Kriptologio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Linio 27:
Kvankam frekvenca analitiko estis tre potenca tekniko, ĉifriko estis ankoraŭ efika en praktiko, kiel en multaj okazoj, la ĝirato de enĉifrita mesaĝo devus ne scii la teknikon uzitan por ĝin krei. Kvankam povas funkcii, estis agnoskita en la [[19-a jarcento]], ke ĉi tiu estis ne la ideala aferstato: principe, bona ĉifro devus ankoraŭ esti forta se la antagonisto scias la ĉifron mem; la [[elĉifrigilo]] devus prezenti ĉiun informon nekonatan al la antagonisto. Tio nomiĝas kiel la [[leĝo de Kerchoff]].
 
[[Dosiero:Enigma.jpg|240px|eta|maldekstra|La [[Enigma maŝino]], uzita fare de [[Germanio]] en [[Dua mondmilitoMondmilito]], realigis kompleksan [[ĉifro]]n por protekti delikatajn komunikadojn.]]
 
Diversaj fizikaj aparatoj kaj helpiloj jam estas uzataj en ĉifrado por asisti en la kalkulado de la ĉifroj. Unu el la plaj fruaj eble estis la _scytale_, vergo uzita en [[antikva Grekio]] kiel helpilo por transpona ĉifero. En mezepokaj tempoj, aliaj helpoj iĝis inventitaj kiel la krado de Cardan por steganografio. Kun la invento de plurliteraj ĉifroj venis pli malnaivaj helpiloj kiel la ĉifra disko de Alberti kaj la ''tabula recta'' de Johannes Trithemius. En komenco de la [[20-a jarcento]], kelkaj mekanikaj aparatoj estis inventitaj por plenumi ĉifradon, inkluzivante rotorajn maŝinojn — plej fame la [[enigma maŝino]] uzita de Germanio dum la [[Dua mondmilito]]. La ĉifroj realigita per ĉi tiuj aparatoj donis gravan pligrandiĝon malfacilado de ili rompado.