kiuj lernis Latinon en lernejo post tiu kongreso, pensas ke ĝi estas la nura "vera" elparolo de la latina, sed ĝi estas nur konvencia elparolo, kun ia scienca bazo, sed tre diskutinda. Linio 63: En modernaj tekstoj oni foje uzas super la vokaloj horizontalajn strekojn aŭ arkojn (ā ē ī ō ū ; ă ě ĭ ŏ ŭ) por helpi la lingvolernadon. Tiuj strekoj ne ekzistis en Latino; ili nun montras por la lernantoj la longecon aŭ mallongecon de la vokalo (silablongo tre gravas en la latina). Restaŭrita prononco {{Div col\|cols = 5}} * ''ae'' [ae̯] Linio 101: La [[akcento]] falas plej ofte kiel en Esperanto: je la dua silabo de la vortofino. Se tiu silabo estas mallonga, la akcento migras pli antaŭen (ekz. am'''ī'''cus, sed f'''ā'''bula, ĉar ''u'' estas mallonga). – La longo aŭ mallongo de silaboj (kaj la vokaloj) ne estas antaŭdirebla, oni devas lerni ilin kun la vorto. La silaboj, finiĝantaj je konsonanto estas ĉiam longaj. Oni devas memori nur la sonrilaton t.n. ''muta cum liquida'', kiam la sonanton sekvas ''p, b, t, d, g, c'' , kaj pli poste ''r'' aŭ ''l'' , ekz. ''li'''br'''um'': tie la du konsonantoj (br) komencas kune la duan silabon kaj la ''li-'' silabo restas mallonga. === Gramatiko === Klasika Latino estis tre '''fleksia''' lingvo, en kiu diversaj finaĵoj indikas la gramatikan funkcion de vortoj. Linio 131: La substantivo kaj ĝiaj adjektivoj akordas laŭ kazo, genro, kaj nombro: * '''bonus amicus''' ''bona amiko'' (virgenra nominativa singulara) * '''bonorum amicorum''' ''de (la) bonaj amikoj'' (virgenra genetiva plurala) * '''bonam amicam''' ''bonan amikinon'' (ingenra akuzativa singulara) La verbo fleksiiĝas laŭ la '''nombro''' (singulara, plurala) kaj '''persono''' Linio 163: </poem> == Literaturo == La ora epoko de [[latina literaturo]] estis en la 1-a jarcento a.K. (la fina jarcento de la Romia Respubliko) sub la plumo de [[Cicerono]], [[Cezaro]], [[Lukrecio]], [[Katulo]] kaj aliaj. La sekva jarcento (la unua de la Imperio) estis la epoko arĝenta. Ĝi floris sub la plumo de [[Vergilio]], [[Horacio]], [[Ovidio]], [[Lukano]] kaj aliaj. [[Makaronia poezio]] nomiĝas la poemaj produktoj miksitaj el latina kaj vulgaraj lingvoj (ekz. la itala, franca, germana). Karaktero grava de la tuto estis, ke ankaŭ la nelatinaj vortoj submetitas al la latina gramatiko. == En la aktualo == La instruado kaj uzado de la latina lingvo, neniam kiel unua aŭ gepatra lingvo, pluis en la okcidenta kultursistemo (instruado, universitato, religio ktp.) ĝis la aktualo, ne nur en Eŭropo, sed ankaŭ en Usono kaj aliaj mondopartoj. Ĝi ĝuis la prestiĝon de la antikva kulturo kaj partikulare de tiu de la [[Romia Imperio]], kiel lulilo de la aŭropa civilizacio. Krom la rezisto en la moderna eduksistemo (el mezlernejo al la universitato ĉefe por filologiaj karieroj), la latino estas ankoraŭ disvastigata kiel alternativa lingvo, ekzemple por parolrondoj, gazetoj, [[latinlingva Vikipedio\|propra Vikipedio]] ktp. La [[Papa Akademio de Latina Lingvo]] listigas celojn, metodojn kaj detalajn normojn pri agado de la [[institucio]]; ĝi interalie atentigas neprecon utiligi nuntempajn rimedojn de [[amaskomunikilo]]j por propagi la latinan lingvon; sub kontrolo de la Akademio estas kreata ''Parvum verborum novatorum léxicum'' ("Eta [[leksikono]] de novaj [[vorto]]j"); en ĝi estas konfirmataj [[neologismo]]j, kiujn oni povas uzi en oficiala lingvo de [[Vatikano]] kaj [[Katolika eklezio]]. Tiu Akademio eldonas trarigardon de siaj laboraĵoj en periodaĵo "Latinitas". Grava leksikografo kaj tradukisto papa estis dum multaj jaroj la tirolano [[Karl Egger]]. Linio 181: == Notoj == {{Referencoj}} ~~<references/>~~ == Vidu ankaŭ == Linio 197: == Eksteraj ligiloj == {{Projektoj ~~{{projektoj~~ \|b=Kategorio:Libro:Kurso de klasika Latino \|commonscat=Latin language Linio 215: <!-- * ''[http://lingua-latina-forum.farvardyn.com/ Lingua Latina Per Se Illustrata]'' Forumprojekto lanĉita 02/01/2011 kun 3 partoprenantoj kaj 0 kontribuo ---> {{~~havenda~~Havenda artikolo\|Latina lingvo}} {{Bibliotekoj}} [[Kategorio:Latina lingvo\| ]]

Latina lingvo: Malsamoj inter versioj