Kalevala: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:Kalevala1.jpg|dekstra|eta|200px|''Kalevala'', nome Finna nacia eposo de [[Elias Lönnrot]]. Unua eldono, 1835.]]

[[Dosiero:Gallen-Kallela The defence of the Sampo.png|dekstra|eta|[[Väinämöinen]] (la blankbarbulo) defendas sian boaton kontraŭ la virinaĉoj.]]

 

== Rakonto ==

[[Dosiero:Gallen Kallela The Aino Triptych.jpg|eta|dekstre|300px|Triopo de Aino de Akseli Gallen-Kallela 1891. Maldekstre: unu renkonto de Aino kaj Väinämöinen. Dketsre: Aino bedaŭras siajn malfacilaĵojn kaj decidas finigi sian vivon pli ol edziniĝi al maljunulo. Meze: fino de la historio – Väinämöinen kaptas la fiŝon de Aino sed malkapablas teni ŝin.]]

Iuj el la ĉapitroj priskribas antikvajn mitojn pri la kreado de la Tero, longan geedziĝan ceremonion, kaj la ĝustajn vortojn por kuracado, aŭ prilaborado de [[ligno]] aŭ [[metalo]].

{{Intrigo}}

* Dekunua kanto.- La "labilmensa" Lemminkäinen sercas virinojn norde, rabas Kyllikki kaj ili pariĝas post ĵuro ke li ne militiros kaj ŝi ne danciros.

* Dekdua kanto.- Iam li malfruis kaj ŝi danciris. Li spite malkonsilojn de patrino kaj edzino, militiras norden, ĉefe serĉe de valormetaloj kaj novan virinon.

* Dekkvara kanto.- Lemminkäinen ĉasas la alkon de Hiisi. Tiam Louhi postulas al Lemminkäinen kapti [[ĉevalo]]n de Hiisi. Lemminkäinen kaptas la ĉevalon de Hiisi. Tiam Louhi postulas al Lemminkäinen ĉasi [[cigno]]n de Mortejo. Kiam tiu estas ĉasonta ĝin, ofendita maljuna paŝtisto pafas viperon kontraŭ li kaj Lemminkäinen mortas.

* Dekkvina kanto.- La patrino de Lemminkäinen iras norden serĉi sian filon. Ŝi trovas la kadavron dispecigita kaj sukcesas kunigi ĝin ([[anatomio]]) kaj paroligi lin danke al ŝmiraĵoj aportitaj de [[abelo]].

* Trideknaŭa kanto.- Ilmarinen kaj Väinämöinen intencas iri Norden ŝteli muelilon Sampon. Survoje Väinämöinen navigigas [[boato]]n kiu plendis por militiro ([[navigado]]). Ili akceptas survoje Lemminkäinen.

* Kvardeka kanto.- La boato fiksiĝas sur enorma [[ezoko]]. Väinämöinen kaptas ĝin per glavo. El la kapo faris muzikilon, nome [[kantelo]].

* Kvardekdua kanto.- La triopo rabas la Sampon kaj fornavigas. Väinämöinen venkas nebulon, monstron kaj ŝtormon, sed perdas la kantelon.

* Kvardektria kanto.- Louhi persekutas ilin kaj dum batalo la Sampo disrompiĝas kaj dronas.

* Postprezento (de Vilho Setälä) en la dua eldono de la esperanta versio: Pri finna popolpoezio, pri ŝamanismo, pri traduko de Joh. Edv. Leppäkoski, pri aŭtoro de bildoj Akseli Gallen-Kallela, pri la unua eldono de la esperanta versio kaj pri la dua eldono de la esperanta versio (de Harri Laine). Lingvaj kaj etnografiaj klarigoj. Vortklarigoj (kun bildoj).

 

La ĉefa rolulo el la Kalevala estas [[Väinämöinen]], [[ŝamano|ŝamana]] [[heroo]] kiu kapablas kanti magie. Lin naskis la Virgulino de la Aero, kaj li helpis krei la teron. Multaj el liaj vojaĝoj similas al ŝamanaj vojaĝoj, precipe kiam li vizitas la stomakon de la tergiganto [[Antero Vipunen]] por trovi la ĝustajn vortojn por krei boaton. Li ludas [[kantelo]]n (''kantele''), finna kordinstrumento ludata kiel [[citro]]. Unu el liaj kanteloj estas farita el la maksela osto de giganta [[ezoko]]. Li neniam trovas edzinon (unu el liaj virinoj anstataŭe dronas sin) kaj ŝtelas de la norda popolo la magian muelejon ''Sampo''.

 

Kalevala ekzistas ankaŭ en bela Esperanta traduko de [[Johan Edvard Leppäkoski]], eldonita en [[1964]] en la [[serio Oriento-Okcidento]], kun dua eldono en [[1985]] por festi la 150-jaran jubileon de la malnova Kalevala.

 

* [[Kalevipoeg]]

* [[Estonio|estona]] [[epopeo]]

 

 

== Bibliografio ==

== Eksteraj ligiloj ==

{{Portalo|Literaturo}}

* [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr36/kalevala.html Kalevala], artikolo de [[Hannes Koivu]] aperinta en [[Nica Literatura Revuo]].

 

 

[[Kategorio:Kalevala| ]]