Kiel registrite je 11:47, 16 okt. 2018 redakti Kozyra (diskuto \| kontribuoj) 21 062 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 18:05, 9 sep. 2019 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 11: Kvankam la kerna tialaro malantaŭ tiuj ŝanĝoj estis teologia, multaj aliaj faktoroj ludis gravan parton, inklude la ekon de [[naciismo]], la [[okcidenta skismo]] kiu eroziis la popolan fidon pri la [[Papo\|papeco]], la koruptado de ekleziularo, kaj la novaj instruoj de la [[Renesanco]] kiuj pridiskutis multon el la tradicia pensaro. Je teknologia nivelo la invento de la [[presmaŝino]] fare de [[Johano Gutenbergo]] iĝis tre grava en tio ke havigis la rimedojn por la rapida dissemado de novaj ideoj. La Romkatolika Eklezio reagis per [[Kontraŭreformacio]] iniciatita de la [[Koncilio de Trento]]. Multe pli malfacila laboro por kontraŭbatali protestantismon estis farita de la bone organizita nova ordo de [[Societo de Jesuo\|Jezuitoj]]. Ĝenerale, [[Norda Eŭropo]], kun la escepto de plej el [[Irlando]], venis sub la influo de protestantismo. [[Suda Eŭropo]] restis romkatolika, dum [[Centra Eŭropo]] estis loko de akra konflikto, finante en la [[Tridekjara milito]], kio lasis ĝin amase detruita.<ref name="pewforum1">{{~~cite~~Cite web\|url=http://www.pewforum.org/files/2011/12/Christianity-fullreport-web.pdf \|title=Pewforum: Christianity (2010) \|format=PDF \|date= \|accessdate=2014-05-14}}</ref><ref>Jay Diamond, Larry. Plattner, Marc F. and Costopoulos, Philip J. ''World Religions and Democracy''. 2005, page 119. Link: http://books.google.pl/books?id=CTqTeiBfdxEC&pg=PA119&lpg=PA119&dq=Not+only+do+Protestants+presently+constitute+13+percent+of+the+world's+population%E2%80%94about+800+million+people%E2%80%94but+since+1900+Protestantism+has+spread+rapidly+in+Africa,+Asia,+and+Latin+America&source=bl&ots=0sAhlX1bmb&sig=dRdPcUdtHU6yL_aAJyPYX6-A7YI&hl=pl&sa=X&ei=nt-qU6_qNK_44QS-iYH4Bw&ved=0CEAQ6AEwAw#v=onepage&q=Not%20only%20do%20Protestants%20presently%20constitute%2013%20percent%20of%20the%20world's%20population%E2%80%94about%20800%20million%20people%E2%80%94but%20since%201900%20Protestantism%20has%20spread%20rapidly%20in%20Africa%2C%20Asia%2C%20and%20Latin%20America&f=false (saying "''Not only do Protestants presently constitute 13 percent of the world's population—about 800 million people—but since 1900 Protestantism has spread rapidly in Africa, Asia, and Latin America.')</ref> La [[protestantismo]] iĝis la tria plej granda branĉo de la kristanismo, kun aro da kredantoj kun pli da 500 milionoj kaj kiu dum la [[20a jarcento]] rapide ĵus etendiĝis al [[Latinameriko]], [[Azio]] kaj [[Afriko]]. Linio 17: == Enkonduko == [[Dosiero:John Wycliffe at work.jpg\|eta\|[[John Wyclif]] en sia [[ateliero]]]] [[Dosiero:Jan Hus at the Stake.jpg\|~~thumb~~eta\|[[Jan Hus]] sur la ŝtiparo - iluminaĵo de Janíček Zmilelý el [[Písek]]]] La Reformacio komenciĝis kiel provo reformi la doktrinojn de la Romkatolika Eklezio, realigita de okcidenteŭropaj katolikoj kiuj kontraŭstaris kion ili perceptis kiel malveraj doktrinoj kaj ekleziaj eraroj, ĉefe la instruado kaj la vendado de indulgencoj, kaj baraterio, nome la lokado kaj aĉetado de klerikalaj oficejoj, ke la reformaciantoj vidis kiel signoj de la ĉiea koruptado de la hierarkio de la eklezio, kiu inkluzivis la papon. Linio 34: Marteno Lutero estis ŝokita pro la korupto de la pastraro vojaĝinte al [[Romo]] en [[1510]]. [[Siksto la 4-a]] (1471-1484) estis la unua papo kiu altrudis licencon pri [[bordelo]]j kaj specialan imposton por pastroj kiuj konservis amantinon. Li ankaŭ establis la praktikon de vendado de indulgencoj por la mortintoj, tiel establante praktike senfinan fonton de enspezo. [[Aleksandro la 6-a]] (1492-1503) estis unu el la plej polemikaj el la papoj de la [[Renesanco]]. Li generis sep gefilojn, inkluzive de Lukrecia kaj Cezaro Borgia, de almenaŭ du amantinoj. Dek kvar jarojn post lia morto, la korupteco de la papa institucio instigis Martenon Luteron por surmurigi resumon de liaj plendoj ĉe la pordo de preĝejo en Germanio kaj lanĉi la Reformacion. == En diversaj landoj == La historio de la [[Reformacio en Hispanio]] originiĝis en la 16a jarcento, kiam pluraj hispanaj katolikaj kredantoj tute aŭ parte konsentis kun la argumentoj de la reformacio iniciatita de Marteno Lutero en Germanio. Elstaraj grupoj el ĉi tiaj kredantoj troviĝis en [[Valadolido]] (proksimaj al luteranismo) kaj [[Sevilo]] (komence proksimaj al kalvinismo). En la sevila grupo estis la hieronimaj monaĥoj de la Monaĥejo Sankta Isidoro de l' Kampo. Linio 50: == Notoj == {{Referencoj}} ~~<references/>~~ == Bibliografio == Linio 63: == Eksteraj ligiloj == {{Projektoj}} * [http://history.hanover.edu/early/prot.html Internet Archive of Related Texts and Documents] * [http://www.tyndale.ca/seminary/mtsmodular/reading-rooms/history/16th-century 16th Century Reformation Reading Room]: Extensive online resources, Tyndale Seminary * [http://www.loc.gov/rr/rarebook/coll/195.html The Reformation Collection] From the [http://www.loc.gov/rr/rarebook/ Rare Book and Special Collections Division] ĉe [[Library of Congress]] * [http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/lutheran-fed-docs/rc_pc_chrstuni_doc_2013_dal-conflitto-alla-comunione_en.html An ecumenical official valuation by Lutherans and Catholics 500 years later] * [http://www.ref-500.ch/de/einfuehrung 500 jaroj reformacio, en germana kaj franca lingvo] {{~~havenda~~Havenda artikolo\|Reformacio}} {{Kristanismo}} {{Bibliotekoj}} [[Kategorio:Protestantismo]]

Reformacio: Malsamoj inter versioj