Karoto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ ) |
Boivie (diskuto | kontribuoj) movas ian tekston ĉirkaŭ por ĝustigi la ĉefan temon de la artikolo al la legomo |
||
Linio 11:
|familio = [[Apiacoj]] ''Apiaceae''
|genro = [[Daŭko]] ''Daucus''
|
|dunomo = ''Daucus carota'' subsp. ''sativus''
|dunomo aŭtoritato = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
[[File:Daucus carota subsp. maximus MHNT.BOT.2007.40.407.jpg|thumb|''Daucus carota subsp. maximus'' - [[Muzeo de Tuluzo]]]]
'''Karoto''' (''Daucus Carota'' subsp. ''sativus'') estas radiklegomo, tipe [[oranĝo (koloro)|oranĝkolora]] kun [[ligno|ligneca]] teksaranĝo. La karoto estas kultivata por sia manĝebla karnodika radiko, manĝata kiel [[legomo]]. La manĝebla parto de la karoto estas la [[pivotradiko]].
La sovaĝa karoto ĉeestas ĉie en [[Eŭropo]], en [[Centra Azio|Centra]] kaj [[Okcidenta Azio]] kaj en [[Nord-Afriko]]. Ekzistas ĉirkaŭ 22 varioj.▼
'''''Karoto''''' estas ankaŭ [[japanio|japana]] urbeto apud [[Hiroŝimo]].
== Historio ==
Kredeble la sovaĝaj prakarotoj devenis el [[Afganio]], kie restas la centro de diverseco de varioj de ''D. carota''
Origine karotoj havis [[koloro]]n purpuran, [[blanka]]n kaj [[flava]]n. La nuna [[oranĝa]] karoto disvolviĝis en [[Nederlando]] kiel omaĝo al [[Vilhelmo la 1-a de Oranje-Nassau|princo Vilhelmo la 1-a]] dum la Nederlanda lukto por [[sendependeco]] de [[Hispanio]] en la [[16-a jarcento]] (la oranĝa koloro apartenas al la princa dinastio kaj nun al Nederlando). Ne nur havis la oranĝa karoto pli bonan guston, sed ankaŭ ĝi enhavis betakarotenon igantan ĝin pli saniga, kaj tiel la kultivado de ĉiuj aliaj karotvarioj ĉesis.
== Sovaĝa karoto ==
La familiara sovaĝa [[floro]], sovaĝa karoto, estas semo de ĝardenkaroto; ĝardenkarotoj ebligataj semiĝi baldaŭ revenas al sia sovaĝa pratipo, kun forkoformaj, karotodoraj, manĝeblaj radikoj, kiuj rapide iĝas tro lignecaj kaj amaraj por manĝi. [[Pastinako]]j estas proksimaj parencoj de karotoj.
▲La sovaĝa karoto ĉeestas ĉie en [[Eŭropo]], en [[Centra Azio|Centra]] kaj [[Okcidenta Azio]] kaj en [[Nord-Afriko]]. Ekzistas ĉirkaŭ 22 varioj.
== Nutro ==
| |||